Ο Κος Τέρνερ

• Κυριότερη Προβολή στην Ελλάδα: Διανομή στις αίθουσες.
• Παγκόσμια Κριτική Αποδοχή (Μ.Ο.): Πολύ θετική.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: Mr. Turner

Ελληνικός Τίτλος: Ο Κος Τέρνερ

Κύριες Διακρίσεις

• Υποψήφιο για Όσκαρ μουσικής, φωτογραφίας, σκηνικών και κοστουμιών.
• Υποψήφιο για Bafta φωτογραφίας, σκηνικών, κοστουμιών και μακιγιάζ/κομμώσεων.
• Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Κανών. Βραβείο αντρικής ερμηνείας (Timothy Spall).
• Βραβείο ερμηνείας (Timothy Spall) στα Ευρωπαϊκά Βραβεία.

Παραλειπόμενα

• Κατά αίτηση του Mike Leigh, ο Timothy Spall πέρασε δύο χρόνια μαθαίνοντας να ζωγραφίζει, πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα.
• Σύμφωνα με την ετήσια αναφορά της βρετανικής επιτροπής αξιολογήσεων, η ερωτική σκηνή ανάμεσα στον Timothy Spall και την Dorothy Atkinson τράβηξε τα περισσότερα παράπονα από κάθε άλλη μέσα στη χρονιά.

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

• imdb
• Wikipedia
• Rotten Tomatoes

Κριτικός: Χάρης Καλογερόπουλος

Έκδοση Κειμένου: 4/1/2015

Τζόζεφ Μάλορντ Γουίλιαμ Τέρνερ. Ο τοπιογράφος, κυρίως θαλασσογράφος, ο εισηγητής του ιμπρεσιονισμού (ξεφεύγοντας απ` τον ρομαντισμό) δεκαετίες πριν αυτός γίνει συνειδητό κίνημα στο Παρίσι, ο κορυφαίος άγγλος ζωγράφος του 19ου αιώνα και από τους μεγαλύτερους εν γένει στη χώρα του. Το φιλμ παρακολουθεί το τελευταίο κομμάτι της ζωής του, όταν χάνει τον αγαπημένο πατέρα και βοηθό του, και συνάπτει ερωτική σχέση με μια χήρα πανδοχέα.

Από ταινίες όπως τα «Μυστικά και Ψέματα», «Γυμνός», «Όλα ή Τίποτα», «Τυχερή κι Ευτυχισμένη», «Μια Χρονιά Ακόμα», όπου μαζί με τον Κεν Λόουτς καθορίζει τον σύγχρονο αγγλικό δραματικό ρεαλισμό, μέχρι το «Η Παράσταση μιας Ζωής» όπου χειρίζεται άνετα το πεδίο «εποχής» εισχωρώντας εις βάθος στην παραγωγή μιας οπερέτας, ο Μάικ Λι αποδεικνύεται όχι μόνο σπουδαίος δημιουργός, αλλά και πολύπλευρος -άλλωστε είναι και θεατράνθρωπος. Με το «Κύριος Τέρνερ» χτυπάει και πάλι φλέβα. Κι είναι ξεκάθαρο γιατί επέλεξε να κάνει ταινία πάνω στον Τέρνερ. Πέρα από το έργο του, που προφανώς εκτιμά, τον συγκινεί η μεγάλη αντίθεση μεταξύ του έργου και της κοινωνικής εικόνας του προσώπου. Ο Τέρνερ είναι κλασική περίπτωση μεγάλου καλλιτέχνη. Υπό την έννοια ότι ζει την ουσία των πραγμάτων, όπως εκείνος ανατρεπτικά την αισθάνεται, αδιαφορώντας για τις κοινωνικές νόρμες. Περπατάει σαν αγρότης, γρυλλίζει σαν γουρούνι παρά μιλάει, σε συζητήσεις μπαίνει κατευθείαν στο θέμα παραμερίζοντας κανόνες ευγένειας κ.λπ. Όμως, είναι κατ` ουσίαν ευγενής κι αν με κάποιους φαίνεται να φέρεται άξεστα, απλά δεν κάνει διπλωματία. Ζει μόνο την αλήθεια του και μέσα απ` την αλήθεια του. «Η ομορφιά σας είναι συγκλονιστική» λέει, περίπου, σχεδόν με κατάνυξη, στην, συνηθισμένης εμφάνισης, παχουλή κυρία του πανδοχείου. Είναι η ομορφιά, όπως μπορεί να την καταλάβει ο καλλιτέχνης.

Ο Λι, θέλοντας να μελετήσει ακριβώς αυτό, δεν κάνει χρονογράφημα, αρνείται μια κλασική βιογραφία, ενώνοντας τις σεκάνς με τρόπο εις βάθος νοηματικό κι αισθαντικό, έτσι που η δραματουργία ακολουθεί υπόγειες διαδρομές της ψυχής -με το επαναλαμβανόμενο μουσικό μοτίβο του Γκάρι Γιέρσον να τονίζει την επικέντρωση στον χαρακτήρα κι όχι σε κάποια εξέλιξη. Παραδείγματος χάριν, ο τρόπος με τον οποίο αναδύεται ο σπαραγμός του για τον θάνατο του πατέρα του δεν συρράβεται σεναριακά με τα προηγούμενα πλάνα. Το μοντάζ δεν πλασάρει εξηγήσεις: κάποια στιγμή πηγαίνει στο πορνείο, όπου σκιτσάροντας την 22χρονη πόρνη (η ζωή, τα νιάτα), ξαφνικά μουγκρίζει κλαίγοντας και λίγο αργότερα στο σπίτι, ξεσπάει σεξουαλικά στην, ταμένη σ` εκείνον, υπηρέτριά του και φεύγει απότομα απ` τη «σκηνή του εγκλήματος» για να κρύψει κατά βάθος την ντροπή κι ευγνωμοσύνη του. Η εικόνα του αλλόκοτου καλλιτέχνη μέσα σε διάφορα περιβάλλοντα (αριστοκρατία, βασιλική ακαδημία, σαλόνι του τεχνοκριτικού Ράσκιν, πανδοχείο) εξαφανίζεται τελείως σε γενικά πλάνα, όπου παρουσιάζεται η φύση με το μεγαλείο που έχουν τα ίδια του τα έργα -ο συνεργάτης του, φωτογράφος Ντικ Πόουπ, κάνει θαύματα, δεν είναι φιλμ για τη μικρή οθόνη. Σε αυτά τα πλάνα το σώμα του είναι μια κουκίδα, αλλά η ψυχή του είναι ακριβώς όλο το κάδρο. Το εξωτερικό τοπίο ταυτίζεται με το εσωτερικό.

Ο στενός συνεργάτης του Λι, Τίμοθι Σπολ, αν στο «Ο Τελευταίος Δήμιος» ή στο «Όλα ή Τίποτα» μάς έδωσε ερμηνείες που δύσκολα ξεχνάς, εδώ ξεπερνάει τον εαυτό του, δημιουργώντας έναν Τέρνερ που σε καθηλώνει με την εσωτερικότητα του και τη μαγνητική παρουσία του, εισπράττοντας δικαίως το βραβείο στις Κάννες, όπως άλλωστε κι ο Πόουπ. Μαζί του βρίσκουμε τακτικούς συνεργάτες ηθοποιούς του σκηνοθέτη: Λέσλι Μάνβιλ, Ντόροθι Άτκινσον, Μάριον Μπέιλι κ.α.

Επίσης, μπορούμε ως ένα βαθμό, να πούμε ότι η ταινία κάνει δίπτυχο με το «Μεθυσμένος, με Γυναίκες και Ζωγραφική» του κορεάτη Ιμ Κουόν Τεκ.

Βαθμολογία: