Men

Κριτικός: Δημήτρης Μπαμπούλης

Έκδοση Κειμένου: 25/5/2022

O Alex Garland μετά την ενασχόληση του με την τηλεόραση και την σειρά Devs επιστρέφει στη μεγάλη οθόνη με την ταινία με τον λακωνικότατο τίτλο «Men». Η υπόθεση ασχολείται με την Χάρπερ, μια γυναίκα που νοικιάζει ένα σπίτι σε ένα ήσυχο χωριό στην βρετανική επαρχία, ώστε να ηρεμήσει από το παρελθόν της και μία σχέση που τη σημάδεψε. Πολύ γρήγορα θα αντιληφθεί όμως ότι το χωριό δεν είναι τόσο ήρεμο όσο το περίμενε.

Αρχικά πρέπει να αναφερθεί ότι το «Men» είναι καθαρά μια ταινία δημιουργού, μια σύλληψη ιδιαίτερη και πρωτότυπη, που αν έχεις εμπειρία από τις μέχρι τώρα σκηνοθετικές και σεναριακές δουλειές του Garland, μπορείς να διακρίνεις πολύ εύκολα τη σφραγίδα του. Η θεματική της ταινίας έχει ως βάση την τοξική αρρενωπότητα και αναδεικνύει μέσα από αυτήν πράγματα που οι γυναίκες βιώνουν καθημερινά από άντρες που μοχθούν να πάρουν αυτό που θέλουν με οποιονδήποτε τρόπο. Η απομόνωση της πρωταγωνίστριας Χάρπερ μέσα σε ένα χωριό που κατοικείται μόνο από άντρες και μία ακόμη γυναίκα αστυνομικό που την έχει απορροφήσει όμως το τοξικό περιβάλλον, σου μεταφέρει την αίσθηση του εγκλωβισμού της και το πόσο αβοήθητη είναι. Ο Garland προσπαθεί να δημιουργήσει περισσότερο εικόνες παρά μια ταινία με ειρμό, το οποίο είναι ρίσκο το οποίο του βγαίνει μόνο κατά το ήμισυ. Υπάρχουν δηλαδή σκηνές εμπνευσμένες και καλογυρισμένες, και εικόνες που θα αποτυπωθούν στο κεφάλι του θεατή και θα τον στοιχειώσουν, αλλά παράλληλα όλη αυτή η προσπάθεια βγάζει κάτι το βεβιασμένο που καταλήγει να μακρηγορεί και να προκαλεί σύγχυση.

Εμπνευσμένος από τη βίβλο και το προπατορικό αμάρτημα μέχρι και τον μύθο του Green Man, αλλά και από καθημερινές τοξικές συμπεριφορές ανδρών που ο καθένας έχει συναντήσει και ίσως έχει υποπέσει ο ίδιος, δίνει μια πλήρη εικόνα της κοινωνίας μας, τα κατάλοιπα, τα στερεότυπα, το victim-blaming και γενικά τον ετσιθελισμό των αντρών. Ωστόσο, μέσα σε όλα αυτά δεν βλέπουμε ποτέ τη σκέψη της πρωταγωνίστριας, δηλαδή τι θέλει, τι επιδιώκει -εκτός από την ηρεμία της- και αυτό είναι ένα κομμάτι του παζλ που θα έκανε το μήνυμα λίγο πιο ολοκληρωμένο. Όλα αυτά σε συνδυασμό με μια επανάληψη κάποιων αλληγοριών όπως μα μακροσκελή σεκάνς για το πώς η τοξικότητα των αντρών «αναγεννιέται» συνεχώς, την οποία τη βλέπουμε καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας, και έτσι κι αλλιώς κάνει το τελικό αποτέλεσμα συγχυσμένο. Αυτό που μεταφέρεται στον θεατή είναι ότι γίνεται επιτηδευμένα σαν ένα checkpoint που θέτει ο ίδιος ο Garland, με τις στοιχειωτικές σκηνές αυτές, συνεχίζοντας από το Annihilation και το Devs.

Στο τεχνικό μέρος, ο ρυθμός είναι αργός όπως και η αφήγηση, και η ιστορία ξεδιπλώνεται αναδρομικά, δηλαδή με κάποιες παρελθοντικές παρεμβολές που μας δείχνουν γιατί η Χάρπερ κατέληξε στο βρετανικό αυτό χωριό. Οι ερμηνείες της Jesse Buckley και του Rory Kinnear είναι εξαιρετικές, και συμβάλλουν κατά μεγάλο βαθμό στο να μεταφέρουν την αγωνία, τον φόβο και τη θλίψη, και όσα συναισθήματα απαιτούνται να περάσουν ανά σκηνή στον θεατή.

Γενικά, το «Men» είναι μια δουλειά ιδιαίτερη, πρωτότυπη, και μια ταινία που έχει τη σφραγίδα του δημιουργού της, πράγμα αξιοσημείωτο στον σύγχρονο κινηματογράφο. Περιέχει κάποιες εμπνευσμένες σκηνές (π.χ. εκείνη η σεκάνς με τις αντανακλάσεις στον σιδηροδρομικό σταθμό) που συνθέτουν περισσότερο ένα σύνολο εικόνων, το οποίο ο δημιουργός επιδιώκει να σου «καρφιτσώσει» στο μυαλό μέσα από μια αρκετά σουρεαλιστική αφήγηση. Το πετυχαίνει; Ναι, κάποιες σκηνές θα στοιχειώνουν τον θεατή που θα επιλέξει να την παρακολουθήσει για αρκετό καιρό, αλλά αυτή η εμμονική επιδίωξη του Alex Garland να το πετύχει, κάνει το αποτέλεσμα λίγο συγχυσμένο. Προφανώς η τοξική αρρενωπότητα όπως παρουσιάζεται μέσα από την ταινία αποδίδεται πλήρως ρεαλιστικά, και στο σύνολο της η ταινία έχει πολλά πράγματα να πει, αλλά σίγουρα ο τρόπος που το κάνει θα διχάσει σε μεγάλο βαθμό τους θεατές της.

Βαθμολογία: