Ο νεαρός Κλοντ αφήνει την επαρχιακή Οκλαχόμα κι έρχεται στη Νέα Υόρκη. Εκεί γίνεται φίλος με μια παρέα χίπηδων κι ερωτεύεται τη Σίλα, μια κοπέλα από πλούσια οικογένεια. Η χαρά, όμως, κόβεται απότομα, αφού ο Κλοντ πρέπει να πάει να πολεμήσει στο Βιετνάμ.
Σκηνοθεσία:
Milos Forman
Κύριοι Ρόλοι:
John Savage … Claude Hooper Bukowski
Treat Williams … George Berger
Beverly D’Angelo … Sheila Franklin
Annie Golden … Jeannie Ryan
Dorsey Wright … LaFayette ‘Hud’ Johnson
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Michael Weller
Παραγωγή: Michael Butler, Lester Persky
Μουσική: Galt MacDermot
Φωτογραφία: Miroslav Ondricek
Μοντάζ: Alan Heim, Stanley Warnow
Σκηνικά: Stuart Wurtzel
Κοστούμια: Ann Roth
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Hair
- Ελληνικός Τίτλος: Χαιρ
- Εναλλακτικός Τίτλος: Hair: The Film [προώθησης]
Σεναριακή Πηγή
- Θεατρικό: Hair: An American Tribal Love-Rock Musical των Gerome Ragni, James Rado.
Κύριες Διακρίσεις
- Υποψήφιο για Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ταινίας (κωμωδία/μιούζικαλ) και νέου ηθοποιού (Treat Williams).
Παραλειπόμενα
- Βασισμένο στο θρυλικό για τη χίπικη κουλτούρα θεατρικό ροκ μιούζικαλ του 1967, ένα ορόσημο για την αντιπολεμική στάση στις ΗΠΑ τον καιρό του πολέμου του Βιετνάμ. Οι δημιουργοί όμως του θεατρικού δεν έμειναν ευχαριστημένοι από αυτή τη διασκευή, μια κι έχουν αλλάξει πάρα πολλά σε σχέση με το ορίτζιναλ υλικό.
- Στις αρχές των 1970, ο George Lucas προσπέρασε την ευκαιρία να το σκηνοθετήσει.
- Madonna και Bruce Springsteen πέρασαν από οντισιόν για ρόλους.
- Κατά τη διάρκεια της παραγωγής, ο Milos Forman απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα.
- Στην ταινία έχει έναν μικρό ρόλο ο κλασικός σκηνοθέτης Nicholas Ray ως στρατηγός. Ο Milos Forman όμως αργότερα είπε ότι μετάνιωσε για την τιμητική επιλογή του, αφού ενώ ήταν καλός στον ρόλο, χρειάστηκε να αναπνέει τόνους καπνού. Λίγες εβδομάδες μετά, έμαθε πως έχει καρκίνο του πνεύμονα.
- Το φιλμ άνοιξε το φεστιβάλ των Κανών, αλλά εκτός συναγωνισμού.
Μουσικά Παραλειπόμενα
- Πολλά από τα τραγούδια της αυθεντικής παράστασης λείπουν από εδώ, παρότι ηχογραφήθηκαν και υπάρχουν στο άλμπουμ. Προστέθηκε κι ένα νέο, το Somebody to Love, γραμμένο από τον Galt MacDermot. Πάνω από όλα όμως υπάρχει κι εδώ το μέντλεϊ Aquarius/Let the Sunshine In των The 5th Dimension, που άφησε εποχή.
Κριτικός: Σταύρος Γανωτής
Έκδοση Κειμένου: 18/8/2019
Άμεσα κάποιος θα μπορούσε να πει ότι η νοηματική του Χαιρ εν έτει 1979 είχε πλέον ξεφτήσει. Δεν ήμασταν πια στο 1967 (τη χρονιά του Καλοκαιριού της Αγάπης) όπου ως θεατρικό ήταν μέσα στην ψυχή του αντι-Βιετνάμ κλίματος-εσωτερικού πολέμου, αλλά και στη γέννηση μιας τόσο ενεργής νεολαίας γνωστής ως χίπις. Κι όμως, δεν ήταν τόσο το ότι δεν είχαμε δα και απομακρυνθεί τόσο από εκείνα τα χρόνια, αλλά κι εφόσον όλα αυτά είχαν παρέλθει, χρειάζονταν-χρειάζεται μια ένεση μνήμης, τόσο ως «μην ξαναπάμε εκεί» (Βιετνάμ), όσο και «ανά πάσα στιγμή θα μας έχετε μπροστά σας» (χίπις).
Γιατί όμως το μιούζικαλ του Milos Forman είναι διαχρονικό ακόμα και σήμερα, πέρα από τη νοηματική του ουσία; Μα, πολύ απλά επειδή είναι μια σπουδαία ταινία και κρύβει μέσα του μια τόσο θαυμάσια εκτέλεση ενός ασταμάτητου τραγουδιού που πάντα θα ηχεί καλόηχα στα αυτιά μας. Η μουσική, πράγματι, είναι το μεγάλο μυστικό του Χαιρ, σε συνδυασμό όμως με τις εδώ φωνές που το συνοδεύουν, όσο και τις χορογραφίες που δένουν τόσο άρρηκτα με τις νότες. Μαζί ένα ολοζώντανο καστ, που δεν μοιάζει τόσο να ερμηνεύει, όσο να χαίρεται τη στιγμή.
Όλα ξεκινούν με την «απειλή» της έλευσης της ουτοπίας (το αντίθετο της δυστοπίας που επικράτησε-«πούλησε» ανέκαθεν και στην τέχνη, υπό τη χίπικη-αστρολογική προφητεία περί Εποχής του Υδροχόου), και καταλήγουν σε μια παράκληση (αφήστε τον να περάσει-λάμψει). Ενδιάμεσα δεν υπάρχει χώρος για απαισιοδοξία, όλα κινούνται στη λογική της γενιάς των λουλουδιών, όπου πίστευαν ότι η αλλαγή θα επέλθει μέσω της μετάλλαξης, της καλής θέλησης και της ορθής γνώσης. Θα μου πείτε, βέβαια, όλα αυτά περί ιδεών είναι συζητήσιμα, αλλά και η απόρριψη δίχως γνώση της άλλης άποψης δεν βοηθάει κανέναν. Και ειδικά όταν αυτή η άλλη άποψη εμπεριέχει βροντόφωνα τη λέξη αγάπη, καλό θα ήταν να σταθούμε να την ακούσουμε, και να δούμε αν υπάρχουν εκείνα τα στοιχεία που επηρέασαν θετικά την ανθρωπότητα, απορρίπτοντας φυσικά εκείνα που αποδείχτηκαν εκ της ιστορίας λανθασμένα. Και αυτή η άποψη είναι απλωμένη εδώ μέσα, και σε περιμένει να συζητήσεις μαζί της…
Ο Forman αφήνει τη στατική κάμερα στο μεγαλύτερο κομμάτι κατά μέρους, και προσπαθεί να σπάσει κανόνες, ακόμα κι αυτούς που δόξασε με τη Φωλιά του Κούκου, ώστε να γίνει ένα με το ψυχεδελικό όργιο. Χωρίς να αντιγράφει οράματα LSD, όπως οι περισσότεροι που προσπάθησαν το ίδιο προηγουμένως, ακολουθάει με γρήγορο μοντάζ και περίτεχνα πλάνα τη ροή των ήχων, την ακολουθία του ξέφρενου χορού. Μικρές σουρεαλιστικές πινελιές μοιάζουν αναπόφευκτες, αλλά δεν επιδιώκει ποτέ να καταλήξει σε κάτι τόσο «πειραγμένο» που δεν θα είχε να πει τίποτα και σε έναν πιο συντηρητικό θεατή. Στόχος είναι να μπει ακόμα και ο «εχθρός» στον διάλογο, κάτι που φανερώνεται και με τη «μηχανική» συμμετοχή αστυνομικών και στρατιωτικών στον χίπικο ρυθμό.
Κι ενώ σεναριακά όλα δείχνουν ότι δεν είναι το στόρι που θα σε διδάξει αλλά ο γενικός διάλογος-ανάμνηση, έρχεται το φινάλε και μια ανατροπή που θα μπορούσε να είναι καθαρά σατιρική, αλλά είναι πλέον σοβαρή για να την αγνοήσεις. Όλα αυτά, σε μια ταινία χαράς, κεφιού, εγρήγορσης, και αναμέτρησης με τα κατεστημένα πιστεύω του καθενός μας. Αναζητήστε την, μαζί και με κάποια υποδείγματα της Άνοιξης της Πράγας, και θα καταλάβετε το γιατί ο τσέχος δημιουργός δεν ήταν μόνο Κούκος και Αμαντέους.
Βαθμολογία:
Γκαλερι φωτογραφιων
