Ο Μπασίρ Λαζάρ είναι ένας μετανάστης από την Αλγερία, που καλείται να αντικαταστήσει έναν δάσκαλο δημοτικού που πέθανε με τραγικό τρόπο. Κι ενώ τα παιδιά προσπαθούν να ξεπεράσουν την έλλειψη του δασκάλου τους, κανείς στο σχολείο δεν γνωρίζει το παρελθόν του Μπασίρ, κι ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να απελαθεί.
Σκηνοθεσία:
Philippe Falardeau
Κύριοι Ρόλοι:
Mohamed Fellag … Bachir Lazhar
Sophie Nelisse … Alice L’Ecuyer
Emilien Neron … Simon
Danielle Proulx … Κα Vaillancourt
Brigitte Poupart … Claire Lajoie
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Philippe Falardeau
Παραγωγή: Luc Dery, Kim McCraw
Μουσική: Martin Leon
Φωτογραφία: Ronald Plante
Μοντάζ: Stephane Lafleur
Σκηνικά: Emmanuel Frechette
Κοστούμια: Francesca Chamberland
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Monsieur Lazhar
- Ελληνικός Τίτλος: Ο Εξαιρετικός Κύριος Lazhar
Σεναριακή Πηγή
- Θεατρικό: Bashir Lazhar της Evelyne de la Cheneliere.
Κύριες Διακρίσεις
- Υποψήφιο για Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας (Καναδάς).
- Καλύτερη ταινία και 5 ακόμα βραβεία στα Genie, τα εθνικά βραβεία του Καναδά. Υποψήφιο σε ακόμα 3 κατηγορίες.
- Βραβείο κοινού στο φεστιβάλ του Λοκάρνο.
- Καλύτερη καναδική ταινία στο φεστιβάλ του Τορόντο.
Παραλειπόμενα
- Βασίζεται στο θεατρικό Bashir Lazhar, που είναι όμως γραμμένο μονάχα για έναν ρόλο.
- Γυρίστηκε μέσα σε 28 ημέρες, εξολοκλήρου στο Μόντρεαλ.
- Τα γυρίσματα έγιναν Καλοκαίρι, ώστε να είναι εύκαιρος ο χώρος του σχολείου, αλλά και να μην αποσπαστούν οι μικροί μαθητές από την εκπαίδευση τους.
- Η συγγραφέας του θεατρικού, η Evelyne de la Cheneliere, εμφανίζεται στον ρόλο της μητέρας της Αλίς.
Κριτικός: Χάρης Καλογερόπουλος
Έκδοση Κειμένου: 14/10/2012
Σε ένα δημοτικό σχολείο του Μόντρεαλ, η Μαρτίν, μια δασκάλα, αυτοαπαγχονίζεται μέσα στην τάξη, πολύ πρωί, πριν αρχίσουν τα μαθήματα. Εκείνη τη μέρα είναι η σειρά του μικρού Σιμόν να πάει νωρίτερα στην τάξη και να αφήσει τα γάλατα για το πρωινό. Καθώς βρίσκει την πόρτα της τάξης κλειδωμένη, ρίχνει μια ματιά από το παράθυρο και στο βάθος φαίνεται το σώμα της Μαρτίν να αιωρείται. Κι ενώ στη συνέχεια έχει επιστρατευθεί μια ψυχολόγος να δουλέψει με τα παιδιά πάνω στην τραυματική τους εμπειρία, λίγες μέρες μετά εμφανίζεται στο σχολείο ένας Αλγερινός μετανάστης, ο Μπασίρ Λαζάρ, ζητώντας να λάβει την κενή διδασκαλική θέση, κουβαλώντας όπως θα δούμε κι αυτός πληγές από την πατρίδα του.
Ξεχάστε όλα τα κλισέ της αμερικανικής συνταγής. Ο κύριος Λαζάρ δεν είναι ένας χαρισματικός δάσκαλος, ούτε «γάτα» κατά κάποιον τρόπο, ούτε καν ένας γοητευτικός Άραβας, είναι απλά ένας αξιοπρεπής κι ευαίσθητος άνθρωπος. Και τα παιδιά δεν είναι διαβολάκια που χρειάζονται τιθάσευση, ούτε η διεύθυνση περίεργη κατά οποιοδήποτε τρόπο. Η προφανής βία έχει συντελεστεί πριν αρχίσει η ιστορία μας και αυτό που παρακολουθούμε είναι η προσπάθεια να τη ξεπεράσουμε. Και δεν είναι μόνο η βία μιας θέασης απαγχονισμού, ούτε αυτή που η οικογένεια του Μπασίρ υπέστη στην Αλγερία. Προπάντων, είναι αυτή η διαρκώς ισχύουσα, υπολανθάνουσα, διακριτική βία της πολιτικής ορθότητας, που αναπτύχθηκε ως προστασία απέναντι στην παραβατική συμπεριφορά των ατόμων μέσα σε μια καταναλωτική κοινωνία χωρίς ιδεολογία. Στη θέση της ιδεολογίας έχουμε απλά κανόνες ορθής συμπεριφοράς, με την ίδια απρόσωπη «λογική» που έχουμε και οδηγίες χρήσεως για ένα ηλεκτρονικό γκάτζετ που αγοράζουμε.
Πριν λίγα χρόνια, θυμάμαι ένα περιστατικό στις ΗΠΑ. Ένα αγοράκι 8-9 χρονών φίλησε στο μάγουλο μια συμμαθήτριά του κι έγινε το σώσε. Έξαλλοι οι γονείς της για τη «σεξουαλική παρενόχληση», βούιξαν τα μίντια κ.λπ. Με άλλα λόγια, έχουμε τρελαθεί τελείως. Από την κακοποίηση παιδιών περάσαμε και στο άλλο άκρο. Όλα είναι απειλές, όλα είναι εχθρικά και δαιμονικά. Μεσαίωνας δηλαδή. Κάποια στιγμή, η διευθύντρια εξηγεί στον Μπασίρ: «…και δεν επιτρέπεται να αγγίζετε τα παιδιά, είναι καλύτερα να κρατάτε αποστάσεις». Με τέτοιες νοοτροπίες, ο Σιμόν κάποτε απέκρουσε με απέχθεια μια αγκαλιά της συγχωρεμένης Μαρτίν (που τον αγαπούσε), αφού το μυαλό του ήταν δηλητηριασμένο από τέτοια ήθη κι έθιμα. Τώρα κατατρύχεται από αδικαιολόγητες τύψεις. Ο κύριος Λαζάρ με την παραδοσιακή (κι όχι «μοντέρνα») γαλλική του κουλτούρα και τη μεσογειακή του υγιή απλότητα δεν το βάζει κάτω και επιμένει ότι τα παιδιά πρέπει να μιλήσουν για αυτό το θέμα και για ότι άλλο τα προβληματίζει. Οι γονείς και το σχολείο επιμένουν στην πολιτική του στρουθοκαμηλισμού.
Πέρα από το πολύ καλό θέμα και το επεξεργασμένο, θαυμάσιο σενάριο που έγραψε ο ίδιος ο σκηνοθέτης, Φιλίπ Φαλαρντό, η σκηνοθεσία του είναι ένα μικρό θαύμα από άκρως προσεκτικές μελέτες συμπεριφορών όλων των ηρώων, ακόμη και σε τριτεύοντες ρόλους, σκέτη ψιλοβελονιά. Η σκηνοθετική διεύθυνση των παιδιών εξαιρετική, θύμιζε το παλιό ευρωπαϊκό σινεμά, και ο Μοχάμεντ Φελάγκ που πρωταγωνιστεί είναι ιδανικός για τον ρόλο, έχοντας παρόμοιες εμπειρίες με τον ήρωα που υποδύεται.
Η ματαίωση, η πίκρα, η παροπλισμένη τρυφερότητα, το γονικό τουπέ, η ανάγκη για λύτρωση, η ανθρωπιά, όλα συνθέτουν ένα χαμηλόφωνο κοντσέρτο σε μινόρε, με χιουμοριστικές πινελιές που απολαμβάνεις πολύ περισσότερο από κάποιες κινηματογραφικές «συμφωνίες» σε ματζόρε. Αλληλοσυγκρουόμενες ανάγκες πάνω σε έναν πολιτισμό που έχει πολλούς κανόνες ασφαλείας να επιδείξει, αλλά όχι βάλσαμα για τη ψυχή. Η όποια σωτηρία μοιάζει δυστυχώς να επαφίεται στις διαπροσωπικές σχέσεις.
Βαθμολογία:
Γκαλερι φωτογραφιων
