Για τη Μικρή Σαμά
- For Sama
- 2019
- ΗΠΑ, Μ. Βρετανία
- Αραβικά, Αγγλικά
- Ντοκιμαντέρ, Πολιτική
- 21 Μαΐου 2021
Ένα έντονο και επικό ταξίδι στη γυναικεία εμπειρία του πολέμου. Μια επιστολή αγάπης από μια νεαρή μητέρα προς την κόρη της. Η ταινία αναφέρει την ιστορία της ζωής της Γουαάντ αλ-Κατίμπ μέσα από πέντε χρόνια της εξέγερσης στο Χαλέπι της Συρίας, καθώς ερωτεύεται, παντρεύεται και γεννά τη Σαμά, ενώ η κατακλυσμική σύγκρουση αναδύεται γύρω της. Η φωτογραφική μηχανή της αιχμαλωτίζει απίστευτες ιστορίες απώλειας, γέλιου κι επιβίωσης, καθώς η Γουαάντ παλεύει με μια δύσκολη επιλογή: είτε να φύγει είτε όχι από την πόλη για να προστατεύσει τη ζωή της κόρης της, τη στιγμή που το να αφήνεις τα πάντα πίσω σημαίνει ότι εγκαταλείπεις τον αγώνα για ελευθερία, για την οποία έχεις ήδη θυσιάσει τόσα πολλά.
Σκηνοθεσία:
Waad Al-Kateab
Edward Watts
Κύριοι Ρόλοι:
Waad Al-Kateab … η ίδια
Sama Al-Khateab … η ίδια
Hamza Al-Khateab … ο ίδιος
Κεντρικό Επιτελείο:
Παραγωγή: Waad Al-Kateab
Μουσική: Nainita Desai
Φωτογραφία: Waad Al-Kateab
Μοντάζ: Chloe Lambourne, Simon McMahon
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: For Sama
- Ελληνικός Τίτλος: Για τη Μικρή Σαμά
Κύριες Διακρίσεις
- Υποψήφιο για Όσκαρ καλύτερου ντοκιμαντέρ.
- Βραβείο Bafta καλύτερου ντοκιμαντέρ. Υποψήφιο για καλύτερη βρετανική ταινία, καλύτερη ξενόγλωσση ταινία και δημιουργικό ντεμπούτο.
- Βραβείο Golden Eye στο φεστιβάλ Κανών.
- Καλύτερο ντοκιμαντέρ στα Ευρωπαϊκά Βραβεία.
- Μεγάλο βραβείο επιτροπής στο φεστιβάλ SXSW.
Παραλειπόμενα
- Η ταινία έγραψε ιστορία στα βραβεία Bafta, ως το πρώτο ντοκιμαντέρ με 4 υποψηφιότητες.
- Η λέξη Σαμά στα αραβικά σημαίνει ουρανός.
- Η Waad Al-Kateab ξεκίνησε την ταινία όταν ήταν ακόμα 21 ετών. Μέσα στα επόμενα 5 χρόνια, είχε στη διάθεση της 500 ώρες υλικό.
- Η Al-Kateab κατάφερε να μεταβεί ως πρόσφυγας στην Τουρκία, κι από εκεί στη Μεγάλη Βρετανία, όπου κατοίκησε μόνιμα.
Κριτικός: Σταύρος Γανωτής
Έκδοση Κειμένου: 19/2/2020
Πώς να κρίνεις κάτι τέτοιο; Η περίπτωση αυτή δεν είναι το ντοκιμαντέρ με την έννοια της απλής τεκμηρίωσης, αλλά πρόκειται για ατόφια βιωματική εμπειρία. Ακόμα παραπέρα, όχι μιας απλής εμπειρίας, αλλά της καρδιάς της σφαγής ενός λαού μέσα σε έναν σύγχρονο κόσμο που ανά σημεία του φαντάζει να μην έχει κάνει βήμα από τη βαρβαρότητα άλλων εποχών.
Ειδικά εμείς οι Έλληνες επιβάλλεται να γίνουμε μάρτυρες αυτής της εμπειρίας. Ως λαός που αναλάβαμε (το ηθελημένα ή όχι είναι μια τελείως διαφορετική συζήτηση) τη φιλοξενία ανθρώπων που έρχονται από εκείνα τα χώματα, καλό θα είναι να έχουμε μια ιδέα περί του τι συνέβη εκεί. Καλά τα δελτία ειδήσεων, αλλά μονάχα σε αυτό το πόνημα θα αντιληφθούμε ότι τίποτα δεν ξεκίνησε στη Συρία υποκινούμενο από θρησκευτικούς φανατισμούς, αλλά ήταν μια λαϊκή επανάσταση που αντιμετωπίστηκε με έναν τρόπο που συγκριτικά κάνει τα δικά μας «καμάρια» της επταετίας να μοιάζουν με υποδείγματα δημοκρατών! Δεν έχουμε μετανάστες που αποζητούν μια καλύτερη θέση στον κόσμο, αλλά ξεριζωμένους με τη βία ανθρώπους, όπως είχαμε πριν έναν αιώνα στη Μικρά Ασία.
Και περνάμε στην ψυχρή, μα τόσο ψυχρή στην περίπτωση αυτή κρίση του φιλμ, αν και όχι… δεν γίνεται κάποιος να το εκλάβει ως αντικείμενο για κάτι τέτοιο. Να πει δηλαδή το πόσο ανατριχιαστικό είναι να βλέπεις ανθρώπους, μικρούς και μεγάλους, κατακρεουργημένους, ανεβάζοντας έτσι τον πήχη «ενδιαφέροντος»; Να συγκρίνει τι με το στιγμιότυπο όπου βγαίνει ένα νεκρό μωρό από τη κοιλιά της τραυματισμένης μάνας, και αυτό να ανασταίνεται μέσα στα αίματα; Ναι, το ντοκιμαντέρ αυτό μετράει ανθρώπινες απώλειες και όχι απόψεις. Ναι, είναι τραγικά μονόπλευρο, αλλά επειδή αν περνούσε στην απέναντι πλευρά απλά θα είχαμε ένα «cut» φρίκης. Ούτε καν η συγκίνηση που επιφέρει η επιμέρους επιμονή της μητέρας-κινηματογραφίστριας για τη μικρή της κόρη δεν έχει την παραμικρή σημασία. Αυτό απλά δίνει πόντους στην αφήγηση, αλλά… ποιος νοιάζεται ακόμα κι αν το έβλεπε αμοντάριστο…
Φυσικά και δεν έχουμε αριστούργημα, μια και η ψυχρή κατάταξη αστεριών σε αυτή την περίπτωση θα βολεύονταν εύκολα με ένα «πεντάρι», περισσότερο για να γυρίσει έπειτα την πλάτη στο ζήτημα χωρίς ενοχές. Δεν υπάρχει κάποιος σκηνοθέτης που είχε όραμα, αλλά απλά μια φωνή απελπισίας που κρατούσε μια κάμερα για να μην πεθάνει μαζί με τόσο κόσμο και η μνήμη τους. Είναι ένα ρεπορτάζ από αυτά που παίζονται τόσο αργά και με τόσα καλυμμένα στοιχεία, που λίγοι του δίνουν σημασία. Και φυσικά, είναι η επιτομή της ακατάλληλης ταινίας για μικρά παιδιά, αλλά εξίσου η επιτομή αυτής που πρέπει τα ίδια παιδιά να δουν μόλις η ωριμότητα τούς δώσει την ευκαιρία.
Βαθμολογία:
Γκαλερι φωτογραφιων
