Μετά την οικονομική κατάρρευση μιας εταιρείας σε μια πόλη της αγροτικής Νεβάδα, η Φερν πακετάρει το βαν της και ξεκινάει ένα ταξίδι καθοδόν, όπου εξερευνά μια ζωή έξω από τη συμβατική κοινωνία, ως σύγχρονη νομάδα.

Σκηνοθεσία:

Chloe Zhao

Κύριοι Ρόλοι:

Frances McDormand … Fern

David Strathairn … Dave

Linda May … Linda

Swankie … Swankie

Cat Clifford … Cat

Peter Spears … Peter

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Chloe Zhao

Παραγωγή: Mollye Asher, Dan Janvey, Frances McDormand, Peter Spears, Chloe Zhao

Μουσική: Ludovico Einaudi

Φωτογραφία: Joshua James Richards

Μοντάζ: Chloe Zhao

Σκηνικά: Joshua James Richards

Κοστούμια: Hannah Peterson

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.

Τίτλοι

  • Αυθεντικός Τίτλος: Nomadland
  • Ελληνικός Τίτλος: Η Χώρα των Νομάδων

Σεναριακή Πηγή

  • Βιβλίο: Nomadland: Surviving America in the Twenty-First Century της Jessica Bruder.

Κύριες Διακρίσεις

  • Όσκαρ καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας και πρώτου γυναικείου ρόλου (Frances McDormand). Υποψήφιο για διασκευασμένο σενάριο, φωτογραφία και μοντάζ.
  • Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ταινίας (δράμα) και σκηνοθεσίας. Υποψήφιο για πρώτο γυναικείο ρόλο (Frances McDormand) σε δράμα, και σενάριο.
  • Βραβείο Bafta καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, πρώτου γυναικείου ρόλου (Frances McDormand) και φωτογραφίας. Υποψήφιο για σενάριο, μοντάζ και ήχο.
  • Χρυσός Λέοντας στο φεστιβάλ Βενετίας.
  • Βραβείο κοινού στο φεστιβάλ του Τορόντο.
  • Καλύτερη ταινία στα βραβεία Independent Spirit.

Παραλειπόμενα

  • Αρχικά, η σκηνοθέτις είχε επιλέξει τη Linda May για τον κεντρικό ρόλο, και όταν αντικαταστάθηκε από τη McDormand έγινε προσπάθεια η ερμηνεία να προσαρμοστεί πάνω στον χαρακτήρα της αληθινής νομάδος May. Μέχρι που αποφασίστηκε να αφορά αληθινά στοιχεία της προσωπικότητας της ηθοποιού.
  • Διόλου τυχαία αποφεύχθηκε η πολιτικοποίηση του στόρι, μια και τα κύρια γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν σε περιφέρεια ένθερμων υποστηρικτών του Donald Trump.
  • Γυρίσματα έγιναν επί 4 μήνες σε 7 διαφορετικές πολιτείες των ΗΠΑ. Οι συνθήκες στα γυρίσματα παρέπεμπαν σε νομαδική ζωή, με την ίδια τη Frances McDormand να επιδίδεται σε διάφορες εργασίες. Κι όμως, η Chloe Zhao εργάζονταν παράλληλα για το εκ διαμέτρου διαφορετικό Eternals.
  • Με εξαίρεση τα δύο κεντρικά ονόματα, το καστ αποτελείται ως επί το πλείστον από αληθινούς νομάδες και ντόπιους. Κάποιοι από αυτούς αγνοούσαν ότι η McDormand ήταν χολιγουντιανός αστέρας.
  • Όπως η ίδια δήλωσε, στα 45 της η 63χρονη Frances McDormand είχε πει στον σύζυγο της ότι όταν φτάσει 65 θα αλλάξει το όνομα της σε Φερν, θα αρχίσει να καπνίζει Lucky Strikes, θα πίνει Wild Turkey και θα πάρει τους δρόμους με RV, πράγματα που σε μεγάλο βαθμό επιτεύχθηκαν μέσω του φιλμ.
  • Το ουρλιαχτό που έβγαλε η πρωταγωνίστρια στον ευχαριστήριο λόγο της στα Όσκαρ, ήταν ένας φόρος τιμής στον ηχολήπτη της ταινίας, Mike Wolf Snyder, που είχε φύγει έναν μήνα πριν από τη ζωή.
  • Κάποιοι παραλλήλισαν το σκηνοθετικό ύφος της σκηνοθέτιδος με αυτό του Terrence Malick. Η Zhao αισθάνθηκε μεγάλη χαρά όταν ο Malick όχι μόνο της ζήτησε μια κόπια για να δει την ταινία της, αλλά την επέτρεψε μαζί με ενθουσιαστικά σχόλια.
  • Η προβολή της ταινίας απαγορεύτηκε στην Κίνα, μια και η Chloe Zhao θεωρείται αντιφρονούντας για την κινεζική κυβέρνηση λόγω της έντονης κριτικής που έχει ασκήσει.
  • Η Chloe Zhao έγινε η πρώτη γυναίκα στην ιστορία των Όσκαρ που βρέθηκε υποψήφια για 4 κατηγορίες. Μαζί, ήταν η πρώτη γυναίκα ασιατικής καταγωγής που κέρδισε τόσο το Όσκαρ σκηνοθεσίας όσο και την αντίστοιχη Χρυσή Σφαίρα.
  • Η Frances McDormand ξεπέρασε σε Όσκαρ πρώτου γυναικείου ρόλου τη Meryl Streep, αφού η μεγάλη σταρ έχει κι αυτή τρία, αλλά το ένα για δεύτερο ρόλο. Και οι δύο τους όμως παρέμειναν πίσω από την Katharine Hepburn και τα τέσσερα Όσκαρ της σε πρώτο ρόλο.
  • Το μπάτζετ δεν ξεπέρασε τα 5 εκατομμύρια δολάρια, με τις εισπράξεις να φτάνουν στα 39,5.

Κριτικός: Σταύρος Γανωτής

Έκδοση Κειμένου: 11/1/2021

Αυτή είναι η ουσία του αμερικανικού ανεξάρτητου σινεμά, και όχι αυτή που βαφτίζεται κατά κόρον τα τελευταία -τουλάχιστον- 20 χρόνια. Γιατί ανάμεσα σε δημιουργίες σαν τη συγκεκριμένη δεν μπορείς να κολλάς φιλμ σαν το Juno ή το Little Miss Sunshine, απλά και μόνο επειδή δεν είχαν στουντιακό παραγωγό. Το σινεμά που δίδαξε ο Κασσαβέτης και ο Jarmusch, μεταξύ αρκετών άλλων, αφορά την απόλυτη ειλικρίνεια, τα πενιχρά μέσα παραγωγής και την αληθινή εικόνα μιας Αμερικής που δεν έχει ανάγκη από ιδιαίτερη μυθοπλασία ή να συγκαταλεγεί σε κάποιο συγκεκριμένο είδος για να αντλήσει ταυτότητα. Και μη μου πείτε ότι το Sundance κάνει κάποια «επανάσταση», γιατί εκεί κι αν κονταροχτυπιούνται οι μεγαλοκαρχαρίες του Χόλιγουντ για το ποιος θα πάρει τι…

Η Chloe Zhao λοιπόν δεν γύρισε μια ταινία για να αναδειχτεί αριστούργημα, ούτε για να κερδίσει συμπάθειες κριτικών και βραβείων. Έτσι κι αλλιώς, το ότι ειδικά τα τελευταία τη θυμούνται φέτος, μάλλον προκαλεί απορίες και στην ίδια περί του γιατί θεωρείται αυτό καλύτερο από το Καλπάζοντας με το Όνειρο, που δεν πήρε τίποτα. Σαν να της λένε ότι έκατσε φέτος η ειδικών περιστάσεων χρονιά, και την επέλεξαν ελλείψει άλλων. Και η μεγαλύτερη ειρωνεία σε αυτό; Όχι μόνο το Nomadland δεν είναι αυτό που διαχρονικά θα αποκαλέσουμε αριστούργημα, αλλά ακόμα και για φέτος θα έπρεπε να έχει μεγαλύτερο ανταγωνισμό, ακόμα κι από εντός Χόλιγουντ (βλέπε: Soul).

Πολλά όμως «παρεμφερή» είπαμε για μια ταινία που έχει δικό της κείμενο να σου προκαλέσει συναισθήματα. Πρόκειται για ένα ατόφια ανεπιτήδευτο σινεμά, που δεν τίθεται καν να εκβιάσει συναισθήματα ή να αρπάξει «δόξα» από τους τόσο αληθινούς ήρωες του. Ακόμα περισσότερο, δεν θέλει καν να σου αποδώσει κάποιο υψηλότερο νόημα, πέρα των συμπερασμάτων που ο ίδιος επιβάλλονταν να είχες ήδη βγάζει πάνω σε έννοιες σαν την προσωπική ελευθερία και την απόλυτη φτώχια. Το σενάριο δεν θα σε βοηθήσει ποτέ σε αναζητήσεις τύπου «κοίτα να δεις», ή «υπάρχουν και τέτοια», μια και δεν σκάβει βαθιά στους χαρακτήρες του, από σεβασμό προς την κενότητα της ζωής τους. Μια κενότητα, όμως, που συνεπάγεται ελευθερία, αληθινή ελευθερία κι απεξάρτηση από όσα μας κρατούν δέσμιους σε ένα μάταιο κυνήγι χρημάτων, εξουσίας, καριέρας. Δεν θα μάθουμε στην ουσία ούτε καν αν ήταν επιλογή της Φερν η πορεία που πήρε, ή η μόνη λύση απέναντι σε καταστάσεις που «δεν της πήγαν». Δεν γνωρίζουμε ούτε το απλούστερο, αν δηλαδή πρόκειται για μια ευφυή γυναίκα ή ακόμα ένα λούμπεν έρμαιο της κακής της μοίρας.

Έλα όμως που η πραγματικότητα δεν είναι «αριστουργηματική», επειδή και μόνο λίγοι την αγγίζουν, ή μάλλον, λίγοι μπαίνουν στο κόπο να στρέψουν τα μάτια τους πάνω της. Το να αναδείξεις σε ταινία της χρονιάς ένα φιλμ που κανόνα του έχει να μην παρουσιάζει καμία μυθοπλαστική αρετή (πέρα της απίθανης μουσικής και της φωτογραφίας), ανήκει στο παράδοξο. Το ότι οι περισσότεροι ανάμεσα μας μοιάζει σαν να αγνοούν την απλότητα και την ειλικρίνεια, δεν σημαίνει ότι αυτά δεν θα έπρεπε να αποτελούν αυτονόητες αρετές. Από την άλλη, η έβδομη τέχνη δεν θα είχε τη δύναμη που έχει δίχως το «πείραγμα» της πραγματικότητας, δίχως το εξω-καθημερινό ακόμα και σε μια απλή δραματική ιστορία. Ναι, αγαπάμε αυτό το ανεπιτήδευτο σινεμά, αλλά αυτό συγκριτικά δεν είναι καλύτερο από τις υπερβάσεις του Φελίνι, ή το ψυχολογικό σκάψιμο του Μπέργκμαν.

Η Frances McDormand ετοιμάζεται με ένα ερμηνευτικό ρελαντί να σηκώσει Όσκαρ, όντας ο ίδιος χαρακτήρας που την απολαμβάνουμε εδώ και 30 χρόνια, απλά σε διαφορετικές συνθήκες, ενώ τα μεγάλα βραβεία αποκτούν ένα άλλοθι για τα χρόνια ατοπήματα τους εκμεταλλευόμενοι μια τραγική συγκυρία που μάλλον τους θύμισε ότι δεν είναι όλα «καλά και ανθηρά». Κι εμείς θαυμάζουμε το έργο της Chloe Zhao, χωρίς κατά ανάγκη να νιώθουμε ότι επιβάλλεται να το αποθεώσουμε.

Βαθμολογία:


Γκαλερι φωτογραφιων

14 φωτογραφίες

Μοιραστειτε ενα σχολιο

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *