Η κάμερα ακολουθεί τη διαδρομή ενός πλαστού χαρτονομίσματος 500 φράγκων, το οποίο αλλάζοντας χέρια καταλήγει στην κατοχή του Ιβόν, ενός υπαλλήλου εταιρείας καυσίμων. Το γεγονός αυτό θα είναι καταλυτικό για τη μετέπειτα ζωή του, και τελικά θα τον μετατρέψει σε εγκληματία. Ανήμπορος να καθορίσει την τύχη του και να διατηρήσει την ανθρώπινη υπόστασή του σ’ έναν κόσμο αγριότητας κι απληστίας, ο Ιβόν θα καταλήξει στην αυτοκαταστροφή.
Σκηνοθεσία:
Robert Bresson
Κύριοι Ρόλοι:
Christian Patey … Yvon Targe
Vincent Risterucci … Lucien
Caroline Lang … Elise
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Robert Bresson
Παραγωγή: Jean-Marc Henchoz, Daniel Toscan du Plantier
Φωτογραφία: Pasqualino De Santis, Emmanuel Machuel
Μοντάζ: Jean-Francois Naudon
Σκηνικά: Pierre Guffroy
Κοστούμια: Monique Dury
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: L’Argent
- Ελληνικός Τίτλος: Το Χρήμα
- Διεθνής Εναλλακτικός Τίτλος: Money
Σεναριακή Πηγή
- Νουβέλα: The Forged Coupon του Leo Tolstoy.
Κύριες Διακρίσεις
- Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Κανών. Βραβείο σκηνοθεσίας.
- Υποψήφιο για ήχο στα Cesar.
Παραλειπόμενα
- Ο Bresson ξεκίνησε από το 1977 να γράφει το σενάριο, και με το πέρας των γυρισμάτων δήλωσε πως αυτή ήταν η ταινία του με την οποία έμεινε περισσότερη από κάθε άλλη απόλυτα ευχαριστημένος, αλλά και αυτή στην οποία ανακάλυψε εκπλήξεις όταν την είδε ολοκληρωμένη.
- Δεν χρησιμοποιήθηκε κανένας επαγγελματίας ηθοποιός, αν και κάποιοι από αυτούς εμφανίστηκαν ξανά στο σινεμά.
- Με το φιλμ αυτό έκλεισε τη μακρά καριέρα του ο Robert Bresson.
Κριτικός: Σταύρος Γανωτής
Έκδοση Κειμένου: 7/8/2009
Ο Bresson δεν περίμενε το Χρήμα για να μείνει αθάνατος, αλλά εδώ, στην τελευταία του ταινία, παρουσιάζει την παρακαταθήκη του. Πολύ απλά, τραβάει το ύφος του στα δημιουργικά του άκρα κι αφήνει το στίγμα μιας φιλμογραφίας ολάκερης. Το Χρήμα, θεματικά, είναι πολύ απλό και για αυτό επηρέασε πολλούς που ήταν «αδιάβαστοι»: έγκλημα, τιμωρία, κάθαρση, καθαρτήριο. Τέσσερις εμμονές συγγραφέων προηγούμενων αιώνων, απλή ψυχανάλυση των εννοιών της βίας και των επακόλουθων της, και λογική συνέχεια των πραγμάτων. Βέβαια, αυτό που μένει έντονα στη μνήμη είναι το φινάλε, ένα φινάλε αιώνες μακριά από αυτό του Πορτοφολά, αφού ο Bresson φαίνεται να μετανιώνει για την εξέλιξη της εγκληματικής περσόνας. Πλέον, είναι υποστηρικτής της αριστοτελικής θεωρίας, που θέλει το κακό να εξοστρακίζεται γιατί είναι μοιραίο πως δεν θα βρει ίαση.
Ποιο είναι όμως αυτό το ύφος του Bresson και ποιες οι επιρροές του; Οι βασικές επιρροές του δημιουργού είναι οι ίδιες που επιμελώς έκρυβε σε όλη τη φιλμογραφία του. Πρώτον, είναι η τέχνη της αποστασιοποίησης του δάσκαλου Brecht, κι αν μπορούσε να είναι ακόμα πιο μινιμαλιστής, θα το έπραττε. Δεύτερον, είναι η λογοτεχνία, στην οποία δέχεσαι τα μηνύματα αλλά ως εικόνα επιλέγεις τη δική σου. Οι εικόνες του Bresson μπορούν να αλλάξουν υποσυνείδητα ανάλογα τον θεατή, αφού του μένει η εντύπωση κι όχι η οπτικοποίηση των γεγονότων. Η θεματική του κλίση προς την κλασική λογοτεχνία βοηθά στη γενίκευση των νοημάτων του. Τρίτον, είναι η αρχαία ελληνική τραγωδία, αλλά με την απαραίτητη προσθήκη του προσωπείου κι όχι όπως παρουσιάζεται σήμερα. Οι ηθοποιοί κινούνται, μιλάνε, ερμηνεύουν αλλά ποτέ δεν εκφράζουν, δεν εξωτερικεύουν συναισθήματα. Μήπως και τα τρία αυτά που επηρεάζουν τον Bresson δεν είναι αλληλένδετα, ούτως ή άλλως;
Το χρήμα είναι το έναυσμα. Είναι το όργανο του κακού που θα ξετυλίξει το νήμα προς την κόλαση. Το μυαλό του ήρωα είναι πέρα από αυτόν, είναι το ίδιο όργανο του χρήματος, του κακού ως διαχρονική έννοια. Ο Bresson μοιάζει να κρίνει πράγματα που έχει ως εμμονές από τις αρχές της καριέρας του. Μοιάζει να ολοκληρώνει εδώ έναν μεγάλο κύκλο, να λέει την τελική λέξη και ίσως να βρίσκει τη δική του κάθαρση, ώστε να ξεκουραστεί και να δει πλέον τη μεγάλη εικόνα του έργου του. Και το έργο που άφησε πίσω του είναι αδιαμφισβήτητα μεγάλο, προσωπικό και συγκεντρωμένο. Κι επειδή το 1983 ήταν πολύ δύσκολο για εμένα να το εκφράσω… Αντίο, Μπαλταζάρ…
Βαθμολογία:
Γκαλερι φωτογραφιων
