Όσα Παίρνει ο Άνεμος

Λίγο πριν ξεσπάσει το Αμερικανικός Εμφύλιος το 1861, η Σκάρλετ Ο’Χάρα ζει με τους γονείς της και τις δυο αδερφές της στην Τάρα, μια οικογενειακή φυτεία βαμβακιού στην Τζόρτζια. Όταν πληροφορείται ότι ο Άσλεϊ Ουίλκς, ο άντρας που κρυφά αγαπά, θα αρραβωνιαστεί την ξαδέλφη του, Μέλανι, θα αποφασίσει να του εκμυστηρευτεί τα αισθήματά της στο πάρτι των αρραβώνων. Αυτός θα την απορρίψει, ενώ τον διάλογό τους θα κρυφακούσει ένας από τους καλεσμένους, ο Ρετ Μπάτλερ, ο οποίος θα υποσχεθεί στη Σκάρλετ ότι δεν θα πει πουθενά όσα άκουσε. Τότε ξεσπά ο εμφύλιος, και οι άντρες τρέχουν να καταταγούν στον στρατό, ενώ λίγο πριν φύγουν για τη μάχη, η Σκάρλετ δέχεται την πρόταση γάμου του αδερφού της Μέλανι, Τσαρλς.

Σκηνοθεσία:

Victor Fleming

Κύριοι Ρόλοι:

Vivien Leigh … Scarlett O’Hara

Clark Gable … Rhett Butler

Olivia de Havilland … Melanie Hamilton

Leslie Howard … Ashley Wilkes

Thomas Mitchell … Gerald O’Hara

Hattie McDaniel … Mammy

Barbara O’Neil … Ellen O’Hara

Evelyn Keyes … Suellen O’Hara

Ann Rutherford … Carreen O’Hara

George Reeves … Brent Tarleton

Fred Crane … Stuart Tarleton

Oscar Polk … Pork

Butterfly McQueen … Prissy

Victor Jory … Jonas Wilkerson

Everett Brown … Big Sam

Howard Hickman … John Wilkes

Alicia Rhett … India Wilkes

Rand Brooks … Charles Hamilton

Carroll Nye … Frank Kennedy

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Sidney Howard

Παραγωγή: David O. Selznick

Μουσική: Max Steiner

Φωτογραφία: Ernest Haller

Μοντάζ: Hal C. Kern, James E. Newcom

Σκηνικά: Lyle R. Wheeler

Κοστούμια: Walter Plunkett

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.

Τίτλοι

• Αυθεντικός Τίτλος: Gone With the Wind
• Ελληνικός Τίτλος: Όσα Παίρνει ο Άνεμος

Σεναριακή Πηγή

• Μυθιστόρημα: Gone with the Wind της Margaret Mitchell.

Κύριες Διακρίσεις

• Όσκαρ καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, πρώτου γυναικείου ρόλου (Vivien Leigh), δεύτερου γυναικείου ρόλου (Hattie McDaniel), διασκευασμένου σεναρίου, φωτογραφίας, μοντάζ, σκηνικών, ειδικό βραβείο (για τη χρήση χρώματος) και τεχνικό βραβείο (στην παραγωγή). Υποψήφιο για πρώτο αντρικό ρόλο (Clark Gable), δεύτερο γυναικείο ρόλο (Olivia de Havilland), μουσική, ήχο και ειδικά εφέ.

Παραλειπόμενα

• Πολλά ήταν τα μεγάλα στούντιο που ενδιαφέρθηκαν για τη διασκευή του βιβλίου της Mitchell, πριν καν αυτό βγει στα ράφια το 1936: Metro-Goldwyn-Mayer, RKO Pictures, 20th Century-Fox και Warner Bros. Η τελευταία έκανε πίσω επειδή το μεγάλο της αστέρι, η Bette Davis, δεν ενδιαφέρονταν να παίξει. Ο μεγαλοπαραγωγός David O. Selznick αρχικά ήταν υπό σκέψεις, αλλά η ατζέντης Kay Brown και ο συνεργάτης του, John Hay Whitney, τον έπεισαν να αγοράσει τα δικαιώματα. Η τιμή ήταν 50 χιλιάδες δολάρια.
• Ο Gary Cooper ήταν στα υπόψιν για τον Μπάτλερ, αλλά ο Samuel Goldwyn δεν τον ¨δάνειζε”. Η Warner όμως διέθετε τους Bette Davis (πριν πει το όχι), Errol Flynn και Olivia de Havilland, σε αντάλλαγμα με τα δικαιώματα διανομής.
• Για δύο λόγους η παραγωγή άργησε να βάλει μπρος επί δύο χρόνια. Ο πρώτος ήταν για να πει το ναι ο Gable, ενώ ο άλλος ήταν η αναζήτηση της Σκάρλετ. 1.400 κοπέλες πέρασαν από συνέντευξη για τον ρόλο.
• Ονόματα που πέρασαν ως υποψήφιες για τη Σκάρλετ: Miriam Hopkins, Tallulah Bankhead, Norma Shearer, Joan Crawford και Katharine Hepburn (αυτή την απέρριψε ο Selznick ως μη κατάλληλη). Από τις συνεντεύξεις πέρασαν πολλά σημαντικά ονόματα, μαζί με υποδεέστερα. Μερικά από αυτά: Ardis Ankerson, Jean Arthur, Diana Barrymore, Joan Bennett, Nancy Coleman, Frances Dee, Ellen Drew, Paulette Goddard, Susan Hayward (υπό το αληθινό της ακόμα όνομα, το Edythe Marrenner), Anita Louise, Haila Stoddard, Margaret Tallichet, Lana Turner και Linda Watkins. Τον Δεκέμβριο του 1938 είχαμε τις δύο μόνες φιναλίστ: Paulette Goddard και Vivien Leigh. Μετά από ένα δοκιμαστικό που πέρασαν για να δουν πώς “γράφουν” στο Technicolor, νικήτρια ήταν… η Goddard. Τότε όμως ξέσπασε το σκάνδαλο με τον γάμο της με τον Charlie Chaplin, και η επιλογή άλλαξε.
• Την ταινία ξεκίνησε να σκηνοθετεί ο George Cukor, αλλά μετά από 33 λεπτά γυρίσματος επί της συνολικής διάρκειας απολύθηκε από τον Selznick, παρότι εργάζονταν πάνω στο φιλμ επί δύο χρόνια (οι αναφορές θέλουν να μην τα πήγε καλά με τον Gable, σε συνδυασμό με το ότι ο σκηνοθέτης ήταν ομοφυλόφιλος). Κάποια λεπτά ακόμα διάρκειας σκηνοθετήθηκαν από τον Sam Wood, επειδή ο Fleming ήταν απασχολημένος (αλλά και εξασθενημένος) με τον Μάγο του Οζ.
• Τα γυρίσματα ξεκίνησαν στις 26 Ιανουαρίου του 1939 και τελείωσαν την πρώτη Ιουλίου του ίδιου χρόνου. Τον Νοέμβριο τελείωσαν κι όλα τα τεχνικά θέματα, και η ταινία βγήκε σχεδόν άμεσα.
• Στους τίτλους του καστ τίποτα δεν πάει ανά σειρά παρουσίας επί του φιλμ. Οι καρτέλες χωρίζονται με βάση τις τρεις εσωτερικές ενότητες: φυτεία Τάρα, Twelve Oaks και Ατλάντα. Έτσι ο Gable εμφανίζεται 19ος και η Vivien Leigh τρίτη.
• Η δοκιμαστική προβολή έγινε με άκρα μυστικότητα στο Fox Theatre του Ρίβερσάιντ. Οι θεατές είχαν πάει να δουν άλλη ταινία, και όταν εκείνη τελείωσε, πληροφορήθηκαν ότι θα γίνει η προβολή και ότι αν μείνουν δεν θα μπορούν αν σηκωθούν από τις θέσεις τους ούτε για τηλέφωνο. Η αρχική διάρκεια που είδαν ήταν 4 ώρες και 25 λεπτά (δίχως έτοιμους τίτλους και χωρίς οπτικά εφέ), αλλά με το πέρας όλοι σηκώθηκαν και χειροκροτούσαν. Από όσα ακούστηκαν εκείνη τη βραδιά, ο Selznick ένιωθε ότι ήταν η σημαντικότερη ημέρα στην καριέρα του.
• Δεν έγινε τότε μονάχα η εμπορικότερη ταινία που είχε βγει (390 εκατομμύρια δολάρια κέρδη, έναντι κόστους των 3,85!), αλλά παρέμεινε σε αυτή τη θέση για πάνω από 25 έτη. Στην κατάταξη όμως που υπολογίζει και τον τιμάριθμο στις τιμές εισιτηρίων, παραμένει ως σήμερα η εμπορικότερη ταινία όλων των εποχών. Χαρακτηριστικά, είχε υπολογιστεί πως περίπου ο μισός πληθυσμός των ΗΠΑ είχε πάει να δει το έργο.
• Το Όσκαρ της Hattie McDaniel ήταν το πρώτο που δόθηκε σε μαύρο καλλιτέχνη. Παρόλα αυτά, μαύροι λόγιοι κατέκριναν το έργο πως εγκωμιάζει τη σκλαβιά. Με την έξοδο της ταινίας, ακολούθησαν διαδηλώσεις σε αρκετές πόλεις από τον μαύρο πληθυσμό, που ονόμαζε το φιλμ ως “όπλο τρομοκρατίας εναντίον της μαύρης Αμερικής”. Από την άλλη, υπήρχαν και αυτοί που χαροποιήθηκαν με την εικόνα της McDaniel επί του φιλμ, και θεώρησαν θετικό βήμα την αναγνώριση της από την Ακαδημία.
• Η Margaret Mitchell δέχονταν πιέσεις να γράψει τη συνέχεια της ιστορίας, αλλά έλεγε ότι δεν είχε αίσθηση πάνω στο πού μπορεί να κατέληξαν ο Ρετ και η Σκάρλετ. Και ο Selznick την πίεζε μέχρι και τον θάνατο της, το 1949. Το 1975, ο αδελφός της και κληρονόμος της, Stephens Mitchell, έδωσε άδεια για ένα σίκουελ στις MGM και Universal, και η Anne Edwards ξεκίνησε να γράφει το σενάριο. Η MGM όμως δεν ένιωσε καθόλου ικανοποιημένη από αυτό, και η συμφωνία χάλασε. Εντέλει ήταν το 1994 όπου βγήκε η μίνι-σειρά Scarlett (τεσσάρων επεισοδίων), βασισμένη σε βιβλίο της Alexandra Ripley, σίκουελ αυτού της Mitchell. Joanne Whalley και Timothy Dalton είχαν τους κεντρικούς ρόλους, αλλά η σειρά δεν είχε κάποια μεγάλη επιτυχία.