Η ιστορία ακολουθάει τον Χιρόν από τα παιδικά του χρόνια έως την ενηλικίωση του, και χωρίζει τη περίοδο αυτή σε τρία στάδια. Γεννημένος την εποχή του πολέμου κατά των ναρκωτικών στη Φλόριντα, τον πρωτοβλέπουμε υπό την πίεση της περιοριστικής οικογενειακής του ζωής, έπειτα στους δρόμους της καταθλιπτικής και βίαιης του συνοικίας και τέλος όταν αναπτύσσει έναν πολύπλοκο δεσμό με τον καλύτερο του φίλο.
Σκηνοθεσία:
Barry Jenkins
Κύριοι Ρόλοι:
Trevante Rhodes … Chiron ‘Black’ Harris (ενήλικος)
Ashton Sanders … Chiron ‘Black’ Harris (νεαρός)
Alex R. Hibbert … Chiron ‘Little’ Harris (παιδί)
Andre Holland … Kevin Jones (ενήλικος)
Jharrel Jerome … Kevin Jones (νεαρός)
Jaden Piner … Kevin Jones (παιδί)
Mahershala Ali … Juan
Naomie Harris … Paula
Janelle Monae … Teresa
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Barry Jenkins
Στόρι: Tarell Alvin McCraney
Παραγωγή: Dede Gardner, Jeremy Kleiner, Adele Romanski
Μουσική: Nicholas Britell
Φωτογραφία: James Laxton
Μοντάζ: Joi McMillon, Nat Sanders
Σκηνικά: Hannah Beachler
Κοστούμια: Caroline Eselin
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Moonlight
- Ελληνικός Τίτλος: Moonlight
Σεναριακή Πηγή
- Θεατρικό: In Moonlight Black Boys Look Blue του Tarell Alvin McCraney.
Κύριες Διακρίσεις
- Όσκαρ καλύτερης ταινίας, διασκευασμένου σεναρίου και δεύτερου αντρικού ρόλου (Mahershala Ali). Υποψήφιο για σκηνοθεσία, δεύτερο γυναικείο ρόλο (Naomie Harris), φωτογραφία, μοντάζ και μουσική.
- Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ταινίας (δράμα). Υποψήφιο για σκηνοθεσία, σενάριο, μουσική, δεύτερο αντρικό ρόλο (Mahershala Ali) και δεύτερο γυναικείο ρόλο (Naomie Harris).
- Υποψήφιο για Bafta καλύτερης ταινίας, δεύτερου αντρικού ρόλου (Mahershala Ali), δεύτερου γυναικείου ρόλου (Naomie Harris) και σεναρίου.
- Καλύτερη ταινία στα βραβεία Independent Spirit.
Παραλειπόμενα
- Βασίζεται σε ημι-αυτοβιογραφικές εμπειρίες του Tarell Alvin McCraney, που υπάρχουν στο θεατρικό του, In Moonlight Black Boys Look Blue (γραμμένο περίπου μία δεκαετία πριν το φιλμ). Ο συγγραφέας το έγραψε για να ανταπεξέλθει τον χαμό της μητέρας του από AIDS, αλλά δεν το ανέβασε ποτέ, με συνέπεια στα κρέντιτ να αναφέρεται ως “στόρι” (τα Όσκαρ όμως το εξέλαβαν ορθά ως διασκευή).
- Στο θεατρικό, όλα συμβαίνουν σε μία ημέρα αλλά ταυτόχρονα για τους κεντρικούς ήρωες του τριπτύχου (Little, Chiron και Black). Ο Jenkins επέλεξε να κόψει αυτά τα τρία κομμάτια, και να επικεντρωθεί στη σεξουαλική φύση του Χιρόν.
- Μετά το ντεμπούτο του το 2008, ο Barry Jenkins έγραψε κάποια σενάρια που κανένα όμως δεν μπήκε σε παραγωγή. Ήταν η ανεξάρτητη παραγωγός Adele Romanski που το 2013 τον ώθησε να κάνει την επόμενη ταινία του, μέσω συνεχόμενων συζητήσεων μαζί του σε video-chat. Και οι δύο κατέληξαν ότι χρειάζονταν μια φτηνή και προσωπική δημιουργία. Αυτό που ακολούθησε ήταν η μεσολάβηση της γκαλερί Borscht, που του συνέστησε τη δουλειά του McCraney, με τους δύο δημιουργούς να έρχονται σε επαφή.
- Παρότι ερμηνεύει τον ενήλικο Χιρόν, ο Trevante Rhodes είχε περάσει από οντισιόν για τον Κέβιν.
- Ο Mahershala Ali ήταν μια πρόταση της Romanski, με τον Jenkins όμως να είναι αρχικά διστακτικός, λόγω του ρόλου του ηθοποιού στη σειρά House of Cards. Γνωρίζοντας τον όμως από κοντά, άλλαξε άποψη.
- Η συνοικία Liberty City του Μαϊάμι έγινε το κεντρικό σκηνικό της ταινίας, μια και τύχαινε εκεί να έχουν μεγαλώσει τόσο ο σκηνοθέτης όσο και ο συγγραφέας. Επειδή όμως ήταν μια επικίνδυνη περιοχή, υπήρχε πάντα αστυνομική συνοδεία στα γυρίσματα.
- Τα γυρίσματα ολοκληρώθηκαν μέσα σε 25 ημέρες. Οι κάμερες που χρησιμοποιήθηκαν ήταν οι ψηφιακές Arri Alexa σε widescreen CinemaScope κάδρο, θέλοντας να αποφευχθεί η ντοκιμαντερίστικη οπτική. Ανά κεφάλαιο όμως άλλαζε το στοκ του φιλμ: Fuji, Agfa και Kodak.
- Στην τελετή των Όσκαρ, κατά την ανακοίνωση της καλύτερης ταινίας, ακούστηκε από τους παρουσιαστές (Warren Beatty & Faye Dunaway) ως νικητής το La La Land. Κι ενώ οι συντελεστές του μιούζικαλ ανέβηκαν στη σκηνή παραλαμβάνοντας το τρόπαιο, αποκαλύφθηκε ότι υπήρξε λάθος στην καρτέλα του νικητή και ότι ο αληθινός νικητής ήταν το Moonlight.
- Έγινε η πρώτη μαύρου καστ ταινία και LGBT θεματολογίας που κέρδισε ποτέ το Όσκαρ καλύτερης ταινίας. Μαζί όμως έγινε και η δεύτερη λιγότερο εμπορικά επιτυχημένη που κέρδισε το ίδιο βραβείο. Ο Mahershala Ali έγινε μαζί ο πρώτος μουσουλμάνος ηθοποιός που κερδίζει Όσκαρ ερμηνείας.
- Το κόστος της ταινίας ήταν μόλις 1,5 εκατομμύριο δολάρια. Έτσι, τα κέρδη των 65,3 ήταν παραπάνω κι από επιτυχημένα.
Κριτικός: Πάρις Μνηματίδης
Έκδοση Κειμένου: 21/1/2017
Η φιλόδοξη ταινία ενηλικίωσης του Barry Jenkins, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως μια αφροαμερικανική απάντηση στο προ διετίας «Boyhood» χωρίς να επαναλαμβάνει το επίτευγμα των γυρισμάτων σε βάθος δωδεκαετίας, εξιστορεί σε τρία κεφάλαια την επίπονη πορεία του Chiron προς την ωριμότητα. Καταγράφοντας διάσπαρτα στιγμιότυπα από την παιδική του ηλικία, την εφηβεία του και την ενήλικη ζωή του, παρακολουθούμε τα διάφορα βιώματά του που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τη στενή φιλία που αναπτύσσει με έναν διακινητή ναρκωτικών ονόματι Juan και τη γυναίκα του, την τεταμένη σχέση με τη μητέρα του που έχει βαρύ εθισμό στις παράνομες ουσίες, τον εκφοβισμό που υφίσταται από συνομηλίκους του και την πορεία του προς τη συνειδητοποίηση της ομοφυλοφιλίας του.
Υπάρχουν κάποιες προφανείς κατασκευαστικές κι αφηγηματικές αρετές που δικαίως καθιστούν το συγκεκριμένο φιλμ ως ένα από τα πλέον πολυβραβευμένα και πολυσυζητημένα από τις ενώσεις κριτικών και την κοινή γνώμη της φετινής σεζόν. Η ιστορία που έχει να αφηγηθεί το «Moonlight» είναι απλή και τα συναισθήματα που πηγάζουν από αυτήν είναι οικεία και απευθύνονται στη συντριπτική πλειοψηφία των κοινωνών της ανθρώπινης εμπειρίας, ανεξαρτήτως καταγωγής, κοινωνικού υπόβαθρου, φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού. Ωστόσο, η προσβασιμότητα του τελικού προϊόντος δεν συνεπάγεται σε καμία περίπτωση κοινοτοπία ή την αίσθηση ρουτίνας τύπου «ακόμη μια ταινία αποτύπωσης τάχα προσωπικών βιωμάτων για τον σωρό». Η ροή της πλοκής είναι εξαιρετικά αβίαστη και συναρπάζει με την ασυναγώνιστη αίσθηση ρυθμού που κάνει την ιστορία να κυλάει με τη χάρη σχεδόν μιας λογοτεχνικής δημιουργίας, όσον αφορά τη γλαφυρότητα και το βάθος των χαρακτήρων και των καταστάσεων. Ο ρεαλισμός στην περιγραφή των συμβάντων είναι τόσο έντονος, που δεν κρατά απλά το ενδιαφέρον αλλά καθηλώνει, με την καταγραφή της κοινωνικής πραγματικότητας που βιώνει ο χαρακτήρας να είναι συνεχώς παρούσα, χωρίς όμως ίχνος διδακτισμού ή διάθεσης διάδοσης κοινότοπων μηνυμάτων με τον συνηθισμένο χολιγουντιανό τρόπο.
Όλα αυτά τα στοιχεία αναδεικνύονται στο έπακρο από το σκηνοθετικό όραμα του Jenkins, που σε συνδυασμό με την εξαιρετική δουλειά που έχει γίνει στη φωτογραφία από τον James Laxton καθιστά το τελικό αποτέλεσμα άκρως προσεγμένο οπτικά, με μερικά γεμάτα ένταση κοντινά σε πρόσωπα να ξεχωρίζουν ως στίγματα ταυτότητας ενός δημιουργού με άποψη και προσωπικό ύφος. Είναι τόσο επιτυχημένη η κατάδυση στο κινηματογραφικό μεν αλλά και άκρως αληθοφανές (παρότι στρογγυλεμένο και «γυαλισμένο» σε ορισμένα μονάχα σημεία) σύμπαν του φιλμ (βοηθάει και η άκρως υποβλητική και σχεδόν στοιχειωτική ενίοτε μουσική του Nicholas Britell, που βασίζεται έντονα στη χρήση του βιολιού), που είναι εύκολο απολαμβάνοντας το θέαμα να παραβλέψει κάποιος διάσπαρτες αδυναμίες στην τελική κατασκευή, όπως για παράδειγμα ο ελάχιστος χρόνος που δίνεται στον χαρακτήρα του Juan να αναπτυχθεί επί της οθόνης.
Δυστυχώς, παρόλο που υπάρχουν όλα τα προαναφερόμενα θετικά σημεία που απογειώνουν την ταινία στα δύο πρώτα κεφάλαια, το τρίτο μέρος προσγειώνει απότομα και αδικεί κάπως τα όσα προηγήθηκαν. Ένας επίλογος που επιθυμεί να περάσει με υπόγειο τρόπο διάφορα μηνύματα και να οδηγηθεί σε συμπεράσματα, όπως το πώς κομμάτια της αποκαλούμενης «μαύρης» κουλτούρας επιβάλλουν μια βιτρίνα ενός πρότυπου απροσπέλαστης αρρενωπότητας που λειτουργεί ως καμουφλάζ για μια μερίδα ατόμων που επιθυμούν να «πνίξουν» έτσι μια πιο ευάλωτη πλευρά του εαυτού τους. Ταυτόχρονα, πρόκειται για το κεφάλαιο του «Moonlight» που πλατειάζει περισσότερο από τα υπόλοιπα και αφήνει μια αίσθηση ανικανοποίητου με την κατακλείδα του, με αποτέλεσμα να υπονομεύει ό,τι προηγήθηκε και να απογοητεύει, χωρίς να σημαίνει ότι δεν περιέχει κι αυτό κάποιες αρετές που χαρακτηρίζουν το σύνολο.
Παρότι εν μέρει υπερεκτιμημένο από τη μεγαλύτερη μερίδα της κριτικής επειδή διαπραγματεύεται πολύ ευαίσθητα ζητήματα, το έργο έχει αδιαμφισβήτητα πολλές χάρες και είναι μία από τις πιο ενδιαφέρουσες παραγωγές του 2016, καλογυρισμένη, με έξοχες ερμηνείες (ξεχωρίζει η Naomie Harris ως μητέρα, έστω κι αν, όπως στην περίπτωση του Mahershala Ali ως Juan, οι δυνατότητες του χαρακτήρα αυτού δεν αξιοποιούνται στο έπακρο) κι ευαίσθητη. Εν αναμονή των επόμενων βημάτων του Barry Jenkins λοιπόν…
Βαθμολογία: