Λούκα

Κριτικός: Ορέστης Μαλτέζος

Έκδοση Κειμένου: 29/6/2021

Αν ξεγυμνώσει κανείς την κεντρική ιδέα πίσω από το “Λούκα”, θα δει ότι πρόκειται για μια ιστορία παιδικής φιλίας και των καλοκαιρινών ανήλικων περιπετειών σε έναν κόσμο θερινής ραστώνης, αυτού του ολιγόμηνου διαλείμματος ξενοιασιάς ανάμεσα στις σχολικές υποχρεώσεις. Πιστή όμως στην ακατάπαυστη μέθοδό της, η Pixar προσεγγίζει το θέμα της με άπλετη φαντασία, δημιουργώντας μια ταινία που καταφέρνει να προσελκύσει όλες τις ηλικίες θεατών.

Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, ο πρωταγωνιστής Λούκα, που δανείζει το όνομά του στον τίτλο της ταινίας, είναι ένα θαλάσσιο τερατάκι, μια μίξη δράκου ψαριού και ανθρώπου, που ζει με την οικογένειά του στον βυθό της ιταλικής θάλασσας και περνάει τις μέρες του με την έντονη περιέργεια της ζωής στη στεριά, έναν κόσμο απαγορευμένο κι επικίνδυνο για το είδος του, όπως του υπενθυμίζουν με κάθε ευκαιρία οι υπερπροστατευτικοί γονείς του. Μέχρι που θα γνωρίσει τον Αλμπέρτο, ένα έτερο παιδί-τέρας που θα τον παρασύρει σε μια σειρά από περιπέτειες στο ήσυχο ψαροχώρι Πορτορόσο. Οι δύο ανήλικοι πρωταγωνιστές, που δεν έχουν πατήσει ακόμη το κατώφλι της εφηβείας, μαθαίνουν ο ένας από τον άλλον αναγνωρίζοντας τις διαφορετικές ικανότητές τους, και δημιουργούν τον πρώτο τους μικρόκοσμο ανεξαρτησίας. Σύντομα θα θέσουν σαν προσωπικό στόχο την πρώτη θέση σε έναν παιδικό αγώνα δρόμου που θα τους οδηγήσει στο να αποκτήσουν μια βέσπα, σύμβολο των βαθύτερων επιθυμιών τους: για τον Λούκα υπόσχεση μιας ελευθερίας που δεν του έδωσαν ποτέ οι γονείς του, και για τον Αλμπέρτο την ανάδειξη της προσωπικής του εσωτερικής δύναμης ελλείψει ενός σπιτικού.

Μπορεί το “Λούκα” να μη φτάνει ποτέ τα επίπεδα της υψηλής κινηματογραφικής τέχνης που χαρακτήρισαν την εταιρεία στο ξεκίνημά της, αλλά το κάνει εν γνώσει της, δημιουργώντας μια καλοκαιρινή ταινία παιδικής αθωότητας με απόλυτη πίστη στο εγχείρημά της, χτίζοντας έναν καλοδουλεμένα ολοκληρωμένο κόσμο, που όσο ξεδιπλώνεται τόσο πατάει τα λεπτά κουμπιά των αναμνήσεων μας, φτάνοντας σε απρόσμενα συγκινησιακά επίπεδα μέσα από τα πιο διακριτικά στοιχεία συμπεριφορών δύο παιδιών που ανακαλύπτουν για πρώτη φορά έννοιες όπως η φιλία, η στήριξη, η αποδοχή και η ανάληψη ευθυνών. Δεν είναι τυχαίο που πολλοί κάνουν λόγο για ένα ανήλικο “Call Me by Your Name”, προσαρμοσμένο σε ένα νεότερο επίπεδο ωριμότητας, σε μια στιγμή ηλικιακής ανάπτυξης με πολύ συγκεκριμένες εσωτερικές αναζητήσεις. Και είναι δείγμα κινηματογραφικής εξυπνάδας ότι και οι δύο ταινίες κάνουν παρόμοιες επιλογές στην εικονογραφία τους. Μπορεί να μην αναφέρεται ποτέ ευθέως αλλά είναι σαφές ότι το “Λούκα” εκτυλίσσεται στο παρελθόν, αφήνοντας ελεύθερους τους χαρακτήρες του να συντάξουν τη δική τους πρώιμη απόπειρα δημιουργίας ενός προσωπικού κόσμου χωρίς σύγχρονους αντιπερισπασμούς. Χωρίς φυσικά να σταματά ούτε εκεί. Όπως το “Coco” έντυσε απλόχερα την ιστορία του με τη μεξικανική κουλτούρα, έτσι και το “Λούκα” είναι βουτηγμένο στην ιταλική ατμόσφαιρα σε ένα βαθύτερο επίπεδο από αυτό της απλής αναφοράς, και χωρίς να καταδέχεται να πατήσει σε στερεότυπα, με τους πιο μυημένους να αναγνωρίζουν λεπτές επιρροές από το σινεμά του Φελίνι και τους “Βιτελόνι” του.

Παρόντα είναι βέβαια όλα τα αρχέτυπα που βρίσκονται σε μια ταινία των Disney-Pixar, όπως ο «κακός» που στην προκειμένη περίπτωση πρόκειται για έναν άκακο και μετά βίας ενήλικο νταή που θέλει να εμποδίσει τους πρωταγωνιστές μας από το να κερδίσουν στον αγώνα δρόμου, ενώ στην κατακλείδα της ιστορίας εμφανίζεται και το μήνυμα της ταινίας που είναι η αποδοχή του διαφορετικού, δοσμένο όμως μέσα από μια πραγματιστική διατύπωση: «Κάποιοι δεν θα τον αποδεχτούν ποτέ. Κάποιοι όμως θα τον αποδεχτούν. Και φαίνεται πως ξέρει να διαλέγει».

Βαθμολογία: