Νοσφεράτου: Ο Δράκουλας της Νύχτας

Σταλμένος στην Τρανσυλβανία από τον εργοδότη του για μια αγορά ιδιοκτησίας του κόμη Δράκουλα, ο Τζόναθαν Χάρκερ αφήνει το Βίσμαρ της Γερμανίας, μη δίνοντας σημασία στα δυσοίωνα προαισθήματα της γυναίκας του, Λούσυ. Όταν όμως φτάνει εκεί, βρίσκεται σ’ έναν κόσμο παράξενο και ανησυχαστικό, βασικά λόγω της παρουσίας του κόμη, ο οποίος αφού φορτώσει κάποια φέρετρα σε μια άμαξα εξαφανίζεται, αφήνοντάς τον έγκλειστο στο κάστρο. Στο μεταξύ, στο Βίσμαρ καταπλέει ένα καράβι γεμάτο ποντίκια που ξεχύνονται στην πόλη σκορπώντας την πανούκλα. Κάποια στιγμή έρχεται και ο Τζόναθαν, αλλά είναι βαριά άρρωστος. Η Λούσυ διαισθάνεται την αλήθεια διαβάζοντας ένα βιβλίο για τα βαμπίρ και αποφασίζει να θυσιαστεί, κρατώντας μαζί της τον Δράκουλα μέχρι τις πρώτες ακτίνες του ήλιου.

Σκηνοθεσία:

Werner Herzog

Κύριοι Ρόλοι:

Klaus Kinski … κόμης Dracula

Isabelle Adjani … Lucy Harker

Bruno Ganz … Jonathan Harker

Roland Topor … Renfield

Walter Ladengast … Δρ Abraham van Helsing

Dan van Husen … ο δεσμοφύλακας

Jan Groth … ο λιμενάρχης

Martje Grohmann … Mina

Rijk de Gooyer … αξιωματούχος

Clemens Scheitz … δημοτικός υπάλληλος

Jacques Dufilho … καπετάνιος

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Werner Herzog

Παραγωγή: Michael Gruskoff, Werner Herzog, Daniel Toscan du Plantier

Μουσική: Popol Vuh

Φωτογραφία: Jorg Schmidt-Reitwein

Μοντάζ: Beate Mainka-Jellinghaus

Σκηνικά: Henning von Gierke

Κοστούμια: Gisela Storch

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.

Τίτλοι

• Αυθεντικός Τίτλος: Nosferatu – Phantom der Nacht
• Ελληνικός Τίτλος: Νοσφεράτου: Ο Δράκουλας της Νύχτας
• Διεθνής Τίτλος: Nosferatu the Vampyre
• Διεθνής Εναλλακτικός Τίτλος: Nosferatu: Phantom of the Night
• Εναλλακτικός Ελλ. Τίτλος: Νοσφεράτου: Ο Επισκέπτης της Νύχτας

Άμεσοι Σύνδεσμοι

• Νοσφεράτου, μια Συμφωνία Τρόμου (1922)
• Δράκουλας (1931)
• Δράκουλας, ο Βρικόλακας των Καρπαθίων (1958)
• Κόμης Δράκουλας: Φυγή απ’ τα Καρπάθια (1979)
• Δράκουλας (1992)
• Στη Σκιά του Βρικόλακα (2000)
• Van Helsing (2004)
• Dracula Untold (2014)
• Ρένφιλντ (2023)
• Demeter: Η Αφύπνιση του Κακού (2023)
• Νοσφεράτου (2024)

Σεναριακή Πηγή

• Μυθιστόρημα: Dracula του Bram Stoker.

Κύριες Διακρίσεις

• Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βερολίνου. Βραβείο σκηνικών.
• Βραβείο πρώτου αντρικού ρόλου (Klaus Kinski) στα εθνικά βραβεία της Γερμανίας.

Παραλειπόμενα

• Πέρα από το ότι είναι ακόμα μία διασκευή του διάσημου μυθιστορήματος του Bram Stoker, είναι πριν από όλα ένα άμεσο ριμέικ-φόρος τιμής του βωβού Νοσφεράτου, μια Συμφωνία Τρόμου (1922) του F. W. Murnau, το αναγνωρισμένο ως αριστούργημα φιλμ -μια αναγνώριση που έκλαβε χώρα κατά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970- που άνοιξε τον εν λόγω χορό των διασκευών. Μέσω αυτού η εικόνα του κόμη είναι μόνιμα αυτή ενός τέρατος (η απεικόνιση είναι παρόμοια ανάμεσα στις δύο ταινίες, ακόμα και στη λεπτομέρεια), αντίθετα με τις μεταγενέστερες εμφανίσεις του που τον ανήγαγαν σε σύμβολο του σεξ.
• Ο Werner Herzog θωρούσε την ταινία του 1922 ως την καλύτερη γερμανική που υπήρξε ποτέ, και ήθελε διακαώς να τη διασκευάσει με πρωταγωνιστή τον Klaus Kinski. Το 1979 ήταν και η χρονιά που η ταινία έχανε κάθε δικαίωμα εκμετάλλευσης, και από την πρώτη ημέρα που μπήκε σε ελεύθερη διάθεση, ο Herzog έβαλε μπρος την παραγωγή.
• Ενώ η Werner Herzog Filmproduktion είχε ως οικονομικούς σύμμαχους τη γαλλική Gaumont και το γερμανικό κανάλι ZDF, το φιλμ γυρίστηκε με τους μίνιμουμ πόρους και με ένα συνεργείο μόλις 16 ατόμων.
• Οι αξιωματούχοι της πόλης του Βίσμαρ, όπου είχε γυριστεί και η ορίτζιναλ ταινία, δεν επέτρεψαν στον Herzog την πρόσβαση για γυρίσματα στην πόλη, με αυτά να μεταφέρονται στην ολλανδική Ντελφτ. Χρειάστηκε όμως κάποια να γίνουν και στη γειτονική Σίνταμ, μια και στην Ντελφτ δεν τους επέτρεπαν να αμολήσουν 11 χιλιάδες αρουραίους μέσα στην πόλη. Για τον κάστρο του Δράκουλα χρειάστηκε να ταξιδέψουν στην Τσεχοσλοβακία. Η Τρανσυλβανία δεν ήταν κι αυτή διαθέσιμη, μια και το καθεστώς του Nicolae Ceausescu στη Ρουμανία δεν ήθελε κανέναν συσχετισμό του κομμουνιστή ηγέτη με τον Vlad τον Παλουκωτή, που ήταν και η αρχική έμπνευση για τον Δράκουλα.
• Η εναρκτήρια σκηνή με τις μούμιες έλαβε χώρα στο μουσείο του Γκουαναχουάτο στο Μεξικό. Οι μούμιες αυτές προέρχονται από ένα ξέσπασμα χολέρας του 1833.
• Η Sylvia Kristel (γνωστή από τις εμφανίσεις της ως Εμμανουέλα) αρνήθηκε τον ρόλο της Λούσυ, μαθαίνοντας ότι στην ταινία θα συνυπήρχε με τον διαβόητο για τη συμπεριφορά του -ειδικά προς τις γυναίκες- Klaus Kinski.
• Το φιλμ γυρίστηκε ταυτόχρονα στα γερμανικά και στα αγγλικά, μετά από αίτημα της 20th Century Fox. Έτσι, η κάθε σκηνή γυρίζονταν δύο φορές, αν και σε κάποιες έγινε ντουμπλάρισμα. Για τον Herzog, η γερμανική εκδοχή ήταν και η πλέον αυθεντική.
• Οι αρουραίοι μεταφέρθηκαν από εργαστήρια της Ουγγαρίας, και όσοι δεν ήταν στο χρώμα που απαιτούσε ο σκηνοθέτης, βάφτηκαν ένας προς έναν από το ολιγομελές συνεργείο. Ο ολλανδός όμως βιολόγος Maarten ‘t Hart, που ήταν αρχικά υπεύθυνος για αυτούς, παραιτήθηκε καταγγέλλοντας την απάνθρωπη συμπεριφορά που υπέστησαν τα ζώα, τόσο κατά τη μεταφορά τους όσο και κατά τη διαμονή τους στην Ολλανδία.
• Στη δεύτερη από τις πέντε συνεργασίες ανάμεσα τους, ο Werner Herzog δήλωσε για τον Klaus Kinski ότι οι αρουραίοι συμπεριφέρονταν καλύτερα από αυτόν στο πλατό.
• Ο Paul Monette υπέγραψε μια μυθιστορηματική εκδοχή του σεναρίου, που κυκλοφόρησε εντός του 1979.
• Η ταινία Το Σπέρμα του Βρικόλακα (Nosferatu a Venezia) του 1988 μπορεί να προωθήθηκε ως άμεσο σίκουελ, αλλά παρότι πρωταγωνιστεί πάλι ο Klaus Kinski, κάτι τέτοιο επίσημα δεν ισχύει. Στο καστ βρίσκεται και ο Γιώργος Βογιατζής.

Μουσικά Παραλειπόμενα

• Το γερμανικό ψυχεδελικό συγκρότημα των Popol Vuh συνεργάστηκε αρκετές φορές με τον Herzog. Εδώ ενσωμάτωσε στο σάουντρακ και κάποια κομμάτια από το άλμπουμ τους Bruder des Schattens – Sohne des Lichts (1978). Ακούγονται επίσης ήχοι από Richard Wagner και Charles Gounod, όπως και το γεωργιανό φολκλορικό τραγούδι Tsintskaro ερμηνευμένο από τους Vocal Ansambl Gordela.