Mountain

Κριτικός: Πάρις Μνηματίδης

Έκδοση Κειμένου: 16/1/2018

Τι συμβαίνει στις υψηλότερες βουνοκορφές του κόσμου; Πόσο πίσω στο χρόνο πάει η επιθυμία του ανθρώπου να τις κατακτήσει; Τί είναι αυτό που μας προκαλεί τόσο μεγάλο δέος όσον αφορά τη δραστηριότητα της ορειβασίας πέραν της θέας;

Σε αυτά τα ερωτήματα και σε μερικά ακόμη αναλαμβάνει να απαντήσει η Jennifer Peedom με αυτό το ντοκιμαντέρ του οποίου οι πληροφορίες είναι στην πλειοψηφία τους γενικές, χτίζουν μια αδρή μεγάλη «εικόνα» της σχέσης ανθρώπου και βουνού, με εξαίρεση μια αναδρομή που γίνεται στο παρελθόν και μέσω αρχειακού υλικού όχι πολύ μετά από τα πρώτα λεπτά του έργου, γεγονός που μπορεί να απογοητεύσει αυτούς που αναμένουν λεπτομερή και ακριβή ενημέρωση, θα ήταν όμως αχαριστία να εμμείνει κάποιος σε αυτό το στοιχείο και αυτό να τον εμποδίσει να αφεθεί στην εμπειρία για τις αισθήσεις που επιδιώκει κι επιτυγχάνει να είναι αυτό το φιλμ. Σε οπτικό επίπεδο, με τους εντυπωσιακούς ορεινούς όγκους, τα αποστομωτικά κάδρα που δείχνουν το μικρό και το φευγαλέο της ανθρώπινης παρουσίας σε σύγκριση με το απέραντο και αδυσώπητο της φύσης, την εκπληκτική κινηματογράφηση πότε με εναέριες λήψεις, πότε με κάμερες ενσωματωμένες επάνω σε άτομα του συνεργείου ή σε ειδικά σημεία και το φακό να συλλαμβάνει τις υπερβατικές προσπάθειες ορειβατών, αθλητών, σκιέρ, εξερευνητών και άλλων να κατακτήσουν τους πρόποδες, τις πλαγιές και τις κορυφές των όμορφων και συνάμα τρομακτικών κι επιβλητικών αυτών σχηματισμών, πρόκειται για ένα πραγματικό πανηγύρι για τα μάτια. Ο συνδυασμός που γίνεται με τη μουσική που ακούγεται από την Australian Chamber Orchestra υπό τη διεύθυνση του Richard Tognetti και περιλαμβάνει από συνθέσεις του ιδίου μέχρι ερμηνεία κλασικών δημιουργιών του Vivaldi και του Beethoven είναι πραγματικά συναρπαστικός, σπάζοντας τη μονοτονία του κλασικού περιγραφικού ντοκιμαντέρ μετατρέποντας την ταινία σε μια μοναδική άσκηση οπτικοακουστικού συντονισμού κι εναρμονισμού που την απογειώνει αισθητικά.

Το σενάριο του ταξιδιωτικού συγγραφέα Robert Macfarlane έχει μια γοητευτική ποιητικότητα που ξεπερνάει το πεζό χαρακτήρα ενός τυπικού ντοκιμαντέρ φυσιοδιφικού ενδιαφέροντος και σίγουρα βοηθάει εδώ και ο τρόπος εκφοράς του λόγου του Willem Dafoe που εκπέμπει μια γαλήνια αυτοπεποίθηση. Όπως σύμφωνα με όσα λέγονται στο φιλμ περί του κατορθώματος να γίνει πραγματικότητα η ορειβασία από όραμα όταν η ανθρωπότητα απέβαλε την προ αιώνων σύνδεση των βουνών με το μεταφυσικό και ιερό, άρα και απρόσιτο, έτσι κι εδώ το επιχείρημα πετυχαίνει γιατί ξεπερνάει το συνηθισμένο στο τεχνικό κομμάτι προκειμένου να καταστεί κάτι παραπάνω από μια δημιουργία που θα προοριζόταν αυστηρά για τηλεοπτική κατανάλωση. Ο πλούτος των εικόνων, ο δυναμισμός του μοντάζ που ακολουθεί τα βήματα της μουσικής που ακούγεται και η επίδειξη κινηματογραφικής μαεστρίας καθιστούν το τελικό αποτέλεσμα ιδανικό για απόλαυση στη μεγάλη οθόνη, όπου ο παράγοντας του εντυπωσιασμού πολλαπλασιάζεται. Αυτή η σχέση αγάπης και μίσους μεταξύ ανθρώπου και φύσης φαίνεται ως τέτοια μονόπλευρα από τη μεριά του πρώτου. Η δεύτερη απλά υπάρχει για να εξελίσσεται και να περιβάλλει δίχως να υπολογίζει για τα έμβια όντα που κατοικούν σε αυτή. Μια αυστηρή, άκαμπτη και πανέμορφη μητέρα που διαχρονικά αποπειράται να γίνει κατανοητή από τους εξερευνητές γιατί αυτό είναι το καλύτερο που μπορεί να επιτευχθεί.

Όπως η θρησκευτική έννοια του θεού (διόλου τυχαίες οι έστω σύντομες σκηνές κατάνυξης των θιβετιανών μοναχών), δεν είναι κάτι που μπορεί να ανταποκριθεί άμεσα, να αισθανθεί κάποιος ότι νιώθει, κυρίως ότι αγαπάει. Παρόλο που θεωρητικά η αποστασιοποίηση από το μεταφυσικό βοήθησε τον άνθρωπο να προσεγγίσει το βουνό και τη φύση κατ’επέκταση, τελικά αναπόφευκτα επιστρέφει εκεί όταν γίνεται αντιληπτό το πρόσκαιρο και το ευάλωτο της ύπαρξής του σε σύγκριση με την αιώνια σιγουριά της δεύτερης. Τραγωδία ή μέρος της εφήμερης ομορφιάς της εμπειρίας της θνητότητας; Σίγουρα εξαρτάται από το ίδιο το κοινό να αποφασίσει καθώς οι δημιουργοί δε μεροληπτούν υπέρ της μιας ή της άλλης πλευράς, αν και δείχνουν μια κλίση προς το δεύτερο. Όπως και να έχει, πρόκειται για ένα σπουδαίο, ουσιώδες ντοκιμαντέρ.

Βαθμολογία: