Υποψίες

Κριτικός: Χάρης Καλογερόπουλος

Έκδοση Κειμένου: 25/2/2017

Στα περίχωρα μάλλον της Κωνσταντινούπολης, σε πολύ υποβαθμισμένη περιοχή, σχεδόν παραγκούπολη. Συχνά από τηλεοράσεις-παλιατζούρες, βλέπουμε σκηνές από ταραχές στο κέντρο της πόλης. Ο κρατούμενος Καντίρ αποφυλακίζεται νωρίτερα με αναστολή, υπό τον όρο να κατασκοπεύει στη γειτονιά του για τυχόν τρομοκρατική δραστηριότητα -π.χ. παράλληλα με άλλους, ερευνά στα σκουπίδια για πιθανά εύφλεκτα υλικά παρασκευής αυτοσχέδιων βομβών. Ο αδελφός του, Άχμετ, που ζει στην ίδια γειτονία, με τη γυναίκα του να τον έχει εγκαταλείψει μαζί με το παιδί, δουλεύει για τον δήμο σκοτώνοντας αδέσποτα σκυλιά, ενώ έχει διασώσει ένα τραυματισμένο, φροντίζοντάς το κρυφά στο σπίτι του. Παραδίπλα ζει κι ένα ζευγάρι, φίλοι του Άχμετ, ο Άλι κι η Μεράλ. Ο Καντίρ τούς υποπτεύεται για τρομοκράτες. Από συζητήσεις προκύπτει ότι υπήρχε και τρίτος αδελφός, ο Βελί, εξαφανισμένος χρόνια και, ίσως, επαναστάτης.

Δεν πρόκειται για αφήγηση τόσο πλοκής, όσο κατάστασης των πραγμάτων. Βόμβες που ακούγονται από μακριά προκαλώντας σεισμικές δονήσεις, ήχος των φορτηγών τη νύχτα, γαυγίσματα, δυνατά χτυπήματα σε πόρτες, φωτιές στους κάδους των σκουπιδιών εν την απουσία δραστών, περιπολικά που τρέχουν, κουκουλοφόρα ματ σε μπλόκα (μπλόκο σημαίνει ο τούρκικος τίτλος), νυχτερινό γιουσουρούμ με προϊόντα-σκουπίδια, κ.λπ., όλα αυτά με κλειστοφοβικό πλανάρισμα, δημιουργούν μια ατμόσφαιρα δυστοπική όπου συναντιέται η αθλιότητα στους δρόμους κάπως αλά «Μπλέιντ Ράνερ» με την αποσύνθεση του αστικού τοπίου όπως στο «Στοιχείο του Εγκλήματος» του Τρίερ. Οι δυο αδελφοί, παγιδευμένοι σε βρόχους καταπίεσης (η μυστική υπηρεσία, ο δήμος) καχυποψίας, φόβου, ψεμάτων, αδυνατούν να είναι μεταξύ τους λειτουργικοί, χάνοντας κάθε δυνατότητα ψυχικής αναπνοής. Κανένα φως στο τούνελ εκτός απ’ την επώδυνη λύση της αντίστασης που ως Νέμεση στα τελευταία πλάνα, μοιάζει το ίδιο σκοτεινή κι επίφοβη, όπως η εξουσία.

Ο Εμίν Αλπέρ στο «Πέρα απ’ τον Λόφο» καταγράφει την παγίδευση των ανθρώπων γύρω απ’ τα μικροσυμφέροντα, μέσα από υποψίες και φόβους στο ηλιόλουστο αγροτικό περιβάλλον. Στην παρούσα ταινία, ο υπαρξιακός εφιάλτης σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο στο αστικό σκοτεινό τοπίο, φτάνει στα όρια ενός τέλους του πολιτισμού. Η αναγωγική ικανότητα του Αλπέρ μού θύμισε αυτή του Μπέλα Ταρ στο «Άλογο του Τορίνο».

Βαθμολογία: