Μαρία Μαγδαληνή

Κριτικός: Σταύρος Γανωτής

Έκδοση Κειμένου: 23/7/2018

Όταν ο Καζαντζάκης παρουσίαζε μια δική του εκδοχή πάνω στο βιβλικό δράμα, διατήρησε τον σεβασμό του επί της πίστης, αλλά είχε την έκρηξη που δικαιολογούσε τόσο τον αφορισμό του, όσο και το γιατί μπήκε στη διαδικασία να το πράξει εξαρχής. Το πόνημα του Garth Davis ακολουθεί τα ίδια μονοπάτια, ξεχνώντας όμως το βασικότερο: την έκρηξη. Δίνει ένα σωρό λόγους που θα μπορούσαν να τον οδηγήσουν κι αυτόν σε αφορισμό, σέβεται από την άλλη απόλυτα κι αυτός την πίστη, αλλά δεν παρέχει κανέναν ουσιαστικό λόγο περί του γιατί εντέλει μπήκε στον όλον κόπο.

Αν δεις το έργο από πλευράς προθέσεων, μάλλον θα τις αποκαλούσες ευγενέστατες. Είναι αυτή η νέα τάση κάποιων δογμάτων του χριστιανισμού που προσπαθούν ως νέοι γνωστικιστές να τονίσουν το νόημα των λόγων του Ιησού, μειώνοντας την αξία της καθεστωτικής εκκλησίας. Δεν νομίζω ότι στον 21ο αιώνα θα ήταν λογικό να βρεθούν χριστιανοί με σώας τα φρένας που θα ονόμαζαν κάτι τέτοιο βλασφημία (ευτυχώς τείνουν να λιγοστεύουν και κυρίως να κινούνται εκτός επίσημης εκκλησίας). Έτσι, τόσο η επικέντρωση σε ένα βιβλικό πρόσωπο που μόλις πριν ελάχιστο καιρό αναγνωρίστηκε από το Βατικανό ως απόστολος, αλλά και συγκεκριμένες «χοντρές» αλλοιώσεις της Καινής Διαθήκης επί του σεναρίου, δίχως ποτέ βέβαια να αλλάζει η νοηματική, μπορούν να ιδωθούν από θετικό πρίσμα, παρά να εγείρουν τον «λιθοβολισμό» που αντιμετώπισε ο Καζαντζάκης ή ακόμα κι ο Dan Brown.

Ποτέ όμως στην ιστορία της τέχνης δεν άρκεσαν οι ακόμα κι ευγενέστατες των προθέσεων. Δυστυχώς για τον ερχόμενο με τις δάφνες του «Lion» δημιουργό, το φιλμ του είναι τουλάχιστον ανιαρό και στερείται αυτής της έκρηξης, αυτού του επαναστατικού μηνύματος που θα το έκανε ξεχωριστό. Ως προς το πρώτο, χωρίς να απορρίπτει τη σύγχρονη σκηνοθετική τεχνική, ο Davis πασχίζει να πατήσει στη λιτότητα. Χαρακτηριστικά, είτε το ντεκόρ είναι «άδειο», είτε αποτελούμενο, κυριολεκτικά, από ερείπια. Αυτό είχε δουλέψει μεν για τον Pasolini, αλλά εκείνος γνώριζε δε τα μυστικά της κατάνυξης που ο αυστραλός σκηνοθέτης μάλλον αγνοεί. Από την άλλη, αναμασιόνται εκδοχές των λόγων του Κυρίου, αλλά καμία από αυτές δεν έχει μια νοηματική οντότητα δυνατότερη από τις ήδη γραμμένες στα ιερά κείμενα, μην αναδύοντας έτσι κάποια φράση που ίσως θα σημάδευε/προβλημάτιζε τον θεατή. Και η ταινία κυλάει αργά, βασανιστικά, σε σημεία επί της μέσης της ακόμα και αφόρητα, μέχρι να έρθουμε στο ούτως ή άλλως προβλεπόμενο φινάλε, μια και στα έσχατα της ιστορίας το σενάριο δεν επιφυλάσσει ούτε μισή έκπληξη. Ως προς το δεύτερο, είναι φανερό πως τον Davis τον ενδιαφέρει το φεμινιστικό μήνυμα που περνάει από την αποκατάσταση της Μαγδαληνής από την εκκλησία, δίνοντας του και μια επιπλέον προώθηση μέσω της οπτικής της τοποθέτησης στη ήδη γνωστή ιστορία. Κι ενώ όμως κι αυτό αποτελεί μια ευγενέστατη πρόθεση, επί του πρακτέου το να στηρίζεσαι στην ανάδειξη ενός φεμινιστικού συμβόλου εν έτει 2018 έχει πλέον ελάχιστη δυναμική και αξία. Άργησε τουλάχιστον 30 με 40 χρόνια…

Μακάρι να έδινε καλλιτεχνική τροφή το έργο, αποπληρώνοντας τον θεατή που ίσως και να έχει να πάρει κάτι από αυτό. Μα, δυστυχώς, είχα καιρό να παρακαλάω από τα μισά ενός έργου αυτό να τελειώσει, όχι επειδή το κρίνω ως κακό, αλλά ως αβάστακτα ανιαρό και εντέλει νοηματικά, τουλάχιστον, εκτός τόπου και χρόνου.

Βαθμολογία: