Hugo

Κριτικός: Χάρης Καλογερόπουλος

Έκδοση Κειμένου: 10/2/2012

O μικρός Χιούγκο ζει στα παρασκήνια των ωρολογιακών μηχανισμών ενός σιδηροδρομικού σταθμού, προσπαθώντας να επισκευάσει ένα ρομπότ-γραφέα που είχε περισώσει ο πατέρας του από πυρκαγιά σε μουσείο, ενώ κλέβει ανταλλακτικά και εργαλεία από ένα μαγαζάκι-αντικερί του σταθμού και βρίσκεται σε διαρκές κυνηγητό με τον επόπτη-χωροφύλακα. Ο μαγαζάτορας αποδεικνύεται ότι δεν είναι άλλος από τον Ζορζ Μελιές, τον πρωτοπόρο του σινεμά του φανταστικού, ο οποίος απογοητευμένος κι άγνωστος πια, ιδιωτεύει με τη γυναίκα του και την μικρή Ιζαμπέλ. Μια μέρα, καθώς ο Μελιές γραπώνει τον Χιούγκο πάνω σε απόπειρα κλεψιάς, βρίσκει στη τσέπη του το σημειωματάριο με σχέδια του δικού του παλιού ρομπότ.

Ο Μάρτιν Σκορσέζε σε ρόλο Σπίλμπεργκ; Ως ένα βαθμό, γιατί οι προθέσεις του είναι πολύ προσωπικές. Πρέπει να έχουμε στο νου ότι ο Σκορσέζε πολλά χρόνια τώρα ασχολείται με την εύρεση και αποκατάσταση παλιών, ξεχασμένων αριστουργημάτων σκηνοθετών, έχει κάνει ντοκιμαντέρ πάνω στην ιστορία του σινεμά κ.λπ.. Εκτός, δηλαδή, από λαμπρός σκηνοθέτης είναι και φανατικός σινεφίλ, κάτι που δεν εξυπακούεται για πολλούς άλλους. Θέμα της ταινίας του είναι πρωτίστως το ίδιο το σινεμά ως μαγεία, αυτό που ήταν στις απαρχές του. Όπως αναφέρεται στο φιλμ, οι αδελφοί Λιμιέρ το παρουσίασαν σε εκθέσεις ως μια οπτική εφεύρεση (που γρήγορα θα πέρναγε η μόδα της!), αλλά ο Μελιές, μάγος και κατασκευαστής μηχανών που εξυπηρετούσαν τα κόλπα του επί σκηνής, θεώρησε το νέο μέσο ως γλώσσα για να αφηγηθεί μοντέρνα και παλιά παραμύθια. Ο Σκορσέζε, μάλιστα, αναπαριστά και στο δικό του αφήγημα το εφέ του τρένου που «έρχεται καταπάνω» στον θεατή (Λιμιέρ, 1895) εκμεταλλευόμενος στο έπακρο το 3D. Είναι σαν να μας λέει ότι στην αυγή της νέας τρισδιάστατης τεχνολογίας δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το σινεμά είναι ένα σύνολο από τρικ και δεν πρέπει να το φοβόμαστε, όπως συνέβη και στην αρχή. Η τέχνη πάντα θα βρίσκει τον τρόπο της.

Το πλαίσιο μέσα στο οποίο αποτίνει αυτόν τον φόρο τιμής είναι μια εικονογραφημένη ιστορία του Μπράιαν Σέλζνικ (2007), από την οποία υπερτονίζει τα «Ντίκενς–Ουγκό» στοιχεία (ο μικρός ορφανός υπό καταδίωξη), ενώ στο δεύτερο μέρος υπερτερούν οι άμεσες σινεφιλικές αναφορές – έως και ένθετα από τον βωβό.

Όχι, δεν είναι μια ενδιαφέρουσα σε πλοκή και συναρπαστική σε ρυθμό περιπέτεια όπως θα ήταν μια ανάλογη από τον Σπίλμπεργκ. Έχει έναν αργό ρυθμό, συχνά αλά Τατί ή Τσάπλιν θα έλεγα, και αντί ενός σασπένς, ο Σκορσέζε μοιάζει να θέλει να δώσει (μέσα από μια πολύ κινητική κάμερα σε τράβελινγκ και μαγευτικά ρετρό σκηνικά της φουτουριστικής περιόδου) την ίδια την μαγεία του μέσου, παρά μέσω αυτής να πει μια ιστορία. Ή, αν θέλετε, είναι ένα μάθημα για το σινεμά ως μαγεία, μέσα από την περίπτωση του Μελιές.

Το κωμικό στοιχείο πέφτει πάνω στον χωροφύλακα (με το παροπλισμένο με μεταλλικό σκελετό, τραυματισμένο από τον πόλεμο πόδι) που ο Σάσα Μπάρον Κοέν αποδίδει εύστοχα, περιορίζοντας τις εκφράσεις του στο μίνιμουμ, ξέροντας πολύ καλά ότι δεν χρειάζεται παρά ένα τόσο δα, για να παράγει το χαμόγελό μας. Ο μικρός Έισα Μπάτερφιλντ, η γνωστή μας από τα Kick-Ass και Άσε το Κακό να Μπει, Κλόε Γκρέις Μόρτεζ, όπως και ο βετεράνος Μπεν Κίνγκσλεϊ, σε άψογες ερμηνείες – αλλά βέβαια δεν είναι μια ταινία ρόλων.

Ο Σκορσέζε είναι ο παππούς που απευθύνεται στα εγγόνια. Δεν τα πολυέπεισε… μέχρι τώρα, έχουν βγει τα μισά έξοδα του αρχικού προϋπολογισμού. Τα σημερινά παιδιά έχουν μάθει σε περίπλοκες ιστορίες με έντονη θριλεροειδή ατμόσφαιρα ή και επικό στοιχείο. Σίγουρα, το σκηνοθετικό κύρος και η οσκαρολογία θα ξαναστείλουν κόσμο στις αίθουσες, αλλά το κέρδος θα παραμείνει καλλιτεχνικό.

Βαθμολογία: