Εξκάλιμπερ
- Excalibur
- 1981
- ΗΠΑ, Μ. Βρετανία
- Αγγλικά
- Έπος, Εποχής, Περιπέτεια, Φαντασίας
- 30 Οκτωβρίου 1981
Ο νεαρός Αρθούρος καταφέρνει να τραβήξει από την πέτρα το θρυλικό σπαθί εξκάλιμπερ και ανακηρύσσεται βασιλιάς της Αγγλίας. Έχοντας στο πλάι του τον μάγο Μέρλιν, τη σύζυγο του, Γκουίνεβιρ, και μια ομάδα διαλεκτών ιπποτών, αυτών της στρογγυλής τραπέζης, διοικεί με περισσή σύνεση. Όμως, η αληθινή του αποστολή είναι η ανεύρεση του Άγιου Δισκοπότηρου, του σκεύους που χρησιμοποίησε ο ίδιος ο Χριστός στο Τελευταίο Δείπνο.
Σκηνοθεσία:
John Boorman
Κύριοι Ρόλοι:
Nigel Terry … βασιλιάς Arthur
Nicol Williamson … Merlin
Helen Mirren … Morgana Le Fay
Nicholas Clay … Σερ Lancelot
Cherie Lunghi … βασίλισσα Guenevere
Paul Geoffrey … Σερ Perceval
Corin Redgrave … δούκας Cornwall
Patrick Stewart … βασιλιάς Leondegrance
Keith Buckley … Σερ Uryens
Clive Swift … Σερ Ector
Liam Neeson … Σερ Gawain
Gabriel Byrne … βασιλιάς Uther Pendragon
Robert Addie … πρίγκιπας Mordred
Katrine Boorman … Igrayne
Ciaran Hinds … βασιλιάς Lot
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Rospo Pallenberg, John Boorman
Παραγωγή: John Boorman
Μουσική: Trevor Jones
Φωτογραφία: Alex Thomson
Μοντάζ: John Merritt
Σκηνικά: Anthony Pratt
Κοστούμια: Bob Ringwood
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Excalibur
- Ελληνικός Τίτλος: Εξκάλιμπερ
Άμεσοι Σύνδεσμοι
- Οι Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης (1953)
- Το Σπαθί του Βασιλιά Αρθούρου (1963)
- Κάμελοτ (1967)
- Ο Λανσελότος της Λίμνης (1974)
- Το Αδελφάτο των Ιπποτών της Ελεεινής Τραπέζης (1975)
- Λάνσελοτ, ο Πρώτος Ιππότης (1995)
- Ο Μάγος Μέρλιν (1998)
- Το Μαγικό Σπαθί: Αναζητώντας το Κάμελοτ (1998)
- Βασιλιάς Αρθούρος (2004)
- Η Τελευταία Λεγεώνα (2007)
- Βασιλιάς Αρθούρος: Ο Θρύλος του Σπαθιού (2017)
Σεναριακή Πηγή
- Βιβλίο: Le Morte d’Arthur του Thomas Malory.
Κύριες Διακρίσεις
- Υποψήφιο για Όσκαρ φωτογραφίας.
- Υποψήφιο για Bafta κοστουμιών.
- Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Κανών. Βραβείο καλλιτεχνικού επιτεύγματος.
Παραλειπόμενα
- Το 1969, ο Boorman παρουσίασε ένα τρίωρης διάρκειας σενάριο στη United Artists με επίκεντρο τον Μέρλιν, που όμως το απέρριψε λόγω κόστους, προσφέροντας του αντί για αυτό τον Άρχοντα των Δαχτυλιδιών. Ο δημιουργός προτίμησε να επιμείνει στο σενάριο του, που όμως δεν έβρισκε πουθενά ανταπόκριση. Εντέλει, το κείμενο αυτό αποτέλεσε τη βάση του Εξκάλιμπερ, με ιδέες όμως μαζί που είχε οραματιστεί για τον Άρχοντα, και συγκεκριμένα πλάνα από την κλασική κωμωδία των Monty Python, Το Αδελφάτο των Ιπποτών της Ελεεινής Τραπέζης.
- Γυρίστηκε εξολοκλήρου στην ιρλανδική ύπαιθρο, με τους περισσότερους από το καστ και το επιτελείο να κατάγονται από εκεί. Σημαντική ώθηση έδωσε στην τοπική κινηματογραφία, αναδεικνύοντας και νέους ηθοποιούς όπως τους Liam Neeson, Patrick Stewart, Gabriel Byrne και Ciaran Hinds.
- Παρότι ήταν 35 ετών, ο Nigel Terry ερμηνεύει τον Αρθούρο από τα νεανικά του χρόνια ως το φινάλε του.
- Επειδή εμφανίζονται η κόρη, ο γιος και η μητέρα του σκηνοθέτη, συνηθίζεται το φιλμ να αναφέρεται ως The Boorman Family Project.
- Σύμφωνα με τον Boorman, η αρχική διάρκεια ήταν τριών ωρών, πριν αναγκαστεί να την περικόψει.
- Ο σκηνοθέτης επέλεξε επίτηδες να φέρει σε αντίθεση τους Nicol Williamson και Helen Mirren ως Μέρλιν και Μοργκάνα, μια και ήξερε ότι είχαν προσωπικές διαφορές από μια παλιότερη θεατρική συνεργασία τους.
- Η γυμνή σκηνή στο δάσος γυρίστηκε σε μια ιδιαιτέρως κρύα βραδιά, με τους ηθοποιούς να επιλέγουν να μην κάνουν πίσω.
- Ο Neil Jordan ήταν ο σκηνοθέτης ενός ντοκιμαντέρ για τα γυρίσματα, με τίτλο The Making of Excalibur: Myth Into Movie (1981). Το 2013 κυκλοφόρησε και νέο ντοκιμαντέρ, αυτή τη φορά από τους Alec Moore, Mark Wright, με τίτλο Behind the Sword in the Stone.
Μουσικά Παραλειπόμενα
- Πέρα από το αυθεντικό σκορ, χαρακτηριστική είναι η χρήση του O Fortuna (από το Carmina Burana) του Carl Orff και αποσπασμάτων από Richard Wagner.
Κριτικός: Σταύρος Γανωτής
Έκδοση Κειμένου: 29/1/2016
Η καλύτερη μεταφορά του διασημότερου βρετανικού μύθου, που κάποιοι θέλουν να εμπεριέχει μια δόση αλήθειας μέσα του. Ο Τζον Μπούρμαν θα τον δει σαν ένα σκοτεινό κι επιβλητικό παραμύθι, μη ενδιαφερόμενος για την όποια ιστορική του αλήθεια, με διφορούμενους ήρωες και μαγικές σκηνές. Πρώτο βέβαια έρχεται στη μνήμη το απόσπασμα από το «Carmina Burana» του Καρλ Ορφ. Τόσο όμως και η μουντή φωτογραφία, το ευέλικτο μοντάζ και γενικά μια σκηνοθεσία ραμμένη πλουμιστά στα μέτρα μιας μεσαιωνικής εικόνας συνθέτουν ό,τι πλουσιότερο θα μπορούσε να αγγίξει η φαντασία μας από κάτι παρόμοιο. Άγνωστοι τότε οι ηθοποιοί, με την Έλεν Μίρεν, τον Γκάμπριελ Μπερν και τον Λίαμ Νίσον να περιμένουν λίγο ακόμα καιρό για να αναγνωριστούν, και με τον Νικόλ Γουίλιαμσον να κερδίζει τα ερμηνευτικά φώτα ως Μέρλιν.
Μια αληθινά μαγική κινηματογραφική στιγμή, που πολλούς μπορεί να τους μπέρδεψε με το έρεβος που σκευάζει τα πάντα και δίνει την εντύπωση χάους, αλλά αν η φαντασία δεν παράγει κάτι σαν χάος, παύει να είναι αχαλίνωτη…
Βαθμολογία: