Η Σκύλα (1931)

ΣΥΝΟΨΗ

Ο ταμίας και ερασιτέχνης ζωγράφος Μορίς Λεγκράντ είναι παντρεμένος με την Αντέλ, μια σκέτη τρομοκρατία. Κατά τύχη, θα γνωρίσει τη Λουλού κι αυτή θα γίνει ερωμένη του. Ενώ αυτός πιστεύει ότι επιτέλους γνώρισε την αγάπη, η Λουλού είναι μια κοπέλα του δρόμου, ερωτευμένη με τον νταβατζή της, Ντεντέ. Ο μόνος λόγος που αφήνει δίπλα της τον Μορίς είναι για τα χρήματα που έχει τόσο ανάγκη ο Ντεντέ…

Σκηνοθεσία:

Jean Renoir

Κύριοι Ρόλοι:

Michel Simon … Maurice Legrand

Janie Marese … Lucienne ‘Lulu’ Pelletier

Georges Flamant … Andre ‘Dede’ Jauguin

Magdeleine Berubet … Adele Legrand

Roger Gaillard … Alexis Godard

Jean Gehret … Κος Dugodet

Alexandre Rignault … Hector Langelard

Max Dalban … Bernard

Henri Guisol … Amedee

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Jean Renoir, Andre Girard

Παραγωγή: Pierre Braunberger, Jean Renoir, Roger Richebe

Φωτογραφία: Theodor Sparkuhl

Μοντάζ: Pal Fejos, Denise Tual, Jean Renoir, Marguerite Renoir

Σκηνικά: Marcel Courmes

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: La Chienne
Ελληνικός Τίτλος: Η Σκύλα
Διεθνής Εναλλακτικός Τίτλος: The Bitch
Διεθνής Εναλλακτικός Τίτλος: Isn’t Life a Bitch?

Άμεσοι Σύνδεσμοι

Η Σκύλα (1945)

Σεναριακή Πηγή

Μυθιστόρημα: La Chienne του Georges de La Fouchardiere.
Θεατρικό: La Chienne του Andre Mouezy-Eon.

Παραλειπόμενα

Πρώτη ομιλούσα επιτυχία για τον Jean Renoir (δεύτερη συνολικά ταινία του με ήχο), που έμελλε να είναι και μία από τις σημαντικότερες ταινίες της καριέρας του.
Τα γυρίσματα μοιράστηκαν ανάμεσα στα στούντιο Billancourt και τους δρόμους της Μονμάρτης.
Ο Renoir είχε ορίσει για τον ρόλο της Λουλού την τότε σύζυγο του, Catherine Hessling, αλλά οι παραγωγοί πέτυχαν να προσληφθεί η Janie Marese.
Η κεντρική πλοκή της ταινίας “παίχτηκε” και στην αληθινή πορεία των ηθοποιών. Ο Michel Simon ήταν ερωτευμένος με την Janie Marese, αλλά αυτή προτιμούσε την παρέα του Georges Flamant, κάτι που ενθάρρυναν παραγωγός και σκηνοθέτης για να πάρουν τις καλύτερες πιθανές ερμηνείες. Ο Flamant όμως ήταν άπειρος στην ηθοποιία κι επαγγελματίας κακοποιός. Όταν τελείωσαν τα γυρίσματα, ο αδέξιος οδηγός Flamant πήρε μια βόλτα την Marese με αμάξι, τράκαρε κι αυτή σκοτώθηκε. Στην κηδεία, ο Michel Simon λιποθύμησε και με υποστήριξη μπόρεσε να δει τον τάφο της κοπέλας. Αργότερα απείλησε με όπλο τον Renoir, χρεώνοντας του τον θάνατο. Ο σκηνοθέτης απάντησε… «Σκότωσε με, αν το θες. Αλλά εγώ έκανα την ταινία»!
Ο Fritz Lang θα υπογράψει το 1945 ένα πετυχημένο αμερικανικό ριμέικ, ενώ και ο Jean-Pierre Melville είχε δηλώσει αργότερα πως θα έπραττε ομοίως, κάτι όμως που δεν συνέβη.
Το 2014 η ταινία αποκαταστάθηκε σε 2K, κάνοντας πρεμιέρα υπό αυτή τη μορφή στο φεστιβάλ Κανών.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Κριτικός: Γιώργος Ξανθάκης
Έκδοση Κειμένου: 23/8/2023

Όπως υπονοεί ο πρόλογος με το κουκλοθέατρο, η ταινία δεν ταιριάζει εύκολα στα καλά καθορισμένα είδη της εποχής της. Δεν είναι ούτε κοινωνικό δράμα, ούτε μελόδραμα, ούτε κωμωδία. Μάλλον είναι μια ανατρεπτική συνένωση ειδών, μερικές φορές εξαιρετικά αστεία, μερικές φορές απελπιστικά ζοφερή, αλλά πάντα συναρπαστική.

Στην εισαγωγή παρουσιάζονται οι βασικοί χαρακτήρες της ταινίας: ένας ταπεινός υπάλληλος -αλλά ταλαντούχος ερασιτέχνης ζωγράφος- που εκφοβίζεται από τα αφεντικά του και τη σύζυγό του (Michel Simon), μια αφελής πόρνη (Janie Marèze) και ο αδίστακτος μαστροπός της (Georges Flamant). Όταν ο Simon επεμβαίνει σε μια δημόσια διαμάχη μεταξύ των δυο άλλων με σκοπό να την υπερασπιστεί, δεν αργεί να την ερωτευτεί. Γρήγορα όμως γίνεται θύμα των θέλγητρων και της εκμετάλλευσης από τον μαστροπό της. Όταν μάλιστα μαθαίνει ότι το ζευγάρι πουλά κρυφά τους πίνακες του, με πρόφαση μια ανύπαρκτη αμερικανίδα ζωγράφο, ο καταπιεσμένος ανθρωπάκος μεταμορφώνεται και οδηγείται στο έγκλημα.

Η «Σκύλλα» (1931), βασισμένη σε μυθιστόρημα του Georges de La Fouchardiere, χρησιμοποιεί έναν θεματικό καμβά παρόμοιο με τoν μυθικό «Γαλάζιο Άγγελο» (1930) του Josef von Sternberg. Ωστόσο σε αντίθεση με τους χαρακτήρες-σύμβολα του Sternberg, ο Renoir απεικονίζει μια κοινωνική γκαλερί πραγματικών παριζιάνικων τύπων, των οποίων η συμπεριφορά προκύπτει από τον κοινωνικό τους ρόλο. Την γκαλερί συμπληρώνουν τα περιβάλλοντα: ένα άθλιο διαμέρισμα με θέα σε μια βρώμικη αυλή, τα στενά της Μονμάρτρης, τα πεζοδρόμια των λεωφόρων. Με αυτή τη διαλεκτική μέθοδο, η ταινία του Renoir συνιστά ταυτόχρονα χρονικό και κοινωνιολογική μελέτη, με το κάθε άτομο να ενεργεί ανάλογα με τη κοινωνική του θέση. Ο Renoir δείχνει να προτιμά να μελετά την κοινωνία μέσω του υποκόσμου και όχι μέσω της κανονικότητας, με όχημα το δράμα και όχι την κωμωδία.

Αυτό το πρώιμο φιλμ νουάρ του κορυφαίου γάλλου δημιουργού αναζητά την ποίηση της ζωής μέσα από την ακραία χειρονομία του θανάτου. Η ταινία άσκησε τεράστια επιρροή, όχι μόνο στη Γαλλία, όπου γέννησε τον ποιητικό ρεαλισμό και τις πρώτες απόπειρες νεορεαλισμού, αλλά και στην Αμερική, θέτοντας τα θεμέλια για αυτό που σήμερα γνωρίζουμε ως κλασικό φιλμ νουάρ.

Βαθμολογία: