Ευδοκία

Ο Γιώργος είναι ένας νεαρός έφεδρος λοχίας που υπηρετεί σε ένα χωριό της Θράκης. Σε μια του έξοδο, θα μπει σε ένα καφενείο κι εκεί θα γνωρίσει την Ευδοκία. Χορεύοντας μεθυσμένος ένα ζεϊμπέκικο αφιερωμένο σε αυτήν, προκαλεί την αντίδραση του αρραβωνιαστικού της και γίνεται καβγάς. Την επόμενη μέρα, όμως, η Ευδοκία διώχνει τον αρραβωνιαστικό της και ξεκινάει σχέση με τον Γιώργο, η οποία γρήγορα καταλήγει σε γάμο. Ούτε όμως ο γάμος θα καταφέρει να στεριώσει, ούτε το μέλλον τους διαγράφεται ευοίωνο.

Σκηνοθεσία:

Αλέξης Δαμιανός

Κύριοι Ρόλοι:

Μαρία Βασιλείου … Ευδοκία

Γιώργος Κουτούζης … λοχίας Γιώργος Μπάσκος

Χρήστος Ζορμπάς … ο νταβατζής

Κούλα Αγαγιώτου … Μαρία Κουτρουμπή

Νάσος Κατακουζηνός … Νώντας

Κώστας Ρήγας … λοχαγός

Ντίνος Δουλγεράκης … στρατιώτης

Απόστολος Σουγκλάκος … άντρας στην παραλία

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Αλέξης Δαμιανός

Παραγωγή: Αλέξης Δαμιανός, Άρτεμις Καρασκάλη

Μουσική: Μάνος Λοΐζος

Φωτογραφία: Χρήστος Μάγκος

Μοντάζ: Matt McCarthy

Κοστούμια: Τζούλια Ανδρεάδη

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.

Τίτλοι

• Αυθεντικός Τίτλος: Ευδοκία
• Διεθνής Τίτλος: Evdokia
• Εναλλακτικός Τίτλος: Το Κορίτσι του Στρατιώτη [ανεπίσημος]

Κύριες Διακρίσεις

• Βραβείο πρώτου γυναικείου ρόλου (Μαρία Βασιλείου) στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.

Παραλειπόμενα

• Ο 21χρονος τότε Γιώργος Κουτούζης δεν έμελλε να εμφανιστεί ποτέ σε δεύτερη ταινία. Εργάστηκε στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη του Περάματος, ως λεβητοποιός, ενώ παντρεύτηκε τη ζωγράφο Σοφία Κουτούζη. Ο Δαμιανός τον είχε προσέξει όταν είχε εμπλακεί σε έναν άγριο καβγά.
•  Ντεμπούτο για τη Μαρία Βασιλείου (που έφυγε από τη ζωή μόλις στα 39 της χρόνια το 1989), παρότι πολλές πηγές αναφέρουν το αντίθετο (την μπερδεύουν με τη Μάρη Βασιλείου-Πρεβέ). Όντας Κύπρια από το Λονδίνο και με προβληματικά ελληνικά, ο Δαμιανός προτίμησε να την ντουμπλάρει με τη φωνή της τραγουδίστριας Ελένης Ροδά.
• Οι τίτλοι μιλούν για “μια μικρή επαρχιακή πόλη της Βόρειας Ελλάδας”. Όλα όμως τα γυρίσματα έγιναν εντός του νομού Αττικής (στρατόπεδα Χαϊδαρίου και Αγίας Παρασκευής, Αιγάλεω, Πάρνηθα -η σκηνή της κούνιας- και Κηφισιά). Η δε περίφημη σκηνή του ζεμπέκικου είναι σε μια μικρή ταβέρνα στην Κάτω Κηφισιά. Στα γυρίσματα όμως ο χορός αντιστοιχούσε στο Άτακτη του Βαμβακάρη, μια και ακόμα ο Λοΐζος δεν είχε γράψει τη μουσική.
• Βοηθοί σκηνοθεσίας ήταν ο Νίκος Ζερβός και ο Λάκης Παπαστάθης, ενώ ο Γιώργος Σταμπουλόπουλος διετέλεσε διευθυντής παραγωγής.
• Σύμφωνα με τον Κουτούζη, η αρχική ταινία ήταν στις δυόμιση ώρες.
• Σύμφωνα με την Άρτεμις Δαμιανού: “Κάποιοι από το φεστιβάλ μάς τηλεφώνησαν την ημέρα της απονομής και μας είπαν να ντυθούμε με τα καλά μας και να καθίσουμε μπροστά-μπροστά για να σηκωθούμε να πάρουμε το βραβείο. Όταν εκφώνησαν το βραβείο της Μαρίας, είπαμε μέσα μας σαρώσαμε, τα πήραμε όλα. Μετά όμως τίποτα, κανένα άλλο βραβείο. Αργότερα μάθαμε πως κάποιος τηλεφώνησε στο Επιτελείο καταγγέλλοντας πως το έργο είναι επαναστατικό και μην τυχόν και δώσουνε κανένα βραβείο. Από τότε άρχισαν να έρχονται οι ταγματαρχαίοι και οι συνταγματαρχαίοι να δουν την ταινία και ψάχνανε πού είναι επαναστατικό το φιλμ και πού δεν είναι. Αυτό γινόταν δύο τρεις μήνες μέχρι να δώσουν άδεια. Η καταγγελία έλεγε πως διασύρεται ο στρατός, Και έρχονταν οι άνθρωποι να δουν πού διασύρεται. Αυτοί δεν το βλέπανε και ενθουσιαζόντουσαν. Και λέγανε πως εμείς δεν έχουμε δει ποτέ τέτοιο άλκιμο στρατό. Τελικά δώσανε την άδεια προβολής”. Η χούντα όχι μόνο διέκρινε τα πολιτικά μηνύματα που περνούσε η ταινία, αλλά ο Αλέξης Δαμιανός πέρασε έξι μήνες στις φυλακές, ενώ ανακρινόταν συνέχεια.
• Με 70.852 εισιτήρια, ήρθε στην 58η θέση ανάμεσα σε 90 ελληνικές ταινίες της σαιζόν. Ακολούθως απαγορεύτηκε περαιτέρω προβολή της, μέχρι φυσικά να έρθει η μεταπολίτευση.
• Οι άμεσες κριτικές δεν ήταν οι καλύτερες (ίσως και από φόβο). Με τα χρόνια η ταινία απέκτησε τέτοια φήμη ανάμεσα σε κοινό και κριτικούς, που θεωρείται από τις σπουδαιότερες του ελληνικού σινεμά, αν όχι η κορυφαία.

Μουσικά Παραλειπόμενα

• Ο Μάνος Λοΐζος γράφει ιστορία με το ορχηστρικό Ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας. Όταν είχε ολοκληρώσει τη σύνθεση του, είχε απευθυνθεί στον Λευτέρη Παπαδόπουλο για να το επενδύσει στιχουργικά. Εκείνος όμως του απάντησε ότι “αυτό το πράγμα δεν παίρνει λόγια, δεν υπάρχουν στίχοι να το υποστηρίξουν”. Ανάμεσα στον θρύλο που γέννησε ως το πλέον διάσημο του είδους του, ήταν πλέον αγαπημένο του Ανδρέα Παπανδρέου.