Η ζωή μιας οικογένειας αλλάζει ριζικά όταν ο αυταρχικός πατέρας μεταμορφώνεται -κυριολεκτικά- σε κοτόπουλο, μετά από ένα μαγικό τρικ. Ξαφνικά, η μητέρα της οικογένειας καλείται να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο της και να αναλάβει τα ηνία.

Σκηνοθεσία:

Omar El Zohairy

Κύριοι Ρόλοι:

Demyana Nassar … Rasha

Samy Bassouny … Samy

Fady Mina Fawzy … Mando

Abo Sefen Nabil Wesa … Ramadan

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Omar El Zohairy, Ahmed Amer

Παραγωγή: Juliette Lepoutre

Φωτογραφία: Kamal Samy

Μοντάζ: Hisham Saqr

Σκηνικά: Asem Ali

Κοστούμια: Heba Hosny

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.

Τίτλοι

  • Αυθεντικός Τίτλος: Reesh
  • Ελληνικός Τίτλος: Φτερά και Πούπουλα
  • Διεθνής Τίτλος: Feathers

Κύριες Διακρίσεις

  • Μεγάλο βραβείο και βραβείο FIPRESCI για το τμήμα Δεκαπενθήμερο Σκηνοθετών στο φεστιβάλ Κανών.
  • Βραβείο ελληνικής μειοψηφικής συμπαραγωγής στα βραβεία Ίρις.
  • Ειδικό βραβείο επιτροπής στο φεστιβάλ του Τορίνο.

Παραλειπόμενα

  • Μετά από δύο μικρού μήκους ταινίες, ο Omar El Zohairy κάνει εδώ το κινηματογραφικό του ντεμπούτο στη σκηνοθεσία.
  • Εκτός από τη Γαλλία και την Ολλανδία, στην παραγωγή συμμετείχε και η Ελλάδα μέσω του Γιώργου Καρναβά και του Κωνσταντίνου Κοντοβράκη (Heretic), αλλά και ως υποστήριξη μέσω του Κέντρου Ελληνικού Κινηματογράφου.
  • Κανείς από το καστ δεν είχε πρότερη εμπειρία από κινηματογράφο.
  • Πάνω από τριάντα κοτόπουλα χρειάστηκαν για τη δημιουργία της ταινίας.

Κριτικός: Πάρις Μνηματίδης

Έκδοση Κειμένου: 1/8/2022

Πολύ ιδιαίτερο το μεγάλου μήκους ντεμπούτο του Omar El Zohairy, και σίγουρα αρκετά πιο ζοφερό απ’ αυτό που υπόσχεται η κωμικότητα της κεντρικής ιδέας του.

Δεν χρειάζεται να περάσουν παραπάνω από δέκα λεπτά για να γίνει κατανοητή η κύρια επιρροή από την οποία έχει εμπνευστεί το φιλμ, και αυτή δεν είναι άλλη από το σινεμά του Γιώργου Λάνθιμου. Ίδια νοοτροπία στην ανατομία των κάδρων, ίδια ιδιόμορφη αίσθηση του χιούμορ (αν κι εδώ διαθέτει μια αρκετά πιο πικρή επίγευση), ίδια προσέγγιση στην καθοδήγηση των ηθοποιών, ίδια χρήση του γνώριμου μοτίβου του επικοινωνιακού χάσματος, ίδιου τύπου σεναριακή δομή, σχεδόν αποσπασματική. Η έμφαση βρίσκεται περισσότερο στην αλληγορία και τον συμβολισμό παρά στην ολοκληρωμένη ψυχολογική αποτύπωση. Υπάρχουν όμως υπερβολικά πολλές σπίθες πρωτοτυπίας και προσωπικές νότες για να κατηγορήσει κανείς τον El Zohairy για «ξεπατικωτούρα». Και η ουσία της νοηματικής του είναι τόσο βαθιά εδραιωμένη στην αραβική πραγματικότητα που δεν μπορεί επίσης κάποιος να εγκαλέσει τον σκηνοθέτη για αποστασιοποίηση από τις ρίζες του επειδή αντλεί ιδέες από έναν ευρωπαϊκής καταγωγής κινηματογραφιστή.

Μέσα από τον μύθο αναπτύσσεται μια αλληγορία που αφορά τόσο το πατριαρχικό κοινωνικό μοντέλο που επικρατεί στην Αίγυπτο, όσο και τη θέση της γυναίκας μέσα σ’ αυτό, και το αν υπάρχουν περιθώρια για να αναθεωρηθεί. Η δομή τού προαναφερθέντος μοντέλου ξεδιπλώνεται επί της οθόνης τόσο μέσω της περιγραφής του χαρακτήρα του πατέρα της φαμίλιας στο πρώτο τέταρτο, όπου κάθε λεπτομέρεια έχει τη σημασία της, όσο και στην ανάλυση του ανδροκρατούμενου περιβάλλοντος για το υπόλοιπο της πλοκής, το οποίο συνεχώς κυκλώνει ασφυκτικά την κεντρική ηρωίδα. Ο σουρεαλισμός της συνθήκης στην οποία μπλέκει η οικογένεια που βρίσκεται στο επίκεντρο της ιστορίας, όλο και γιγαντώνεται όσο περνάει η ώρα, παραπέμποντας μέχρι και στον Lynch, με τη σοκαριστική κορύφωση να φαντάζει τελικά ως η μόνη λογική κατάληξη.

Η τελευταία σκηνή και το τραγούδι που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκειά της διέπονται από μια αμφισημία. Είναι άραγε από τη στιγμή αυτή κι έπειτα η ευκαιρία για ένα νέο ξεκίνημα για τα πρόσωπα που την αφορούν; Ή μήπως η πρόθεση είναι να αποτυπωθεί στο πανί μια βαθιά, πεσιμιστική ειρωνεία για το γεγονός πως πλέον ο δρόμος δεν έχει επιστροφή; Και άραγε υπάρχει σύνδεση με την αινιγματική εναρκτήρια σεκάνς; Η απάντηση σχετικά με το τι πραγματικά μπορεί να εννοεί ο αιγύπτιος κινηματογραφιστής ίσως να βρίσκεται στην αίσθηση που αφήνει η εν λόγω σκηνή, η οποία δύσκολα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί λυτρωτική ή έστω ανακουφιστική.

Ο El Zohairy αφήνει μια σειρά οπτικών μοτίβων που αναπαράγει συχνά να μιλήσουν για την ευρύτερη κατάσταση στη χώρα του, αντί για τις λέξεις του κειμένου. Τα τσαλακωμένα χαρτονομίσματα που αλλάζουν γρήγορα χέρια, τα απαρχαιωμένα κτίρια, τα παλιά αυτοκίνητα, οι βρόμικοι τοίχοι, τα ποτήρια με το νερό που χρησιμοποιούνται για το σβήσιμο τσιγάρων, όλα σχηματίζουν μια μεγάλη εικόνα στην οποία κυριαρχούν μια θεσμική παρακμή και μια συνεχής θλίψη, με τη δεύτερη να αποτυπώνεται μόνιμα στα πρόσωπα των ανθρώπων. Θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για αναπαραγωγή βλαβερών στερεότυπων γύρω από τις αραβικές κοινωνίες; Κάποια στιγμιότυπα θα μπορούσαν να παρερμηνευτούν υπό αυτό το πρίσμα, η αλήθεια όμως είναι πως πίσω από την κάμερα βρίσκεται ένας σκηνοθέτης που φαίνεται να «πονάει» υπερβολικά τους συμπατριώτες του για να τους δει μειωτικά προκειμένου να κερδίσει πόντους ως «αυτός που ξέφυγε από τη μιζέρια».

Αξίζει να σημειωθεί και το πώς η Demyana Nassar στον πρωταγωνιστικό ρόλο μπαίνει στην εξίσωση, συμπληρώνοντας ουσιαστικά την προβληματική. Στο κινηματογραφικό της ντεμπούτο, φιλτράρει μέσα από μια αυθεντικότατη κι ανόθευτη ματιά όλες εκείνες τις διαστάσεις του χαρακτήρα της που αντιπροσωπεύουν τη μέση μη προνομιούχα γυναίκα εντός της αιγυπτιακής κοινωνίας, που είναι και η πιο έντιμη που θα μπορούσε να ακολουθηθεί για ν’ αναδείξει πραγματικά το θέμα. Το ερμηνευτικό της ύφος δε, λιτό και με εγκράτεια στην έκφραση συναισθήματος, ταιριάζει απόλυτα και με τη λανθιμική λογική της σκηνοθεσίας.

Μια ποσότητα «λίπους» εντοπίζεται, που καθιστά τους ρυθμούς κάπως πλαδαρούς προς τα μισά, όπως και μια κακώς εννοούμενη τάση προς μια επαναληπτικότητα. Αδυναμίες βέβαια που είναι κάπως αναμενόμενες για ένα σκηνοθετικό «βάπτισμα του πυρός». Η γενική εντύπωση που αφήνεται είναι σίγουρα θετική. Συνοπτικά, το «Φτερά και Πούπουλα» θα μπορούσε να προσδιοριστεί ως μια σκοτεινή παραβολή για ενήλικες, που διαθέτει ένα πολύ συγκεκριμένο όραμα και συγκροτημένη πολιτική άποψη για το φλέγον ζήτημα της θέσης της γυναίκας σήμερα στις χώρες που βίωσαν την Αραβική Άνοιξη.

Βαθμολογία:


Γκαλερι φωτογραφιων

8 φωτογραφίες

Μοιραστειτε ενα σχολιο

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *