Ο Άνθρωπος που Ήρθε από το Μέλλον
- Planet of the Apes
- Ο Πλανήτης των Πιθήκων
- 1968
- ΗΠΑ
- Αγγλικά
- Επιβίωσης, Επιστημονικής Φαντασίας, Περιπέτεια
Μια ομάδα από τέσσερις αστροναύτες ξεκινούν από τη Γη με σκοπό να ανακαλύψουν άγνωστους πολιτισμούς, αντίστοιχους με τον ανθρώπινο. Οι αστροναύτες μπαίνουν σε θαλάμους ψύξης και ταξιδεύουν για 6 μήνες με την ταχύτητα του φωτός. Το διαστημόπλοιό τους συντρίβεται σε έναν πλανήτη παρόμοιο με τη Γη, όπου το διασωθέν πλήρωμα, απαρτιζόμενο πλέον από τρεις μόνο άντρες, ανακαλύπτει ότι οι πίθηκοι κυριαρχούν, έχοντας αναπτύξει ομιλία και πολιτισμό, ενώ τους ανθρώπους τούς μεταχειρίζονται ως ζώα.
Σκηνοθεσία:
Franklin J. Schaffner
Κύριοι Ρόλοι:
Charlton Heston … George Taylor
Roddy McDowall … Δρ Cornelius
Kim Hunter … Δρ Zira
Maurice Evans … Δρ Zaius
James Whitmore … πρόεδρος ανωτάτου συμβουλίου
James Daly … Δρ Honorious
Linda Harrison … Nova
Lou Wagner … Lucius
Woodrow Parfrey … Δρ Maximus
Buck Kartalian … Julius
Norman Burton … επικεφαλής κυνηγιού
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Michael Wilson, Rod Serling
Παραγωγή: Arthur P. Jacobs
Μουσική: Jerry Goldsmith
Φωτογραφία: Leon Shamroy
Μοντάζ: Hugh S. Fowler
Σκηνικά: William J. Creber, Jack Martin Smith
Κοστούμια: Morton Haack
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Planet of the Apes
- Ελληνικός Τίτλος: Ο Άνθρωπος που Ήρθε από το Μέλλον
- Εναλλακτικός Ελλ. Τίτλος: Ο Πλανήτης των Πιθήκων
Άμεσοι Σύνδεσμοι
- Επιστροφή στον Πλανήτη των Πιθήκων (1970)
- Απόδραση απ’ τον Πλανήτη των Πιθήκων (1971)
- Η Κατάκτηση του Πλανήτη των Πιθήκων (1972)
- Μάχη στον Πλανήτη των Πιθήκων (1973)
- Ο Πλανήτης των Πιθήκων (2001)
- Ο Πλανήτης των Πιθήκων: Η Εξέγερση (2011)
- Ο Πλανήτης των Πιθήκων: Η Αυγή (2014)
- Ο Πλανήτης των Πιθήκων: Η Σύγκρουση (2017)
- Το Βασίλειο του Πλανήτη των Πιθήκων (2024)
Σεναριακή Πηγή
- Μυθιστόρημα: La Planete des Singes του Pierre Boulle.
Κύριες Διακρίσεις
- Υποψήφιο για Όσκαρ μουσικής και κοστουμιών. Ειδικό βραβείο μακιγιάζ.
Παραλειπόμενα
- Ο παραγωγός Arthur P. Jacobs αγόρασε τα δικαιώματα του βιβλίου του Pierre Boulle πριν αυτό εκδοθεί το 1963. Αφού χτύπησε αρκετές πόρτες στούντιο, η Warner Brothers το ενέκρινε και προσέγγισε τον Blake Edwards για τη σκηνοθεσία. Ο Arthur P. Jacobs όμως υπέγραψε συμβόλαιο με την 20th Century Fox, και το πετυχημένο εμπορικά ξεκίνημα του έπεισε -μετά δυσκολίας- τον Richard D. Zanuck να δώσει το πράσινο φως και στους Πιθήκους.
- Το αρχικό σενάριο του Rod Serling, δημιουργού της θρυλικής σειράς The Twilight Zone, έφτασε στα πρόθυρα να είναι το τελικό, αλλά για διάφορους λόγους εντέλει απορρίφθηκε (ο κυριότερος ήταν ότι μιλούσε για έναν πλέον εξελιγμένο πολιτισμό πιθήκων, άρα το μπάτζετ θα ήταν στα ύψη, αλλά και οι γυναίκες πίθηκοι ήταν γυμνόστηθες). Έτσι επιστρατεύτηκε ο Michael Wilson για να το διορθώσει, και υπό τις υποδείξεις του Franklin J. Schaffner, είχαμε έναν πιο πρωτόγονο -άρα και φτηνότερο στην κατασκευή του- πολιτισμό. Το περίφημο όμως φινάλε άνηκε στον Rod Serling.
- Σύμφωνα με έναν από τους παραγωγούς, τον Mort Abrahams, υπήρχε κι ένας τρίτος σεναριογράφος που συνέβαλε έντονα στους διαλόγους. Το μόνο που θυμόταν ήταν ότι το επίθετο του ήταν Kelly, ενώ πλέον αναγνωρίζεται ότι επρόκειτο για τον John T. Kelley.
- Για να πειστεί οριστικά η Fox να ρίξει τα χρήματα της στην ταινία, οι παραγωγοί γύρισαν ένα μέρος του υλικού του Serling, με πρόωρες ακόμα εκδοχές του μακιγιάζ των πιθήκων (το πώς θα έδειχναν αυτοί ήταν ο μεγάλος φόβος του στούντιο). Σε αυτό ο Charlton Heston ονομάζονταν ακόμα Τόμας, ο Edward G. Robinson ήταν ο Ζάιους (προβλήματα υγείας δεν του επέτρεψαν να είναι στο τελικό καστ) και δύο άγνωστοι ακόμα ηθοποιοί, ο James Brolin και η Linda Harrison, ήταν ο Κορνέλιους και η Ζίρα.
- Ο Charlton Heston ήταν η πρώτη και μόνη επιλογή του Arthur P. Jacobs, αλλά για καλό και για κακό είχε κατά νου τους Marlon Brando και Burt Lancaster (η επιλογή του στούντιο).
- Ο παραγωγός ήθελε αρχικά την Ursula Andress για τη Νόβα, έπειτα δοκίμασε την Angelique Pettyjohn, ενώ σκέφτηκε ακόμα και να κάνει διεθνές κάστινγκ. Η δε Raquel Welch δεν έδειξε εξαρχής ενδιαφέρον. Η Linda Harrison όμως ήταν τότε η κοπέλα του Richard D. Zanuck, και πήρε τον ρόλο που την ανέδειξε.
- Η Ingrid Bergman αρνήθηκε τον ρόλο της Ζίρα και αργότερα δήλωσε πως το μετάνιωσε.
- Yul Brynner, Jose Ferrer, Alec Guinness, Edmond O’Brien, Laurence Olivier, Peter Ustinov και Orson Welles ήταν στη λίστα των υποψήφιων για τον Δρ Ζάιους.
- Η Αριζόνα παρείχε το ερημώδες σκηνικό του πλανήτη, ενώ το χωριό ήταν στο Fox Ranch. Οι δε παραλιακές σκηνές γυρίστηκαν στο Μαλιμπού.
- Κατά τα γυρίσματα, παρατηρήθηκε ότι ανάλογα με το είδος πιθήκου που ερμήνευαν, οι ηθοποιοί έκαναν παρέες ανά “είδος” (οι γορίλες με τους γορίλες, κτλ). Δεν ήταν κάτι που υπέδειξε ο σκηνοθέτης, απλά συνέβη. Και λόγω του ότι το μακιγιάζ δεν ήταν εύκολο να μπαίνει και να βγαίνει (από ένα επιτελείο που αριθμούσαν 80 τεχνικοί), όλοι έπρεπε να το διατηρούν καθ’ όλη την ημέρα, αναγκαζόμενοι να τρώνε υγροποιημένο φαγητό με καλαμάκια.
- Ο Charlton Heston ήταν κρυολογημένος σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια της παραγωγής. Αυτό όμως προσέδωσε μια ιδιαίτερη χροιά στη φωνή του, που άρεσε στους δημιουργούς.
- Αν και περιέχει γυμνά στιγμιότυπα, η μόνη φορά που σε παρόμοια περίπτωση μια ταινία χαρακτηρίστηκε ως “κατάλληλη για όλους” ήταν μαζί με αυτήν η Βίβλος (1966).
- Η ταινία έκανε πρεμιέρα μία ημέρα πριν τη δολοφονία του Martin Luther King, και προκάλεσε αίσθηση. Με κόστος 5,8 εκατομμύρια δολάρια εισέπραξε 33,3, ενώ γέννησε το μεγαλύτερο ως τότε sci-fi franchise με 5 σίκουελ μέχρι το 1973, πριν βέβαια την έλευση του Πολέμου των Άστρων.
Μουσικά Παραλειπόμενα
- Ο Jerry Goldsmith συστήνει ένα ασυνήθιστο για το Χόλιγουντ μουσικό σκορ, με 12τονη μουσική πλημμυρισμένη από αυτοσχέδια κρουστά. Η μουσική του αυτή εκτόξευσε για τα καλά την καριέρα του.
Κριτικός: Νίκος Ρέντζος
Έκδοση Κειμένου: 25/7/2014
Βλέποντας τον Πλανήτη των Πιθήκων σήμερα, σκέφτεσαι πόσο εύκολα μπορούσε αυτό το φιλμ να ξεφύγει και να γίνει μια ταινία επιστημονικής φαντασίας δεύτερης διαλογής, την οποία κανείς δεν θα έπαιρνε στα σοβαρά. Αντ’ αυτού, έγινε όχι μόνο μια εξαιρετική, κλασική πλέον, ταινία επιστημονικής φαντασίας αλλά και η «μάνα» των μεγάλων franchise, προάγγελος των μπλοκ-μπάστερ και η πιο έξυπνη παραβολή πάνω στη φύση του ανθρώπου και την επιθυμία του για κυριαρχία.
Βρισκόμαστε στο 1968 και ο Arthur P. Jacobs, ο οποίος έχει τα δικαιώματα του μυθιστορήματος του γάλλου συγγραφέα Pierre Boulle, «La Planete des Singes» (1963), παίρνει το πράσινο φως από την 20th Century Fox να προχωρήσει στην παραγωγή της ταινίας, μετά από αρκετές ενστάσεις, καθώς λίγοι πίστεψαν στη δυναμική της ιστορίας του βιβλίου. Από εκεί κι έπειτα, μπαίνουν τα σωστά άτομα στις σωστές θέσεις, όπως φαίνεται από το τελικό αποτέλεσμα, και το φιλμ αποκτά σάρκα κι οστά.
Ο Φράνκλιν Σέιφνερ, πρωτοπόρος σκηνοθέτης της αμερικανικής τηλεόρασης, δίνει τον δικό του τόνο στο φιλμ, χρησιμοποιώντας τεχνικές κίνησης της κάμερας πρωτοποριακές για την εποχή, ενώ απ’ την άλλη καταφέρνει να διατηρήσει την ισορροπία δράσης κι ανάπτυξης χαρακτήρων σε πολύ καλά επίπεδα και θεωρώ ότι το δεύτερο ήταν το πιο δύσκολο κομμάτι της δουλειάς, καθώς πέρα του Τσάρλτον Ίστον, οι υπόλοιποι χαρακτήρες ήταν πίθηκοι. Μιλάμε για το 1968, οπότε καταλαβαίνετε πόσο δύσκολο ήταν να κάνεις το κοινό να δει έναν ηθοποιό με στολή και μακιγιάζ πιθήκου σαν αληθινό χαρακτήρα. Σε αυτή την πρόκληση συνέβαλλε το μακιγιάζ του John Chambers, με την εκπληκτική δουλειά στα πρόσωπα των πιθήκων και τη λεπτομέρεια στα χαρακτηριστικά του καθενός.
Οι ηθοποιοί, απ ‘την άλλη, προσπαθούν με όλο τους το κορμί να αποδώσουν κινήσεις πιθήκων και ειδικά οι McDowall και Hunter τα πάνε περίφημα σε αυτόν τον τομέα, ερμηνεύοντας τον Κορνήλιους και τη Δρ Ζήρα, αντίστοιχα, ενώ εμβληματική είναι η μορφή του Δρ Zaius, του αριστοκρατικού ουρακοτάγκου, αρχηγού της φυλής, ο οποίος ερμηνεύεται από τον Maurice Evans.
Ο Πλανήτης των Πιθήκων μπορεί να αρίστευσε σε όλες αυτές τις τεχνικές λεπτομέρειες, όμως ο λόγος που έγραψε κινηματογραφική ιστορία δεν ήταν μόνο αυτός. Το πανέξυπνο σενάριο των Serling και Wilson, πάντα βασισμένο στην πρωτότυπη νουβέλα του Boulle, με την πλήρη αντιστροφή των ρόλων και τον άνθρωπο έρμαιο στα χέρια των ζώων, τα οποία τον απαξιώνουν πλήρως, θεωρώντας τον πλάσμα ανίκανο να διατηρήσει ισορροπία στη φύση αλλά κι ανάξιο οποιουδήποτε σεβασμού, νομίζω ότι χαροποιεί εκατομμύρια φιλόζωους σε όλο τον πλανήτη. Σε όλο αυτό προσπαθεί να αντισταθεί ο ήρωας του Τσάρλτον Ίστον, όχι και ο πιο φιλάνθρωπος τύπος αλλά ούτε κι ο τύπος που δέχεται να τον εξουσιάζουν «μαϊμούδες», γι’ αυτό μάχεται μέχρι τέλους να αποδείξει στους πιθήκους ότι είναι κατώτερο είδος και κάπως έτσι θα οδηγηθούμε σε ένα από τα εκπληκτικότερα φινάλε όλων των εποχών, το οποίο σκέφτηκε ο Wilson. Απαισιόδοξο για την ανθρωπότητα, όμως δεν νομίζω ότι είναι λίγοι αυτοί που θα κουνήσουν το κεφάλι τους μπρος πίσω, συμφωνώντας με την τελευταία, ιστορική πλέον, ατάκα του Ίστον: «You maniacs! You blew it up! Ah, damn you! God damn you all to hell!»
Βαθμολογία: