Ο κόσμος γνώρισε τον Ρίτσαρντ Τζούελ ως τον φύλακα που ανακάλυψε τον βομβιστικό μηχανισμό στους Ολυμπιακούς Αγώνες στην Ατλάντα το 1996. Η αναφορά του για τα γεγονότα τον μετέτρεψε σε ήρωα, που εξαιτίας της άμεσης δράσης του, έσωσε αμέτρητες ζωές από βέβαιο θάνατο. Ωστόσο, μέσα σε λίγες μόλις μέρες, ο επίδοξος αστυνομικός γίνεται ο υπ’ αριθμόν ένα ύποπτος του FBI, κατηγορείται τόσο από τον Τύπο όσο και από το κοινό, και στη ζωή του έρχονται τα πάνω κάτω. Απευθυνόμενος στον ανεξάρτητο δικηγόρο Γουάτσον Μπράιαντ, ο Τζούελ κατορθώνει να αποδείξει την αθωότητά του. Αλλά ο Μπράιαντ ξεπερνά τα όριά του, καθώς προσπαθεί να πολεμήσει τις συντονισμένες επιθέσεις του FBI, της GBI και του APD και να καθαρίσει το όνομα του πελάτη του, προσπαθώντας να αποτρέψει τον Ρίτσαρντ από το να εμπιστευτεί τους ίδιους τους ανθρώπους που θέλουν να τον καταστρέψουν.
Σκηνοθεσία:
Clint Eastwood
Κύριοι Ρόλοι:
Paul Walter Hauser … Richard ‘Radar’ Jewell
Sam Rockwell … G. Watson Bryant Jr.
Kathy Bates … Barbara ‘Bobi’ Jewell
Jon Hamm … πράκτορας Tom Shaw
Olivia Wilde … Kathy Scruggs
Nina Arianda … Nadya Light
Ian Gomez … πράκτορας Dan Bennet
Dylan Kussman … πράκτορας Bruce Hughes
Mike Pniewski … Brandon Hamm
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Billy Ray
Παραγωγή: Jennifer Davisson, Leonardo DiCaprio, Clint Eastwood, Jonah Hill, Jessica Meier, Kevin Misher, Tim Moore
Μουσική: Arturo Sandoval
Φωτογραφία: Yves Belanger
Μοντάζ: Joel Cox
Σκηνικά: Kevin Ishioka
Κοστούμια: Deborah Hopper
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Richard Jewell
- Ελληνικός Τίτλος: Η Μπαλάντα του Ρίτσαρντ Τζούελ
Σεναριακή Πηγή
- Άρθρο: American Nightmare: The Ballad of Richard Jewell της Marie Brenner.
- Βιβλίο: The Suspect: An Olympic Bombing, the FBI, the Media, and Richard Jewell, the Man Caught in the Middle των Kent Alexander, Kevin Salwen.
Κύριες Διακρίσεις
- Υποψήφιο για Όσκαρ δεύτερου γυναικείου ρόλου (Kathy Bates).
- Υποψήφιο για Χρυσή Σφαίρα δεύτερου γυναικείου ρόλου (Kathy Bates).
Παραλειπόμενα
- Η ταινία ανακοινώθηκε το 2014, όταν ανάλαβαν την παραγωγή ο Leonardo DiCaprio με τον Jonah Hill. Ο τελευταίος όμως ήταν σε εκείνο τον σχεδιασμό να παίξει τον ομώνυμο χαρακτήρα, και ο DiCaprio τον δικηγόρο. Σε διαπραγματεύσεις τότε για τη σκηνοθεσία ήταν ο Paul Greengrass.
- Ο Clint Eastwood ήρθε σε συνομιλίες για να το αναλάβει το 2015, αλλά τον ίδιο χρόνο ανακοινώθηκε το όνομα του Ezra Edelman. Ήταν τον Απρίλη του 2019 όπου ο Eastwood επανήλθε, όταν και ο Edelman αποχώρισε. DiCaprio και Hill δεν βρίσκονταν πια στο καστ, αλλά παρέμεναν στην ομάδα των παραγωγών.
- Ο Nicolas Cage ήταν στα υπόψιν για άγνωστο ρόλο.
- Από άρθρο της Marie Brenner προέρχεται και το The Insider (1999).
- Ο Paul Walter Hauser χρειάστηκε να πάρει 11 κιλά για τον ρόλο.
- Η ταινία βρέθηκε στο στόχαστρο κριτικής για τον τρόπο που αποδίδεται η εικόνα της Kathy Scruggs, που το 2001 είχε φύγει από τη ζωή από υπερβολική δόση φαρμάκου, κι ενώ έπασχε από χρόνια κατάθλιψη και εξάρτηση σε ουσίες.
- Δεν τα κατάφερε η ταινία στα ταμεία, μια και κόστισε 45 εκατομμύρια δολάρια, ενώ οι εισπράξεις περιορίστηκαν στα 43,7.
Κριτικός: Σπύρος Δούκας
Έκδοση Κειμένου: 16/1/2020
Η ιστορία του Ρίτσαρντ Τζούελ, που εντόπισε εκρηκτικό μηχανισμό λίγο πριν εκραγεί, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα το 1996, είναι από τις πλέον κωμικοτραγικές. Η δαιμονοποίησή του από τους δημοσιογράφους και το FBI, και ο τρόπος που αυτή εξελίχθηκε ξεπερνάει σχεδόν κάθε φαντασία. Είναι τραγική, καθώς πρόκειται για έναν άνθρωπο που έσωσε εκατοντάδες άλλους κάνοντας απλά το καθήκον του, και στη συνέχεια χρεώθηκε ο ίδιος το έγκλημα που απέτρεψε, αλλά και κωμική, μιας που η συνολική εικόνα του ταίριαζε πράγματι επακριβώς με το προφίλ ενός υπόπτου.
Η ιστορία καθαυτή, λοιπόν, έχει πολύ πυκνό νοηματικό ζουμί και σαφώς της άξιζε μια σωστή κινηματογραφική μεταφορά. Ο 90χρονος πλέον Clint Eastwood έχει επενδύσει τα τελευταία χρόνια της καριέρας του σε μια αμερικανικού τύπου motivational προσέγγιση, με τη μεταφορά ιστοριών απλών ανθρώπων που κατάφεραν να ξεχωρίσουν και να κάνουν τη διαφορά μένοντας πιστοί στα ιδανικά και τις ηθικές αξίες τους. Οι ιστορίες αυτές αποτελούν ήδη καλό υλικό, που στα χέρια του Eastwood αποδίδεται με αφηγηματική διαύγεια και σωστή μελέτη των χαρακτήρων. Δεν δείχνει όμως να προσθέτει ο ίδιος κάτι σημαντικό ως δημιουργός, μιας που η δύναμη της ιστορίας είναι συνήθως εγγενής μέσα στο αρχικό υλικό.
Σε αυτό το επίπεδο, η περίπτωση του Ρίτσαρντ Τζούελ δεν διαφέρει και πολύ. Όμως, το βασικό στοιχείο εδώ είναι ότι πέραν της συνηθισμένης ηρωοποίησης των πρωταγωνιστών που (δικαίως) συναντάμε σε αυτές τις ταινίες, ο Τζούελ ενέχει και σημαντικά ελαττώματα ως χαρακτήρας, τα οποία προσδίδουν επιπλέον υπόβαθρο ως κοινωνικοπολιτική μελέτη. Είναι ένας εύσωμος 35άρης που μένει με τη μητέρα του, συντηρητικός μέχρι το κόκκαλο, περιορισμένης ευφυίας και με ακόμα πιο περιορισμένες κοινωνικές κι επικοινωνιακές δεξιότητες. Δουλεύει σαν σεκιούριτι γιατί δεν έχει καταφέρει να γίνει αστυνομικός, ένας ρόλος που ο ίδιος έχει εξιδανικεύσει. Με άλλα λόγια, είναι ο ορισμός του αποδιοπομπαίου τράγου, τουλάχιστον στην Αμερική των 90s: ένας συναισθηματικά καταπιεσμένος, επαγγελματικά και κοινωνικά αποτυχημένος τύπος που θα μπορούσε κάλλιστα να στήσει μια πλεκτάνη για να κερδίσει τον ηρωισμό που πιστεύει πως του αναλογεί. Αυτοί οι άνθρωποι είναι το μεσοαστικό περιθώριο των ΗΠΑ. Είναι κατασκευάσματα ενός (ξενο)φοβικού καπιταλιστικού συστήματος, στο οποίο κυριαρχούν λανθάνοντα απωθημένα και ανασφάλειες που καμουφλάρονται από την αψεγάδιαστη εικόνα και τις επιφάσεις. Όσοι δεν αντέχουν αυτή την καταπίεση, περιθωριοποιούνται, μένουν σπίτι τους με τους υπερπροστατευτικούς γονείς τους και φαντασιώνονται ότι είναι ήρωες. Κι αν όντως κάποια στιγμή γίνουν κατά τύχη ήρωες, δαιμονοποιούνται επειδή αντιπροσωπεύουν ακριβώς αυτά που το σύστημα και οι κοινωνίες που το απαρτίζουν προσπαθούν να συγκαλύψουν.
Ο Eastwood προσεγγίζει τον ήρωά του με ευαισθησία, αποκαλύπτοντας προτερήματα και μειονεκτήματα, αποδίδοντας άψογα την ουσία της ιστορίας μέσα από τον χαρακτήρα, και εκμαιεύοντας μια εξαιρετική εσωτερική, αλλά και βαθιά συναισθηματική ερμηνεία από τον Paul Walter Hauser. Αν και για ακόμα μία φορά πρόκειται για έργο μικρότερο της θρυλικής πορείας και του βάρους που φέρει το όνομα του μεγάλου δημιουργού, μιας που η ιστορία και το θέμα από μόνο του δίνει μεγάλο αβαντάζ, παρόλα αυτά είναι ίσως το πιο ουσιώδες, νοηματικά, έργο του Eastwood εδώ και μια δεκαετία.
Βαθμολογία: