Το Θαύμα της 34ης Οδού (1947)

ΣΥΝΟΨΗ

Το πολυκατάστημα Macy διοργανώνει την ετήσια χριστουγεννιάτικη παρέλαση, αλλά ο Αϊ Βασίλης είναι μεθύστακας. Τη θέση του παίρνει από μόνος του ένας από το πλήθος, που όμως δηλώνει παντού πως είναι ο αληθινός άγιος των εορτών. Η Ντόρις Γουόκερ, διευθύντρια της εκδήλωσης και του καταστήματος, δεν θέλει να το πιστέψει με κανέναν τρόπο, αλλά η μικρή της κόρη είναι ανοιχτή σε κάθε ενδεχόμενο.

Σκηνοθεσία:

George Seaton

Κύριοι Ρόλοι:

Maureen O’Hara … Doris Walker

John Payne … Fred Gailey

Edmund Gwenn … Kris Kringle

Natalie Wood … Susan Walker

Gene Lockhart … δικαστής Henry X. Harper

Porter Hall … Granville Sawyer

William Frawley … Charlie Halloran

Jerome Cowan … εισαγγελέας Thomas Mara

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: George Seaton

Στόρι: Valentine Davies

Παραγωγή: William Perlberg

Μουσική: Cyril J. Mockridge

Φωτογραφία: Lloyd Ahern Sr., Charles G. Clarke

Μοντάζ: Robert L. Simpson

Σκηνικά: Richard Day, Richard Irvine

Κοστούμια: Kay Nelson

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: Miracle on 34th Street
Ελληνικός Τίτλος: Το Θαύμα της 34ης Οδού
Εναλλακτικός Ελλ. Τίτλος: Θαύμα στο Μανχάταν [Home Cinema]

Άμεσοι Σύνδεσμοι

Θαύμα στο Μανχάταν (1994)

Κύριες Διακρίσεις

Όσκαρ δεύτερου αντρικού ρόλου (Edmund Gwenn), αυθεντικού σεναρίου και στόρι. Υποψήφιο για καλύτερη ταινία.
Χρυσή Σφαίρα δεύτερου αντρικού ρόλου (Edmund Gwenn) και σεναρίου.
Καλύτερο σενάριο στο φεστιβάλ του Λοκάρνο.

Παραλειπόμενα

Σύμφωνα με τον βιογράφο της Natalie Wood, η 8χρονη τότε ηθοποιός πίστευε ότι ο Edmund Gwenn ήταν και στην πραγματικότητα ο Αϊ Βασίλης. Απογοητεύτηκε όμως όταν με το πέρας των γυρισμάτων τον είδε ντυμένο διαφορετικά για το πάρτι του τέλους της παραγωγής.
Ο Cecil Kellaway απέρριψε τον ρόλο του Κρις Κρινγκλ, ο οποίος πήγε στον ξάδελφο του, Edmund Gwenn.
Ντεμπούτο για τη Thelma Ritter σε μικρό ρόλο.
Παρότι η ταινία είναι χριστουγεννιάτικη, ο Darryl F. Zanuck επέμεινε να κάνει πρεμιέρα τον Μάη, θεωρώντας ότι το κοινό πηγαίνει πιο εύκολα σινεμά όταν ο καιρός είναι ζεστότερος. Έτσι, κατά την προώθηση δεν φαινόταν πουθενά το χριστουγεννιάτικο θέμα. Αυτό δεν της στέρησε τη φήμη της, αφού ειδικά από την εποχή που ήρθε το VHS, καταγράφηκε ως μία από τις πλέον αγαπημένες χριστουγεννιάτικες ταινίες όλων των εποχών.
Όταν ο Edmund Gwenn σήκωσε το Όσκαρ δεύτερου ρόλου, δήλωσε ότι “Τώρα γνωρίζω πως υπάρχει Αϊ Βασίλης”.
Το 1947 έγινε ραδιοφωνική διασκευή με το ίδιο καστ. Το 1963, ο Meredith Willson το μετέτρεψε σε μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ. Στη μικρή οθόνη διασκευάστηκε τρεις φορές, πριν το επίσημο ριμέικ του 1994 με τον Richard Attenborough.
Το 1985, ήταν μία από τις πρώτες ταινίες που χρωματίστηκαν με την ειδική επεξεργασία της Color Systems Technology, Inc. Χρειάστηκαν 4μιση μήνες για να ολοκληρωθεί η διαδικασία. Το 1993 βγήκε αποκαταστημένο και στις δύο εκδοχές, με ήχο THX. Το 2017, έτυχε επεξεργασίας 4K resolution.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Κριτικός: Νίκος Ρέντζος
Έκδοση Κειμένου: 22/12/2020

Μια ταινία δεν χρειάζεται να είναι αριστούργημα για να εμπνεύσει. Χρειάζεται να έχει καρδιά και ψυχή. Η καρδιά και η ψυχή μιας ταινίας είναι οι άνθρωποι που βρίσκονται πίσω από αυτήν. Από τους ηθοποιούς μέχρι και τον τελευταίο εργάτη στο κινηματογραφικό συνεργείο. Σίγουρα τον ρυθμό (της καρδιάς) τον δίνει ο σκηνοθέτης, και τα βασικά συστατικά της ψυχής τα προμηθεύει το σενάριο. Αν κάπου εκεί δεν υπάρχει η απαραίτητη πρώτη ύλη, τότε εύκολα καταρρέει ολόκληρο το “σώμα” μιας ταινίας. Κι αν σήμερα σπανίζουν οι περιπτώσεις ταινιών που καρδιά και ψυχή έχουν μοιραστεί εξίσου, στο παλιό Χόλιγουντ συνέβαινε το αντίθετο. Εκεί υπήρχε πρώτα απ’ όλα η πρώτη ύλη, και είναι αυτή που σε κρατάει ακόμα και σήμερα κολλημένο στην οθόνη σου με μια ασπρόμαυρη ταινία που γυρίστηκε ογδόντα χρόνια πριν. Μπορεί τα ήθη να άλλαξαν, οι άνθρωποι να ντύνονται και να μιλάνε διαφορετικά πλέον, αλλά η ουσία αυτού που ονομάζουμε Έβδομη Τέχνη παραμένει ίδια κι απαράλλαχτη, όσα χρόνια κι αν περάσουν. Η αγάπη, το μεράκι για τη δημιουργία κινηματογράφου, είναι κατά κύριο λόγο η δίψα του ανθρώπου να αφηγηθεί μια ιστορία. Άλλοι, τυχεροί, μπορούν να το κάνουν με πιο περίτεχνο τρόπο, άλλοι μπορούν να το κάνουν με έναν πιο απλό, ευθύ. Τρανό παράδειγμα της απλότητας στην αφήγηση αλλά και στον τρόπο κινηματογράφησης αποτελεί το Θαύμα της 34ης Οδού, και πόσο ταιριαστό είναι αυτό με την ιστορία που θέλει να αφηγηθεί!

Η ιστορία είναι απλή και φαντάζομαι γνωστή στους περισσότερους, κι έχει να κάνει με έναν ηλικιωμένο κύριο, ο οποίος εκτός του ότι εμφανισιακά είναι ίδιος ο Άγιος Βασίλης, το πιστεύει κιόλας. Τυχαία θα αναλάβει τον ρόλο του άγιου στο πολυκατάστημα Μέισι, κερδίζοντας την αγάπη του κόσμου αλλά και των υπαλλήλων, μέχρι που γίνεται γνωστό ότι πιστεύει πως είναι ο πραγματικός Άγιος Βασίλης, αφού δεν διστάζει να συστήνεται ως Κρις Κρινγκλ! Η αμφισβήτηση της λογικής του Κρινγκλ αλλά και μια προσωπική τους αντιπαράθεση οδηγεί τον ψυχολόγο της εταιρείας να ζητήσει τον εγκλεισμό του σε ψυχιατρείο, και μετά μια σειρά γεγονότων οδηγούμαστε σε μια δίκη, στην οποία πρέπει η πολιτεία να αποφασίσει αν ο Κρις Κρινγκλ είναι αυτός που υποστηρίζει πως είναι ή έχουν να κάνουν με έναν διαταραγμένο γέρο.

Το πανέξυπνο σενάριο της ταινίας και ο τρόπος που χειρίζεται τον Άγιο Βασίλη αφήνει τον θεατή να δώσει μόνος του μια απάντηση. Είναι αληθινός ή όχι ο Άγιος Βασίλης που έχεις μπροστά σου; Δεν έχει όμως καμία σημασία η άμεση απάντηση σε αυτή την ερώτηση. Ο Κρις Κρινγκλ είναι όλα αυτά που αντιπροσωπεύει ο Άγιος Βασίλης, τουλάχιστον με τη μορφή που τον έχουμε στο μυαλό μας. Επίσης, ο Κρις Κρινγκλ σύμφωνα με τη λογική μας δεν είναι αυτός που λέει, γιατί μιλάμε για ένα φανταστικό πρόσωπο. Εκεί το σενάριο δεν αφήνει περιθώρια να ξεφύγει η ταινία σε κάτι που και πάλι θα μπορούσε να είναι όμορφο αλλά δεν θα είχε την ίδια δύναμη. Την κρατά προσγειωμένη, δείχνοντας έτσι με πολύ πιο πιστευτό τρόπο τη δύναμη που έχει η πίστη του ανθρώπου σε έναν σκοπό. Ακόμα κι αν ο Κρινγκλ είναι ένας παππούς που τα έχει χαμένα, ο ίδιος πιστεύει πως είναι ο Άγιος Βασίλης, και όλη η στάση του, η συμπεριφορά του, το δικαιολογεί αυτό απόλυτα!

Τεράστια επιτυχία της ταινίας, η επιλογή του Έντμουντ Γκουέν για τον ρόλο του Κρις Κρινγκλ. Ο Γκουέν κέρδισε Όσκαρ εκείνη τη χρονιά, και αν δεν κάνω λάθος είναι ο μοναδικός ηθοποιός που έχει κερδίσει Όσκαρ υποδυόμενος τον Άγιο Βασίλη! Εκπέμπει πραγματικά κάτι η ερμηνεία του, και είμαι σίγουρος ότι επηρέασε την προσέγγιση όλων των επόμενων κινηματογραφικών Αγίων.

Αν ο Γκουέν δεν είναι ο πραγματικός Άγιος Βασίλης, τουλάχιστον αφήστε εμένα να πιστεύω ότι είναι! Το έχω ανάγκη. Όλοι το έχουμε ανάγκη. Ο κόσμος μας είναι γεμάτος ανθρώπους που πρεσβεύουν τη λογική. Πάντα μπροστά μπαίνει η σκέψη, το μυαλό, η ανάλυση των κινήσεων που πρέπει να κάνουμε στη ζωή μας, η τοποθέτηση της συμπεριφοράς μας σε κουτάκια, τα οποία ανοίγουμε και κλείνουμε κάθε φορά ανάλογα με το ποιον έχουμε απέναντι μας, ξεχνώντας στη μεγαλύτερη διάρκεια του βίου μας το πιο βασικό πράγμα. Να είμαστε ειλικρινείς. Να είμαστε ο εαυτός μας. Να διακρίνουμε το κακό, αλλά να αναζητούμε το καλό. Να νιώθουμε πριν σκεφτούμε.

Το Θαύμα της 34ης Οδού κρύβει μέσα του περισσότερα πράγματα από αυτά που θα διακρίνεις όταν το παρακολουθήσεις. Όσο το φέρνεις στον νου σου, τόσο πιο έντονα φορτίζεσαι με τη θετική του ενέργεια, κι ενώ είσαι έτοιμος να επιστρέψεις ξανά στην καθημερινότητά σου, ψελλίζεις κι εσύ όπως η μικρή Σούζαν (η εννιάχρονη Νάταλι Γουντ) λίγο πριν το φινάλε: “Πιστεύω…Πιστεύω… Πιστεύω”…

Βαθμολογία: