Η Συνωμοσία της Σκιάς

Κριτικός: Πάρις Μνηματίδης

Έκδοση Κειμένου: 7/3/2017

Ο Duval είναι εδώ και δύο χρόνια άνεργος και ταυτόχρονα παλεύει με το χρόνιο πρόβλημα αλκοολισμού του. Ενώ ψάχνει απεγνωσμένα για μια θέση εργασίας, του γίνεται μια πρόταση από έναν μυστηριώδη άντρα ονόματι Clement, που περιλαμβάνει την ακρόαση απομαγνητοφωνημένων συνομιλιών και τη δακτυλογράφησή τους σε ένα διαμέρισμα προορισμένο για αυτό τον σκοπό. O Duval δέχεται, αδιαφορώντας για τις ηθικές προεκτάσεις αυτής του της απασχόλησης, έχοντας βάλει σε προτεραιότητα το να βιοποριστεί ανεξαρτήτως τρόπου. Ωστόσο, αυτή η στάση του θα αλλάξει όταν έρθει σε επαφή με το υλικό μίας από τις κασέτες που αναφέρεται φαινομενικά στην υπόθεση τριών γάλλων πολιτών που έχουν πέσει θύματα απαγωγής στη Μαυριτανία.

Το μεγάλου μήκους κινηματογραφικό ντεμπούτο του Thomas Kruithof βαδίζει σε μια παράδοση πολύ σημαντικών ταινιών («Η Συνομιλία», «Τρία Χρώματα: Η Κόκκινη Ταινία», «Οι Ζωές των Άλλων») που καταπιάνονται με το θέμα παρακολούθησης δραστηριοτήτων τρίτων και καταπάτησης της ιδιωτικότητας, και παράλληλα κάνουν ένα έμμεσο σχόλιο επάνω στη σχέση θεατή και μυθοπλασίας της οθόνης (διότι οι ήρωες εκεί παρατηρούν από απόσταση κι επηρεάζονται από μια ιστορία και τους αληθινούς ανθρώπους που κρύβονται πίσω από τις καταγεγραμμένες συνομιλίες). Όμως, το «Η Συνωμοσία της Σκιάς» δεν ενδιαφέρεται να αποτελέσει τόσο μια σπουδή πάνω στο τι σημαίνει να εισβάλλεις στη ζωή κάποιου άλλου υποκλέπτοντας τις προσωπικές του στιγμές, όσο ένα θρίλερ πολιτικών προεκτάσεων με μια πλοκή που από ένα σημείο και ύστερα περιπλέκεται σε μεγάλο βαθμό, για να καταλήξει κάπως άδοξα σε ένα μάλλον απότομο και διεκπεραιωτικό φινάλε και μια τελική σκηνή που αφήνει ερωτηματικά ως προς την ανάπτυξη στο σενάριο της σχέσης του χαρακτήρα του Duval με έναν άλλο δευτερεύοντα, εκείνον της Sara, μιας κοπέλας που παρευρίσκεται στις συναντήσεις του με άλλους αλκοολικούς.

Ομολογουμένως, η ατμόσφαιρα που χτίζει το φιλμ στο μεγαλύτερο κομμάτι της διάρκειάς του, όχι μόνο στα πρώτα λεπτά του, είναι γοητευτική, με μια αίσθηση υποβόσκουσας απειλής κι ανησυχίας να χαρακτηρίζει την κάθε λήψη, αίσθηση που εντείνεται τόσο από την, κάπως ενοχλητική στην προσπάθειά της να χτίσει ένταση χρήση της μουσικής όσο και από τα κάδρα του Kruithof που στη συντριπτική τους πλειοψηφία απεικονίζουν τον Duval σαν να είναι εγκλωβισμένος σε έναν χώρο, σαν να μην μπορεί να αποφύγει τη μοίρα του που είναι να καταλήγει υποχείριο σε σχέδια τρίτων, ένα κομμάτι του παζλ (όπως επισημαίνεται και σε μια σειρά σκηνών όπου ο κεντρικός ήρωας προσπαθεί διαρκώς να λύσει ένα από αυτά) μιας γενικότερης εικόνας υπερβολικά δαιδαλώδους και ασύλληπτα σκοτεινής σε αποχρώσεις. Στο τελικό αποτέλεσμα βοηθάει και η ερμηνευτική προσέγγιση του στωικού και στιβαρού Francois Cluzet που έγινε διεθνώς γνωστός από το «Άθικτοι» και προσδίδει βαρύτητα στην ταινία. Το σενάριο του Yann Gozlan που βρισκόταν πίσω κι από το ποιοτικά κατώτερο και οφθαλμοφανώς λιγότερο αληθοφανές «Ο Συγγραφέας» που παίχτηκε στις ελληνικές αίθουσες στα τέλη της προηγούμενης χρονιάς καταφέρνει να ιντριγκάρει και να μεταδώσει συναισθήματα αγωνίας κι αβεβαιότητας, ενώ δεν πέφτει και στην παγίδα του να πλατειάσει, με μια αφηγηματική οικονομία που αξίζει να σημειωθεί (η συνολική διάρκεια αγγίζει τη μιάμιση ώρα).

Δυστυχώς, ενώ υπάρχουν αρετές κι ενώ το πρώτο μισό του φιλμ καταφέρνει να μυήσει τον θεατή σε έναν γοητευτικό κόσμο γεμάτο χαρακτήρες με σκοτεινά κίνητρα και μυστηριώδεις συνωμοσίες που συνδέονται μεταξύ τους, η δράση καταλήγει να επαναλαμβάνεται, δεν αξιοποιείται κατάλληλα ο κινηματογραφικός χρόνος για να γίνει περισσότερο κατανοητή η πολύπλοκη από ένα σημείο κι έπειτα εξέλιξη της ιστορίας και όλοι οι χαρακτήρες πλην του Duval παραμένουν μάλλον μονοδιάστατοι. Δεν βοηθάει και το γεγονός πως φαίνεται να υπάρχει ένα έλλειμμα φιλοδοξίας από πλευράς δημιουργικών προθέσεων, κάτι που καθηλώνει το «Η Συνωμοσία της Σκιάς» στο επίπεδο μιας αξιοπρεπούς προσπάθειας στον τομέα των συνωμοσιολογικών θρίλερ, μην επιτυγχάνοντας να ανανεώσει το είδος ή να φέρει έστω κάτι καινούριο στο λεξιλόγιό του, ακολουθώντας εκ του ασφαλούς μια δοκιμασμένη πολλάκις συνταγή.

Βαθμολογία: