Η Αφροδίτη με τη Γούνα

• Κυριότερη Προβολή στην Ελλάδα: Διανομή στις αίθουσες.
• Παγκόσμια Κριτική Αποδοχή (Μ.Ο.): Θετική.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: La Venus a la Fourrure

Ελληνικός Τίτλος: Η Αφροδίτη με τη Γούνα

Διεθνής Τίτλος: Venus in Fur

Σεναριακή Πηγή

• Νουβέλα: Venus im Pelz του Leopold von Sacher-Masoch.
• Θεατρικό: Venus in Fur του David Ives.

Κύριες Διακρίσεις

• Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Κανών.
• Βραβείο σκηνοθεσίας στα Cesar. Υποψήφιο για καλύτερη ταινία, πρώτο αντρικό ρόλο (Mathieu Amalric), πρώτο γυναικείο ρόλο (Emmanuelle Seigner), σενάριο, μουσική και ήχο.

Παραλειπόμενα

• Αρχικά, τον ρόλο του Τόμας τον είχε πάρει ο Louis Garrel.
• Η πρώτη μη αγγλόφωνη ταινία για τον Roman Polanski μετά από 51 χρόνια.
• Το θεατρικό είναι αμερικανικό και αναφέρεται στη Νέα Υόρκη. Ο Polanski όμως το μετέφερε στο Παρίσι, επειδή ήθελε να δουλέψει στη μητρική γλώσσα της συζύγου του, της Emmanuelle Seigner, για πρώτη φορά.

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

• imdb
• Wikipedia
• Rotten Tomatoes

Κριτικός: Χάρης Καλογερόπουλος

Έκδοση Κειμένου: 11/11/2013

To 1870, o αυστριακός συγγραφέας Λεοπόλδος φον Σάσερ Μαζόχ εκδίδει την «Αφροδίτη με τη Γούνα», και αργότερα η ηδονή που προκαλεί ο πόνος και η ταπείνωση παίρνει το όνομα του: «μαζοχισμός». Το 2010, ο αμερικανός θεατρικός συγγραφέας Ντέιβιντ Άιβς διασκευάζει την ιστορία ως «μια πρόβα του έργου» και τώρα ο Ρομάν Πολάνσκι σε συνεργασία με τον Άιβς το μεταφέρουν στην οθόνη. Μια ηθοποιός έρχεται στο θέατρο για οντισιόν, προκειμένου να πείσει έναν σκηνοθέτη ότι είναι ιδανική να παίξει τον ρόλο της κεντρικής ηρωίδας του συγκεκριμένου θεατρικού.

Τα στοιχεία:

1. Η Βάντα, που έχει ίδιο όνομα με την ηρωίδα, εισβάλλει καθυστερημένη και πιεστική να κάνει οντισιόν. Μοιάζει με λαϊκή τύπισσα που θα μπορούσε να είναι και μισο-πόρνη, αρτίστα του καμπαρέ, μιλάει πολύ χύμα, παρακάτω όμως, κι ενώ λέει πώς έχει ρίξει στο κείμενο μόνο μία ματιά, όταν αρχίσει να λέει τις πρώτες ατάκες, ο σκηνοθέτης, που παίζει προχείρως τον ρόλο του ήρωα, μαγεύεται με το επίπεδο ερμηνείας. Είναι η ιδανική Βάντα.

2. Ο σκηνοθέτης είναι παθιασμένος με το έργο και θεωρεί ότι ο ήρωας, ο Σεβερίν, ζητάει την απόλυτη ερωτική έκσταση αφήνοντας τον εαυτό του υποχείριο της γυναίκας, πέρα από τους μικροαστικούς ηθικισμούς κάθε εποχής.

3. Η Βάντα, όμως, από την αρχή χαρακτηρίζει το μότο του βιβλίου του Μαζόχ σεξιστικό. Είναι ρήση από τη βιβλική Ιουδήθ: «Κύριος παντοκράτωρ ηθέτησεν αυτούς εν χειρί θηλείας». Δηλαδή, η γυναίκα είναι είδος τιμωρίας; Τι μαλακίες είναι αυτές; Και παρακάτω, ακόμα χειρότερα, κάνει τον σκηνοθέτη τούρμπο, του φέρνει τα πάνω-κάτω λέγοντάς του ότι ο ήρωας καθόλου δεν είναι το εθελούσιο θύμα, αλλά για μια ακόμη φορά ο αφέντης που απλά «διατάζει» με το γάντι τη γυναίκα να το παίξει αφέντρα, και πάλι για τη δική του ηδονή. Όλη η θεωρία του σκηνοθέτη ανατρέπεται από αυτή τη γυναίκα που τελικά διαθέτει τόνους άποψης.

4. Καθώς συχνά διακόπτουν τις πρόβες για να κάνουν σχόλια, συγχέονται οι ρόλοι με τα πραγματικά πρόσωπα, η Βάντα του έργου αρχίζει και γίνεται πραγματικά η σαδίστρια και ο σκηνοθέτης ταυτίζεται ηδονιστικά με τον ρόλο του υποτακτικού. Κάποια στιγμή εναλλάσσουν και τους ρόλους (γίνεται αυτός η Βάντα και αντιστρόφως) σε μια έξυπνη συγγραφική έμπνευση που μας δείχνει το κλασικό πλέγμα όπου το κάθε «άλλο» εμπεριέχεται ως παράσταση-πόθος στον «εαυτό».

5. Σε στιγμές σύγκρουσης, από την άλλη, ενεδρεύει ο κίνδυνος, εκείνη να πάρει πόδι και να μείνει άνεργη. Άρα έχουμε και μια εξουσιαστική σχέση εργοδότη και εργάτη.

Πρόκειται για μια σατιρική κωμωδία σε δραματικό τάχα τύφος, όπου ο Πολάνσκι δημιουργεί ένα άκρως απολαυστικό ψυχαναλυτικό-κοινωνιολογικό γαϊτανάκι πάνω στην ερωτική επιθυμία ως έκφραση της ισχύος και πάνω στις έννοιες αρσενικό-θηλυκό, με σκηνοθετική μαεστρία που κάνει το μονόπρακτο να αποκτά κινηματογραφική οντότητα, διευθύνοντας τη σύζυγο Εμανουέλ Σενιέ ώστε να δώσει ερμηνεία πολύ πιο πάνω απ ό,τι την έχουμε δει μέχρι τώρα (μια ηδονική ερμηνεία), με το θαυμάσιο σεγκόντο του Ματιέ Αμαλρίκ.

Το φιλμ αρχίζει με εξωτερικό πανοραμίκ του θεάτρου και κλείνει αναλόγως, υποδηλώνοντας ότι όλα είναι παιχνίδια ρόλων, ότι όλα είναι θέατρο, ακόμη και στο ψυχικό πεδίο. Πολύ σημαντική η μουσική επένδυση του Αλεξάντρ Ντεσπλά που, συχνά με απλούς νυκτούς ήχους, διέρχεται θαρρείς ανάμεσα στα σώματα, άλλοτε τρυφερά, άλλοτε ειρωνικά και προς το τέλος δραματικά, με ένα άκουσμα που μοιάζει με ένα μείγμα από γυμνοπαιδίες του Σατί, έργα για πιάνο του Χατζιδάκι, λίγο από Ραβέλ και από λεπτούς αυτοσχεδιασμούς έλληνα μπουζουκίστα.

Ίσως είναι το πιο δυνατό από τα δύο προηγούμενα θεατρογενή πειράματα του Πολάσνκι, «Ο Θάνατος και η Κόρη» και «Ο Θεός της Σφαγής».

Βαθμολογία: