Η Ζωή Είναι Ωραία
- La Vita è Bella
- Life Is Beautiful
- 1997
- Ιταλία
- Ιταλικά, Γερμανικά, Αγγλικά
- Αισθηματική, Δραμεντί, Εποχής, Πολεμικό Δράμα
- 06 Νοεμβρίου 1998
Δεκαετία του 1930, βασίλειο της Ιταλίας. Ένας Ιταλο-εβραίος, ο βιβλιοπώλης Γκουίντο, ζει ένα υπέροχο ειδύλλιο με μια γυναίκα, έχοντας ως όπλο το χιούμορ του. Λίγα χρόνια αργότερα, θα προσπαθήσει με τη βοήθεια και πάλι του χιούμορ του να προστατέψει τον μικρό τους γιο από τους ναζί, καθώς θα βρεθούν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Σκηνοθεσία:
Roberto Benigni
Κύριοι Ρόλοι:
Roberto Benigni … Guido Orefice
Nicoletta Braschi … Dora Orefice
Giorgio Cantarini … Giosue Orefice
Giustino Durano … θείος Eliseo
Horst Buchholz … Δρ Lessing
Marisa Paredes … η μητέρα της Dora
Pietro De Silva … Bartolomeo
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Roberto Benigni, Vincenzo Cerami
Παραγωγή: Gianluigi Braschi, Elda Ferri
Μουσική: Nicola Piovani
Φωτογραφία: Tonino Delli Colli
Μοντάζ: Simona Paggi
Σκηνικά: Danilo Donati
Κοστούμια: Danilo Donati
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: La Vita e Bella
- Ελληνικός Τίτλος: Η Ζωή Είναι Ωραία
- Διεθνής Τίτλος: Life Is Beautiful
Κύριες Διακρίσεις
- Όσκαρ πρώτου αντρικού ρόλου (Roberto Benigni), ξενόγλωσσης ταινίας (Ιταλία) και μουσικής (δράμα). Υποψήφιο για καλύτερη ταινία, σκηνοθεσία, αυθεντικό σενάριο και μοντάζ.
- Βραβείο Bafta πρώτου αντρικού ρόλου (Roberto Benigni). Υποψήφιο για ξενόγλωσση ταινία και σενάριο.
- Βραβείο κοινού στο φεστιβάλ Αθηνών.
- Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Κανών. Μέγα βραβείο επιτροπής.
- Καλύτερη ξένη ταινία στα Cesar.
- Καλύτερη ταινία, σκηνοθεσία, πρώτος αντρικός ρόλος (Roberto Benigni), σενάριο, φωτογραφία, παραγωγή, σκηνικά και κοστούμια στα David di Donatello. Υποψήφιο για δεύτερο αντρικό ρόλο (Sergio Bini Bustric), μουσική, μοντάζ και ήχο.
- Καλύτερη ταινία και αντρική ερμηνεία (Roberto Benigni) στα Ευρωπαϊκά Βραβεία.
- Βραβείο κοινού στο φεστιβάλ του Τορόντο.
Παραλειπόμενα
- Ο Benigni άντλησε έμπνευση από το αυτοβιογραφικό βιβλίο In the End, I Beat Hitler του Rubino Romeo Salmoni, αλλά και από τον πατέρα του, Luigi Benigni, που είχε περάσει δύο χρόνια μέσα σε στρατόπεδο συγκέντρωσης των ναζί.
- Οι φίλοι του δημιουργού τον συμβούλευαν να μην κάνει την ταινία, μια και δεν ήταν Εβραίος αλλά και δεν θα αφορούσε το κοινό του μια ταινία για το ολοκαύτωμα. Ο Benigni όμως επέμεινε, και πήρε συμβουλές από το κέντρο ιουδαϊσμού του Μιλάνου. Πρόσθεσε παρά ταύτα και κάποιες ανακρίβειες περί των στρατοπέδων εκείνων, μια και πίστευε ότι την απόλυτη αλήθεια μπορούσε κανείς να δει μονάχα μέσω ντοκιμαντέρ με συνεντεύξεις επιζώντων.
- Ο αριθμός που έχει ο Benigni στο στρατόπεδο συγκέντρωσης είναι ο ίδιος με αυτόν της στολής του Charlie Chaplin στον Μεγάλο Δικτάτορα.
- Ο σκηνοθέτης είπε πως ο τίτλος αναφέρονταν σε μια φράση του Leon Trotsky όταν βρίσκονταν σε εξορία στο Μεξικό. Γνωρίζοντας πως ήρθε η ώρα να δολοφονηθεί από τους πράκτορες του Στάλιν, είπε στη σύζυγο του… «Η ζωή είναι ωραία».
- Ο Roberto Benigni δεν θεωρούταν φαβορί να πάρει κάποιο Όσκαρ, και για αυτό τον είχαν τοποθετήσει στις μεσαίες σειρές της απονομής. Όταν άκουσε το όνομα του, σκαρφάλωσε πάνω στις καρέκλες και πέρασε μέσα από τους παρευρισκόμενους.
- Είναι μόλις η δεύτερη φορά όπου ένας ηθοποιός που σκηνοθετεί τον εαυτό του παίρνει το Όσκαρ ερμηνείας. Η πρώτη ήταν η περίπτωση του Laurence Olivier στο Άμλετ (1948). Είναι και η δεύτερη φορά που ένας ιταλόφωνος ρόλος παίρνει το μεγάλο βραβείο. Η πρώτη φορά ήταν η Sophia Loren με το Η Ατιμασμένη (1960).
- Η ταινία κατέρριψε το ρεκόρ της πιο εμπορικής μη αγγλόφωνης ταινίας στις ΗΠΑ. Το ρεκόρ κρατούσε για 30 χρόνια το Είμαι Περίεργη: Κίτρινη. Μάλιστα, ενώ η Miramax είχε βγάλει κι εναλλακτικά μια ντουμπλαρισμένη στα αγγλικά εκδοχή, η ιταλόφωνη ήταν που έκανε τα περισσότερα εισιτήρια. Συνολικά, παγκοσμίως έβγαλε 229,2 εκατομμύρια δολάρια, κι ενώ κόστισε 20.
Μουσικά Παραλειπόμενα
- Το κεντρικό θέμα έμελλε να γίνει αργότερα και τραγούδι με τη φωνή της Noa (Achinoam Nini) ως Beautiful That Way. Αλλά ακολούθησε και μια ελληνική εκδοχή με την ερμηνεία της Καλλιόπης Βέττα, σε στοίχους του Κώστα Φασουλά.
Κριτικός: Σταύρος Γανωτής
Έκδοση Κειμένου: 22/10/2019
Μπορεί να κατηγορήθηκε ότι κάνει πλάκα με σοβαρά θέματα, είναι όμως ένα υπέροχο και γλυκό έργο, ό,τι καλύτερο έχει παρουσιάσει ο Ρομπέρτο Μπενίνι, μακράν. Είναι μια σύγχρονη τσαπλινική εκδοχή του κλάματος και του γέλιου, αλλά κι ένας θρίαμβος του ρομαντισμού. Η φράση «buongiorno principesa» («καλημέρα πριγκίπισσα») θα στοιχειώσει τις ρομαντικές καρδιές, μαζί με το μουσικό θέμα του Νικόλα Πιοβάνι και τη φευγάτη ιλαροτραγική ερμηνεία του Μπενίνι.
Το ζήτημα είναι ότι εδώ μιλάμε για τέχνη, και ο καλλιτέχνης έχει το απόλυτα ελεύθερο να κρίνει τι θέλει να δείξει και πώς. Στην προκειμένη περίπτωση, κρίνεις επί του αποτελέσματος, κι αυτό δεν ωραιοποιεί ποτέ μια τόσο τραγική εποχή σαν της κατοχής, απλά επιλέγει μια δική του σκοπιά για να την αφηγηθεί. Δεν είναι ένας μόνο ο τρόπος για να περάσει ένα ίδιο μήνυμα, και η ταινία του Μπενίνι περνάει με τον δικό της «ανήλικο» τρόπο τα ίδια μηνύματα που πέρασε κι ο Γιάρεκ Μπέκερ με τον Ιακώβ τον Ψεύτη. Και τα δύο παρουσιάζουν την άλλη όψη ενός νομίσματος που είτε αιματηρά, είτε όπως εδώ με τη συγκίνηση απαντάνε ομοίως ότι ο πόλεμος και καθεστώτα όπως αυτά των ναζί μονάχα δυστυχία επιφέρουν.
Ο Μπενίνι αγαπήθηκε εξαρχής για αυτό το διττό της προσωπικότητας του: ένας ενήλικος καλλιτέχνης με ψυχή μικρού παιδιού. Άλλοτε αυτό βρίσκει ορθή αποτύπωση, άλλοτε όχι. Αλλά σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η χρυσή τομή. Είδαμε το αυτό μακάβριο με μακάβρια όψη ήδη αρκετές φορές, ας το δούμε κι έτσι υπό μία μορφή που αγγίζει τα ενδόμυχα συναισθήματα, και νότες του εγκεφάλου που το μακάβριο δεν φτάνει να ακουμπήσει. Άλλωστε, κάπως πρέπει και τα μικρότερα παιδιά να εισαχθούν σε έναν κόσμο, όπου από νωρίς στη ζωή τους πρέπει να παλέψουν για να μην ξανάρθει.
Βαθμολογία: