Παρίσι, 13ο Διαμέρισμα

Κριτικός: Σταύρος Γανωτής

Έκδοση Κειμένου: 4/5/2022

Αν μη τι άλλο, το σινεμά του Jacques Audiard δεν θα σε κούραζε ποτέ, ακόμα κι αν σε υποχρέωναν να δεις όλη τη φιλμογραφία του το ένα πίσω από το άλλο. Δεν είναι μόνο επειδή δείχνει ως δημιουργός να βγάζει μεράκι κατά το λειτούργημα του, αλλά και το γεγονός ότι η μία ταινία με την άλλη πραγματεύεται κατιτίς το διαφορετικό. Μακριά λοιπόν από εμμονές, αλλά και μακριά από την καθιέρωση ενός ύφους.

Και αν μέσο αυτού ο Audiard έχει βρει τη χρυσή λύση για να μη βαριέται ο ίδιος ποτέ, δεν αφήνει ούτε τον θεατή του να αισθανθεί παρομοίως. Το αυστηρώς ενήλικο και παλιομοδίτικα μοντέρνο παραμύθι που μας αφηγείται εδώ δεν είναι ούτε κωμωδία, ούτε δράμα, αλλά ίσως ούτε και δραμεντί! Χαίρει ενός νατουραλισμού που εύκολα συναντάς σε ντοκιουντράμα, δίχως σε καμία στιγμή να χάνει τη μυθοπλαστική του αξία και οπτική. Κι αυτό εξηγείται μέσω των αντιδράσεων των ηρώων, που δυσκολεύεσαι να φανταστείς ότι είναι παράγωγα ενός σεναρίου, και όχι μια αυτοσχεδιαστική παράσταση με σκηνικό ένα ολόκληρο Παρίσι.

Θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για γουντιαλενικό ή ρομερικό σινεμά, αλλά περισσότερο μοιάζει με γιαπωνέζικη ταινία διαλόγου, που όμως ο δημιουργός της δεν είναι Ιάπωνας. Ποιος όμως δημιουργός; Στην προκειμένη, λιγότερο αισθάνεσαι τον Audiard ως ενορχηστρωτή όσων παρακολουθείς, και κατά πολύ περισσότερο τέσσερις καταπληκτικούς ηθοποιούς που φαντάζει να χτίζουν από μόνοι τους τους χαρακτήρες τους. Ίσως αυτό το μέγα πλεονέκτημα του φιλμ να είναι και το αληθινό του ψεγάδι: σαν να αιχμαλωτίζεται-εξαρτιέται ο θεατής από τις μεταπτώσεις της ψυχολογίας των ηρώων, αναζητώντας ένα happy-end για να αρπάξει από εδώ μέσα κάτι το αληθινά ουσιαστικό. Μην ανησυχείτε όμως πάνω σε αυτό, ίσα-ίσα που το «end» είναι το σημείο που συνειδητοποιείς ότι εντέλει παρακολουθούσες κομεντί!

Δεν υπάρχει το απώτερο μήνυμα μέσα σε αυτή την άνευ χιούμορ κομεντί, χωρίς να της στερεί το χάρισμα του «αξιολάτρευτου». Ο έρωτας που παρεισφρέει στην εικόνα ανά τακτά διαστήματα υπάρχει εντέλει μόνο για την ευχαρίστηση των ηρώων, και όχι για να μπει το φιλμ στο πάνθεον των ερωτικών ταινιών. Αλλά πώς να αντισταθείς σε μια Lucie Zhang, έναν Makita Samba και μια Jehnny Beth (θα θέλαμε στη συγκεκριμένη να χαρίζονταν περισσότερος φιλμικός χρόνος) που όσο μικρή εμπειρία έχουν από σινεμά, τόσο πιστεύεις ότι η αποθήκη τους είναι γεμάτη Cesar, αλλά και μια Noemie Merlant που θυμίζει ντίβες της Νουβέλ Βαγκ. Πολύ απλή η απάντηση: δεν αντιστέκεσαι…

Μακάρι όλες οι «άνευ απώτερης σημασίας» ταινίες να ήταν όπως αυτή. Με ένα 1μισάωρο που σου μένει εμπειρικά ως ένα όμορφο τραγούδι που αγάπησες με το πρώτο άκουσμα, και μία επιπλέον απόδειξη ότι η Πόλη του Φωτός δεν έχει καμία ανάγκη από χρώματα για να λάμπει!

Βαθμολογία: