Τζαμάικα

Κριτικός: Πάρις Μνηματίδης

Έκδοση Κειμένου: 19/12/2017

Η δραμεντί, ειδικά με τον τρόπο που την έχει κατακτήσει ως υποείδος ο λεγόμενος ανεξάρτητος αμερικάνικος κινηματογράφος, έχει πολύ λεπτές κι επικίνδυνες ισορροπίες. Οι πιο εύθυμες στιγμές πρέπει να λειτουργούν ως τέτοιες αλλά και ταυτόχρονα να μην υποβαθμίζουν την ειλικρίνεια και τη βαρύτητα του δράματος, αρετές που για να υπάρχουν είναι αναγκαίο ένα σενάριο που να χτίζει στιβαρούς χαρακτήρες και καταστάσεις που εκπέμπουν μια αλήθεια που ριζώνει στην ανθρώπινη εμπειρία, ακόμη κι όταν σε αυτές εμποτίζονται στοιχεία του φανταστικού. Όταν αυτό γίνεται σωστά γυρίζεται ένα “Sideways” ή ένα “Eternal Sunshine of the Spotless Mind”, όταν γίνεται λάθος ένα “It’s Kind of a Funny Story”.

Το κινηματογραφικό ντεμπούτο του γνωστού από διάσημα εγχώρια τηλεοπτικά σήριαλ Αντρέα Μορφονιού έχει πάρει πολλά στο ύφος από αυτό το ιδίωμα, αυτό όμως δεν οφείλεται στη σκηνοθετική του οπτική η οποία δεν έχει αλλάξει σε νοοτροπία από εκείνες τις δουλειές παρά σε ελάχιστα σημεία αλλά στο σενάριο του Γιώργου Φειδά που ήδη από τις εποχές του “S1ngles” έδειχνε μια αδυναμία στον αμερικάνικο τρόπο γραφής. Εδώ αυτό το στυλ εμποτίζεται και με ελληνικές πινελιές και ταμπεραμέντο. Δυστυχώς όμως αυτό που προκύπτει είναι ένας συνδυασμός κάποιων εκ των χειρότερων στοιχείων αμφότερων των σχολών, την ανειλικρίνεια και τη στρογγυλότητα της γιάνκικης και τη γραφικότητα και τα στερεότυπα της ελληνικής. Υπάρχουν και τεχνικά προβλήματα, όπως το μοντάζ που είναι εξαιρετικά άτσαλο, όλα αυτά όμως θα προσπερνούνταν αν το κείμενο προσέγγιζε με κάποια σοβαρότητα και πραγματικό ενδιαφέρον τα ειδικού βάρους θέματα που διαπραγματεύεται και κυρίως αυτό του θανάτου. Δεν στοχάζεται ποτέ το φιλμ επάνω σε τίποτα και κυρίως δεν νοιάζεται για κανένα χαρακτήρα πέραν του κινούμενου κλισέ του έντιμου αλλά αδικημένου από τη ζωή ανθρωπάκου που ερμηνεύει ο Σπύρος Παπαδόπουλος. Κυριολεκτικά οι πάντες και τα πάντα, ακόμη και το δράμα του αδερφού του, περιστρέφονται γύρω από αυτόν και τις αποφάσεις που καλείται να πάρει και όλα υπάρχουν για να αναδείξουν την καλοσύνη του, την ανεκτικότητά του, την ταπεινοφροσύνη του και τη μεγαλοψυχία του. Εμμέσως έτσι το σενάριο πατρονάρει το θεατή, προσπαθεί να τον καλοπιάσει βάζοντάς τον να μπει σε μια διαδικασία ταύτισης με το συγκεκριμένο χαρακτήρα (αφού ο Φάνης Μουρατίδης υποδύεται έναν αυτάρεσκο γλεντζέ, με χρυσή καρδιά μεν, αβαθή δε άρα και απόμακρο από τη συμπάθεια του κοινού, η Νικολέτα Κοτσαηλίδου είναι μια μισογύνικη καρικατούρα και η Άννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους δεν έχει ουσιαστικά υπόσταση, άρα γέφυρες ταύτισης είναι αδύνατο να υπάρξουν με τα υπόλοιπα κύρια πρόσωπα της ιστορίας), υποβαθμίζοντας έτσι χυδαία την πλοκή που αφορά τον ήρωα του Μουρατίδη και που κανονικά θα έπρεπε να αποτελεί το επίκεντρο της πλοκής λόγω βαρύτητας ως απλά ένα όχημα για αυτόν του Παπαδόπουλου.

Θυμίζει ελαφρώς το πώς ουσιαστικά το δράμα της Olivia Cooke στο “Me and Earl and the Dying Girl” ήταν απλά ένα συνοδευτικό στην ιστορία του πρωταγωνιστή, μόνο που το “Τζαμάικα” δεν έχει ούτε έστω την ευρηματική κινηματογράφηση ή το ενίοτε χαριτωμένο χιούμορ εκείνης της ακόμη κι έτσι υπερεκτιμημένης indie δραμεντί. Είναι τόσο ισοπεδωτικά ψεύτικος ο κόσμος και το δίκτυο των διαπροσωπικών σχέσεων που σχεδιάζει το σενάριο ώστε καταπλακώνει και τους ηθοποιούς και το σενάριο. Ειδική μνεία αξίζουν η αλληλεπίδραση μεταξύ Παπαδόπουλου και Παπαχαραλάμπους, ένας λόγος που εκφωνεί ο Μουρατίδης σε μια φιλανθρωπική εκδήλωση και το πως κορυφώνεται καθώς και μια σκηνή γλεντιού ως δείγματα του πόσο προβληματική είναι η ιδέα που έχει η ταινία για το τι ανταποκρίνεται στις συνθήκες της αληθινής ζωής.

Μπροστά σε αυτό το δημιούργημα, το “The Bucket List” φαντάζει σαν το πιο προσγειωμένο και ρεαλιστικό δράμα της τελευταίας δεκαετίας, κι αυτό επειδή τουλάχιστον το φιλμ του Reiner με τα προβλήματά του φαίνεται να προσεγγίζει κάπως το πως πραγματικά μιλούν και συμπεριφέρονται μεταξύ τους οι άνθρωποι. Στο φινάλε μόνο ένα ξεφύσημα απογοήτευσης μπορεί να βγει για την κατάσταση στη μυθοπλασία στην εγχώρια κινηματογραφική παραγωγή…

Βαθμολογία: