Την εποχή της μεγάλης κρίσης, ο ζωγράφος Έμπεν Άνταμς παλεύει να τα βγάλει πέρα και να βρει την ιδανική έμπνευση για να ζωγραφίσει. Όταν βρίσκει κάποιον που θέλει να αγοράσει πίνακα, τότε πετιέται μπροστά του στο Σέντραλ Παρκ η νεαρή Τζένι Άπλετον. Η όψη του θα τον εμπνεύσει να σκιτσάρει τη μορφή της από μνήμης, και μια έμπορος τέχνης τον προτρέπει να το εξελίξει σε πορτρέτο. Η Τζένι όμως δεν θα χαθεί από τη ζωή του, αλλά υπάρχει κάτι το μυστηριώδες με την όμορφη κοπέλα.
Σκηνοθεσία:
William Dieterle
Κύριοι Ρόλοι:
Joseph Cotten … Eben Adams
Jennifer Jones … Jennifer ‘Jennie’ Appleton
Ethel Barrymore … Δις Spinney
Lillian Gish … ηγουμένη Mary
Cecil Kellaway … Matthews
David Wayne … Gus O’Toole
Henry Hull … Eke
Florence Bates … Κα Jekes
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Paul Osborn, Peter Berneis, Leonardo Bercovici
Παραγωγή: David O. Selznick
Μουσική: Dimitri Tiomkin
Φωτογραφία: Joseph H. August
Μοντάζ: William Morgan, Gerard Wilson
Σκηνικά: J. McMillan Johnson
Κοστούμια: Lucinda Ballard
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Portrait of Jennie
- Ελληνικός Τίτλος: Το Πορτρέτο της Τζένι
- Εναλλακτικός Τίτλος: Jennie
- Εναλλακτικός Ελλ. Τίτλος: Ερωτική Παγίδα [επανέκδοση]
Σεναριακή Πηγή
- Μυθιστόρημα: Portrait of Jennie του Robert Nathan.
Κύριες Διακρίσεις
- Όσκαρ ειδικών εφέ. Υποψήφιο για φωτογραφία.
- Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βενετίας. Βραβείο αντρικής ερμηνείας (Joseph Cotten).
Παραλειπόμενα
- Το ομώνυμο μυθιστόρημα του 1940 έπεσε στην αντίληψη του ίδιου του David O. Selznick, που εξαρχής σκέφτηκε ότι θα ήταν κατάλληλο για την Jennifer Jones.
- Παρότι τα γυρίσματα ολοκληρώθηκαν αρχές του 1947, ο Selznick αισθάνθηκε ανικανοποίητος με όσα είδε. Έτσι προσέλαβε πέντε σεναριογράφους για να δουλέψουν εκ νέου το κείμενο, και προγραμμάτισε νέα γυρίσματα που ολοκληρώθηκαν λίγο πριν κυκλοφορήσει η ταινία.
- Ενώ ο κανόνας ήθελε μια ταινία φαντασίας να γυρίζεται εντός στούντιο, ο Selznick επέμεινε να γίνουν σε φυσικές τοποθεσίες (Μασαχουσέτη και Νέα Υόρκη). Κι ενώ για αυτό τον λόγο το κόστος είχε ήδη ανέβει πολύ, ο μεγαλοπαραγωγός αποφάσισε να γυριστεί η τελευταία σκηνή έγχρωμη σε Technicolor.
- Πλέον ασυνήθιστο για την εποχή, το φιλμ ανοίγει με το σήμα του στούντιο, συνεχίζει με αφήγηση-πρόλογο και οι τίτλοι εμφανίζονται μόνο όταν ολοκληρώνεται η ταινία.
- Το πορτρέτο της Τζένι ήταν ένα δημιούργημα του καλλιτέχνη Robert Brackman. Μετά την ταινία βρέθηκε στο σπίτι του Selznick, που το θεωρούσε ένα από τα πιο πολύτιμα αντικείμενα του, πόσο μάλλον που τον επόμενο χρόνο παντρεύτηκε την Jennifer Jones (παρέμειναν μαζί ως τον δικό του θάνατο).
- Θεωρείται μία από τις καλύτερες δουλειές του διευθυντή φωτογραφίας Joseph August, που όμως έμελλε να είναι και η έσχατή του. Μόλις ολοκληρώθηκαν τα γυρίσματα, έφυγε από τη ζωή.
- Ο Jerome Robbins χορογράφησε μια σκηνή χορού για την κεντρική ηρωίδα, που χρειάστηκε 10 ημέρες για να γυριστεί. Η σκηνή όμως αυτή δεν υπάρχει στην ταινία, μια και είχε κοπεί στο τελικό μοντάζ.
- Στην εποχή της η ταινία δεν στάθηκε ούτε καλλιτεχνική ούτε εμπορική επιτυχία. Με το πέρασμα των χρόνων όμως θεωρείται μία από τις κλασικές ταινίες φαντασίας και ρομαντισμού.
Μουσικά Παραλειπόμενα
- Ο Dimitri Tiomkin βάσισε τη δουλειά του αποκλειστικά σε κλασικά θέματα του Claude Debussy.
- Η Jennifer Jones ερμηνεύει το Jennie’s Song, που δεν ήταν όμως μια σύνθεση του Dimitri Tiomkin, αλλά του Bernard Herrmann.
Κριτικός: Γιώργος Ξανθάκης
Έκδοση Κειμένου: 21/7/2023
«Ποιος γνωρίζει αν το να πεθαίνεις σημαίνει ότι ζεις; Κι αν αυτό που οι θνητοί αποκαλούν ζωή είναι θάνατος;» Με αυτή τη ρήση του Ευριπίδη ξεκινά αυτή η ρομαντική ιστορία φαντασμάτων, βασισμένη στη νουβέλα του Robert Nathan.
Ο πρόλογος της ταινίας, γραμμένος από τον Ben Hecht, συνοψίζει το επιμύθιο της ιστορίας: «Από τις σκιές της γνώσης και από έναν πίνακα που κρεμόταν σε έναν τοίχο μουσείου βγαίνει η ιστορία μας, η αλήθεια της οποίας δεν βρίσκεται στην οθόνη μας, αλλά στην καρδιά σου».
Ο εν λόγω αριστουργηματικός πίνακας απεικονίζει τη μυστηριώδη Jennie. Τον ζωγράφισε ο Eben Adams (Joseph Cotten), ένας κάποτε άσημος καλλιτέχνης στη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του 1930, ο οποίος μια παγερή νύχτα «συνάντησε» ένα παράξενο κορίτσι, την Jennie Appleton (Jennifer Jones), στο Central Park. Η Jennie φαίνεται να έρχεται από τον παρελθόν, ενώ απροειδοποίητα χάνεται και εμφανίζεται, δείχνοντας όλο και πιο μεγάλη -από κορίτσι σταδιακά γίνεται γυναίκα. Τότε ο Eben την ερωτεύεται και της ζητά να της κάνει το πορτρέτο, συνειδητοποιώντας ότι μοιράζονται ένα κοινό πεπρωμένο. Η Jennie έγινε η μούσα του, η έμπνευση που χρειαζόταν για να ξεκλειδώσει την αληθινή καλλιτεχνική του κλίση, και δεν έχει πλέον σημασία αν αυτό που βλέπει είναι αληθινό ή γέννημα της φαντασίας του. «Δεν υπάρχει ζωή, αν δεν αγαπήσεις και δεν αγαπηθείς. Και τότε, δεν υπάρχει θάνατος!», είναι ο «αποχαιρετισμός» της Jennie, όταν μια τεράστια δίνη του νερού την επαναφέρει στον δικό της κόσμο της, στον κόσμο των νεκρών.
Το «Πορτρέτο της Τζένι» είναι μια ακαταμάχητα ρομαντική ταινία, ένας μαγευτικός συνδυασμός στυλιζαρίσματος και φαταλισμού, ποίησης και φαντασίας. Η απόκοσμη φωτογραφία του Joseph August και η παρτιτούρα του Dimitri Tiomkin, που αντλείται από θέματα του Debussy, συνθέτουν ποιητικές εικόνες αποτυπώνοντας πλήρως το πνεύμα αυτού του παραμυθιού για τη ζωή και τον θάνατο, τον έρωτα και την καλλιτεχνική δημιουργία.
Βαθμολογία: