
JFK, η Ιστορία που Χαράχτηκε στη Μνήμη μας
- JFK
- 1991
- ΗΠΑ
- Αγγλικά, Ισπανικά
- Βιογραφία, Δραματικό Θρίλερ, Έπος, Ιστορική, Πολιτική, Πολιτικό Θρίλερ
Ένας εισαγγελέας της Νέας Ορλεάνης, ο Τζιμ Γκάρισον, αποφασίζει να ερευνήσει μόνος του τη δολοφονία του Τζον Κένεντι, καθώς υποψιάζεται πως υπάρχουν κρυμμένα πολά περισσότερα από την επίσημη εκδοχή που παρουσίασε το FBI. Από τις πρώτες του κιόλας αποκαλύψεις, η δική του ζωή αλλά και των ανθρώπων του βρίσκονται σε κίνδυνο.
Σκηνοθεσία:
Oliver Stone
Κύριοι Ρόλοι:
Kevin Costner … James Carothers ‘Jim’ Garrison
Sissy Spacek … Liz Garrison
Tommy Lee Jones … Clay LaVerne Shaw/Clay Bertrand
Joe Pesci … David William Ferrie
Gary Oldman … Lee Harvey Oswald
Kevin Bacon … Willie O’Keefe
Michael Rooker … Bill Broussard
Laurie Metcalf … Susie Cox
Beata Pozniak … Marina Oswald Porter
Jack Lemmon … Jack Martin
Walter Matthau … γερουσιαστής Russell B. Long
Donald Sutherland … Κος. X
Edward Asner … Guy Bannister
Brian Doyle-Murray … Jack Ruby
John Candy … Dean Andrews Jr.
Sally Kirkland … Rose Cheramie
Wayne Knight … Numa Bertel
Pruitt Taylor Vince … Lee Bowers
Tony Plana … Carlos Bringuier
Vincent D’Onofrio … Bill Newman
Dale Dye … στρατηγός Y
Lolita Davidovich … Beverly Oliver
John Larroquette … Jerry Johnson
Gary Grubbs … Al Oser
Tomas Milian … Leopoldo
Peter Maloney … συνταγματάρχης Finck
Ron Rifkin … Κος Goldberg/Spiesel
Frank Whaley … προσποιούμενος Oswald
Bob Gunton … τηλεπαρουσιαστής
Martin Sheen … αφηγητής (φωνή)
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Oliver Stone, Zachary Sklar
Παραγωγή: A. Kitman Ho, Oliver Stone
Μουσική: John Williams
Φωτογραφία: Robert Richardson
Μοντάζ: Joe Hutshing, Pietro Scalia
Σκηνικά: Victor Kempster
Κοστούμια: Marlene Stewart
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: JFK
- Ελληνικός Τίτλος: JFK, η Ιστορία που Χαράχτηκε στη Μνήμη μας
- Εναλλακτικός Ελλ. Τίτλος: JFK [τηλεόραση]
Σεναριακή Πηγή
- Βιβλίο: On the Trail of the Assassins του Jim Garrison.
- Βιβλίο: Crossfire: The Plot That Killed Kennedy του Jim Marrs.
Κύριες Διακρίσεις
- Όσκαρ φωτογραφίας και μοντάζ. Υποψήφιο για καλύτερη ταινία, σκηνοθεσία, δεύτερο αντρικό ρόλο (Tommy Lee Jones), διασκευασμένο σενάριο, μουσική και ήχο.
- Χρυσή Σφαίρα σκηνοθεσίας. Υποψήφιο για καλύτερη ταινία (δράμα), πρώτο αντρικό ρόλο (Kevin Costner) σε δράμα, και σενάριο.
- Βραβείο Bafta μοντάζ και ήχου. Υποψήφιο για δεύτερο αντρικό ρόλο (Tommy Lee Jones) και σενάριο.
Παραλειπόμενα
- Ο Zachary Sklar, καθηγητής στο Κολούμπια και δημοσιογράφος, συνάντησε το 1987 τον Jim Garrison και τον βοήθησε να μετατρέψει σε βιβλίο τις σημειώσεις του. Με το βιβλίο να έχει εκδοθεί τον επόμενο χρόνο, ο Stone βρέθηκε στην Αβάνα για φεστιβάλ κινηματογράφου, και γνώρισε τυχαία σε ασανσέρ την εκδότρια του βιβλίου. Μαθαίνοντας για αυτό, ο Stone αγόρασε άμεσα τα δικαιώματα με 250 χιλιάδες δολάρια από δικά του χρήματα, ώστε να έχει το πάνω χέρι σε συζητήσεις με τα στούντιο. Επειδή όμως το κύριο ενδιαφέρον του ήταν η δολοφονία του Kennedy και όχι η υπόθεση Garrison (την περίφημη αναφορά της επιτροπής Warren τη θεωρούσε μύθο, και για να τον πολεμήσει χρειάζονταν έναν “αντι-μύθο”, όπως ο ίδιος είχε πει), αγόρασε τα δικαιώματα κι ενός βιβλίου του Jim Marrs, που αναφέρονταν αποκλειστικά σε συνομωσία. Θέλοντας να μάθει ακόμα περισσότερα, επιστράτευσε την Jane Rusconi, απόφοιτη του Γέιλ, με αυτόν να διαβάζει πάνω από 20 βιβλία, και τη συνεργάτιδα του να ολοκληρώνει από 100 έως 200.
- Κατά τα τέλη του 1989, ο Stone άρχισε να προσεγγίζει στούντιο για να μπορέσει να κάνει την ταινία. Την ίδια εποχή η Warner Bros. τού ζήτησε να κάνει ένα φιλμ για τη ζωή του Howard Hughes. Όταν όμως αυτό κόλλησε από τον Warren Beatty που είχε τα δικαιώματα, ο Stone τούς αντιπρότεινε το συγκεκριμένο. Το αφεντικό του στούντιο, ο Terry Semel, είχε εμπιστοσύνη στον δημιουργό σχετικά με τις πολιτικές ταινίες, και οι δυο τους έδωσαν τα χέρια, με την προϋπόθεση ότι όλα τα δικαιώματα θα περνούσαν στη Warner.
- Το αρχικό σενάριο υπολογίζονταν ότι θα διαρκούσε ως ταινία 4μιση ώρες, και χρειάζονταν 40 εκατομμύρια μπάτζετ, τα διπλάσια από ό,τι αρχικά είχαν συμφωνηθεί. Ο Stone τότε απευθύνθηκε στον πάμπλουτο επιχειρηματία Arnon Milchan, που με τη σειρά του τα βρήκε με τη Warner και μπήκε και η δική του εταιρία παραγωγής, η Regency Enterprises, στην ταινία. Ακόμα κι έτσι, το σενάριο μαζεύτηκε.
- Για τον ρόλο του Γκάρισον, ο σκηνοθέτης έστειλε από μία κόπια του σεναρίου στους Costner, Mel Gibson και Harrison Ford. Ο Costner δεν ήταν θετικός καθόλου, αλλά εντέλει τον έπεισε ο ατζέντης του.
- Ο Tommy Lee Jones ήταν υποψήφιος για άλλον ρόλο από τον Σόου, αλλά εκείνος κόπηκε τελείως από το σενάριο.
- Για τον ρόλο του Ντέιβιντ Φέρι, ο Stone ήθελε αρχικά τον James Woods, αλλά ο ηθοποιός επέμενε για τον πρωταγωνιστικό ρόλο. Για τον Φέρι προσεγγίσθηκαν επίσης οι Willem Dafoe, John Malkovich, αλλά αμφότεροι αρνήθηκαν.
- Για τον Κο Χ, ο σκηνοθέτης σκέφτονταν τον Marlon Brando.
- Η πρώτη σκηνή γυρίστηκε σε κάδρο 1.33:1, ώστε να παραπέμπει στους τηλεοπτικούς δέκτες εκείνης της εποχής, στη συνέχεια πηγαίνουμε σε 1.85:1 όταν ο Γκάρισον αρχίζει τις έρευνες, και όσα αφορούν το 1968 κι έπειτα είναι σε 2.35:1.
- Η παραγωγή πήρε άδεια να κάνει γυρίσματα στο αυθεντικό κτήριο του Texas School Book Depository, όπου η επίσημη εκδοχή θέλει τον Oswald να πυροβόλησε από εκεί τον πρόεδρο. Χρειάστηκαν 5 μήνες διαπραγματεύσεων, αλλά το πιο δύσκολο ήταν να κάνουν το κτήριο να μοιάζει όπως ήταν το 1963.
- Ακόμα κι αν η κριτική έδωσε την έγκριση της, πολλά μεγάλα έντυπα κατάκριναν τις ελευθερίες που πήρε θεματικά ο Stone πάνω σε ένα τόσο πολύκροτο ιστορικό γεγονός. Ιδιαίτερα τονίστηκε η υπόνοια της ταινίας ότι ο τότε αντιπρόεδρος και επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Lyndon B. Johnson, ήταν μέρος της συνομωσίας.
- Το κόστος των 40 εκατομμυρίων δολαρίων επέφερε κέρδη των 205,4, με το φιλμ να έρχεται 6ο στη λίστα των εμπορικότερων της χρονιάς.
- Στο Home Cinema κυκλοφόρησε και η Director’s-Cut εκδοχή, που διαρκεί συνολικά 206 λεπτά.
Μουσικά Παραλειπόμενα
- Λόγω της παράλληλης δουλειάς στο Κάπτεν Χουκ, ο John Williams δεν ήταν δυνατόν να διαθέσει πολύ χρόνο για την εδώ σύνθεση του. Έτσι, έγραψε 6 μουσικά κομμάτια πριν καν δει τελειωμένο το φιλμ, με τον Stone να προσαρμόζει αναγκαστικά πάνω τους το μοντάζ του.
Κριτικός: Χάρης Καλογερόπουλος
Έκδοση Κειμένου: 10/10/2012
Ο Όλιβερ Στόουν λατρεύει να μεταφέρει στην οθόνη ιστορικά πρόσωπα και υποθέσεις που συντάραξαν την ανθρωπότητα, από τον πρόσφατο Αλέξανδρο μέχρι τον Κένεντι. Το θέμα μεγάλο, η βιβλιογραφία, δικογραφία, χρονογραφία κ.λπ. σκέτος ωκεανός. Κι εκεί είναι που τα καταφέρνει, να οργανώσει δηλαδή αυτό το χάος των πληροφοριών με λόγο και εικόνα, να τα συνθέσει όλα με την κατάλληλη φωτογραφία, μοντάζ, ροή κ.λπ., έτσι ώστε να βγαίνουν συναρπαστικά. Δεν χρειαζόμαστε ούτε τον Γκάρισον ούτε τον Στόουν για να πεισθούμε ότι αυτή η δολοφονία ήταν προϊόν συνωμοσίας. Άλλωστε, ο Γκάρισον είναι μάλλον ο μοχλός της αφήγησης παρά ένας δραματικός ήρωας, γιατί το σενάριο τού αποδίδει ετεροχρονισμένα έρευνες που ακολούθησαν μετά. Το θέμα είναι η παραγωγή ενός δυνατού πολιτικού θρίλερ γύρω από ένα γεγονός με τεράστια απήχηση σε έναν λαό, όσο και η 11η Σεπτεμβρίου.
Βαθμολογία: