Ο Φρανσουά και οι καθηγητές συνάδελφοι του προετοιμάζονται για την καινούργια σχολική χρονιά, στο γυμνάσιο μιας σκληρής, εργατικής συνοικίας. Οπλισμένοι με τις καλύτερες προθέσεις, δεν πτοούνται από τις δύσκολες συνθήκες εργασίας και θα προσπαθήσουν με όλες τους τις δυνάμεις να μεταδώσουν γνώση στους μαθητές τους. Κουλτούρες και συμπεριφορές έρχονται σε αντιπαράθεση μέσα στην τάξη, σε έναν μικρόκοσμο που αντιπροσωπεύει τη Γαλλία του σήμερα. Οι μαθητές είναι διασκεδαστικοί αλλά και δύστροποι. Αυτό μπορεί να υπονομεύσει τον ενθουσιασμό των χαμηλόμισθων καθηγητών. Ο Φρανσουά επιμένει να διατηρεί στην τάξη μια ατμόσφαιρα σεβασμού και αξιοπρέπειας. Απορρίπτει τη σοβαροφάνεια και τον αυταρχισμό. Είναι σε ακραίο βαθμό ειλικρινής και αυτό είναι πρωτόγνωρο για τους μαθητές. Όμως έρχεται μια στιγμή που οι αρχές που έχει επιβάλει στην τάξη του δοκιμάζονται, όταν ένας μαθητής αμφισβητεί τις μεθόδους του.
Σκηνοθεσία:
Laurent Cantet
Κύριοι Ρόλοι:
Francois Begaudeau … Francois Marin
Burak Ozyilmaz … Burak
Boubacar Toure … Boubacar
Carl Nanor … Carl
Louise Grinberg … Louise
Esmeralda Ouertani … Esmeralda
Franck Keita … Souleymane
Henriette Kasaruhanda … Henriette
Rabah Nait Oufella … Rabah
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Laurent Cantet, Robin Campillo, Francois Begaudeau
Παραγωγή: Simon Arnal, Caroline Benjo, Barbara Letellier, Carole Scotta
Φωτογραφία: Pierre Milon
Μοντάζ: Robin Campillo, Stephanie Leger
Κοστούμια: Elisabeth Joinet, Marie Le Garrec
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Entre les Murs
- Ελληνικός Τίτλος: Ανάμεσα στους Τοίχους
- Διεθνής Τίτλος: The Class
Σεναριακή Πηγή
- Μυθιστόρημα: Entre les Murs του Francois Begaudeau.
Κύριες Διακρίσεις
- Υποψήφιο για Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας (Γαλλία).
- Χρυσός Φοίνικας στο φεστιβάλ Κανών.
- Βραβείο σεναρίου στα Cesar. Υποψήφιο για καλύτερη ταινία, σκηνοθεσία, μοντάζ και ήχο.
- Υποψήφιο για καλύτερη ταινία και σκηνοθεσία στα Ευρωπαϊκά Βραβεία.
Παραλειπόμενα
- Βασίζεται ως κεντρική σύλληψη αλλά και σε πιο επιμέρους σημεία στο βραβευμένο ημιβιογραφικό βιβλίο του 2006 από τον Francois Begaudeau. Ο ίδιος ο συγγραφέας, πρώην δάσκαλος λογοτεχνίας, επιλέχτηκε από τον Laurent Cantet ως πρωταγωνιστής, παρότι δεν είχε πρότερη εμπειρία από ηθοποιία.
- Ο σκηνοθέτης έγραψε μόνο ένα περίγραμμα του στόρι και αποφάσισε τα υπόλοιπα να τροποποιούνται κατά την προπαρασκευή του φιλμ.
- Το σχολείο που επιλέχτηκε ήταν το γυμνάσιο Φρανσουάζ Ντολτό, στο 20ό διαμέρισμα του Παρισιού, που ήταν και το πρώτο που επισκέφτηκαν οι δημιουργοί της ταινίας. Ο Cantet θα εργαστεί με 50 από τους μαθητές του επί έναν χρόνο, για τρεις ώρες κάθε εβδομάδα.
- Για τα γυρίσματα χρησιμοποιήθηκε αρχικά μόνο μία HD κάμερα, ώστε ο Cantet να έχει τη δυνατότητα να φιλμάρει ακόμα και άσκοπα. Στη συνέχεια συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να είναι τρεις οι ψηφιακές κάμερες: η μία πάντα στον καθηγητή, η δεύτερη στον μαθητή που ήταν σε πρώτο πλάνο, και η τρίτη να κοιτάει ελεύθερα τον χώρο.
- Κανένα από τα παιδιά δεν είχε σενάριο στα χέρια του. Όταν αυτοσχεδίαζαν ανάλογα με τις περιστάσεις, έφτιαχναν τους δικούς τους διάλογους.
- Από τους νεαρούς ερασιτέχνες ηθοποιούς, μόνο οι Louise Grinberg και Rabah Nait Oufella ακολούθησαν επαγγελματική καριέρα στον χώρο.
- Η Γαλλία είχε να κερδίσει τον Χρυσό Φοίνικα από το 1987. Σύμφωνα με τον Sean Penn, που ήταν ο πρόεδρος της επιτροπής, η απόφαση ήταν ομόφωνη.
Κριτικός: Σταύρος Γανωτής
Έκδοση Κειμένου: 15/10/2008
Το μεγαλύτερο πρόβλημα με την ταινία του Laurent Cantet είναι πως τα περισσότερα στα έχει ήδη πει πριν μπεις στην αίθουσα. Για να εξηγούμαι, η πρωτότυπη ιδέα να κινηματογραφήσεις τόσο ενδοφλεβικά και ρεαλιστικά μια σχολική τάξη είναι καταρχήν καταπληκτική. Το πρόβλημα ξεκινάει από τη στιγμή που θα αρχίσεις να παρακολουθείς την ταινία και μέσω προσωπικών αναμνήσεων, ξέρεις περίπου τι θα δεις…
Το ότι το «καταπληκτική» μπορεί να μετατραπεί, για αρκετούς, σε «πληκτική» δεν μειώνει καθόλου την ποιότητα, ούτε της ταινίας, ούτε της ιδέας, ούτε της προσπάθειας. Χωρίς να είναι απόλυτα αφηγηματική, αφού οι μαθητές περισσότερο αυτοσχεδιάζουν παρά ερμηνεύουν, δεν είναι και ντοκιμαντέρ. Μάλιστα, δεν ταιριάζει απόλυτα ούτε ο χρυσός όρος «ντοκιουντράμα», που τα καλύπτει και τα δύο. Είναι ένα «άλλο» είδος σινεμά, ένα σινεμά της πραγματικότητας, που θα μπορούσα και εγώ κι εσύ και όλοι μας να έχουμε ζήσει όπως ακριβώς το βλέπουμε. Ειδικά τώρα, που οι πιο πρωτοποριακές δουλειές είναι συνήθως και οι πιο αδιάφορες, το Ανάμεσα στους Τοίχους πετυχαίνει στη δική του πρωτοπορία και αξίζει συγχαρητήρια.
Μέσα από το προσχηματικό του σενάριο αναπτύσσονται διάφορα θέματα πάνω στο ζήτημα της παιδείας. Το διαφυλετικό ζήτημα, υπερβολικά μοντέρνο, που θέλει μια ευρωπαϊκή τάξη μείγμα πολιτισμών. Το ζήτημα του καλού-κακού δασκάλου, στο οποίο η ταινία απαντάει με ένα μεγάλο «κανείς ποτέ δεν θα είναι τέλειος», παρουσιάζοντας έναν δάσκαλο με πολιτισμό αλλά και ανθρώπινα όρια. Το ζήτημα της πειθαρχίας (και της επιβράβευσης, σε δεύτερο φόντο), που αιωνίως ξεχνάει ότι έχει να κάνει με ανήλικα άτομα και όχι διαμορφωμένες προσωπικότητες με πλήρη ευθύνη χαρακτήρα και πράξης. Πάνω σε αυτό το τελευταίο, χτίζεται και όλη η αφηγηματική πλοκή της ταινίας, «ξυπνώντας» σε από το όνειρο τού ότι βρίσκεσαι ο ίδιος στο τελευταίο θρανίο και όχι στην -αναπαυτικότερη- θέση μιας αίθουσας.
Και αυτή είναι η μεγαλύτερη επιτυχία της ταινίας. Όσο κι αν ο κάθε «ήρωας» αναπτύσσει τη δική του προσωπικότητα και λογικά κανείς δεν ήταν σε παρόμοια ακριβώς τάξη, εσύ ενσωματώνεσαι. Είτε σαν δάσκαλος, είτε σαν μαθητής είσαι μέλος της τάξης του Cantet, σηκώνεις το χέρι σου, αντιδράς, βαριέσαι… Ένας τόσο ρεαλιστικός κινηματογράφος είναι αδύνατο να αστοχήσει σε αυτόν του τον στόχο. Ακόμα ένας στόχος, που επιτυγχάνεται, είναι η ανακήρυξη της αθωότητας της νεολαίας. Μια αθωότητα που πολλοί ξεχνούν και ακόμα πιο πολλοί τιμωρούν, αντί να σκαρφίζονται τρόπους να της προσφέρουν τα καλύτερα που υπάρχουν. Λες και ο πλανήτης ηλικιακά σταματάει σε αυτούς…
Δεν είναι αριστούργημα, δεν είναι ταινία διασκέδασης, υπάρχει υποψία να κουραστείς από την δικαιολογημένη-αδικαιολόγητη διάρκεια, αλλά δεν παύει να είναι μια ταινία γεγονός και να επιβάλει τη συμμετοχή μας, αν θέλουμε να είμαστε στα πράγματα του κινηματογράφου. Απόλυτα ρεαλιστική, χωρίς να είναι ντοκιμαντέρ, και ελάχιστα αφηγηματική, παρότι το θέμα είναι σε συνεχή κίνηση, δεν υπάρχει κανένας ηθοποιός και έχουμε την καλύτερη συλλογική ερμηνεία της χρονιάς. Αν δεν σας αγγίξει σινεφιλικά, θα σας προβληματίσει σαν μέλη του κοινωνικού συνόλου, ενός συνόλου που αν δεν κάθεται τώρα, κάποτε καθόταν σε αυτά τα άβολα θρανία…
Βαθμολογία:
Κριτικός: Βασίλης Καγιογλίδης
Έκδοση Κειμένου: 27/10/2008
Ένας νεαρός καθηγητής προσπαθεί να πειθαρχήσει, να αφυπνίσει, να μορφώσει και να διαμορφώσει προσωπικότητες και συνειδήσεις μέσα στους τέσσερις τοίχους ενός γυμνασίου μιας υποβαθμισμένης κοινότητας της πόλης του Παρισιού. Το Ανάμεσα στους Τοίχους είναι μια απόλυτα συγκροτημένη ταινία αρκούντως περιεκτική και ανησυχητικά αληθινή που καταφέρνει μέσα σε δύο ώρες να περιγράψει μια σχολική χρονιά και κατά επέκταση μια ολόκληρη κοινωνία (και δε μιλάμε αποκλειστικά και μόνο για τη γαλλική).
Αν και σκιαγραφεί μια πραγματικότητα που ορισμένες φορές μοιάζει να αφορά περισσότερο αυτούς που αποτελούν μέλη του σύγχρονου εκπαιδευτικού συστήματος, εν τέλη αγγίζει τους πάντες, από τον πιο αναλφάβητο μικροαστό μέχρι τον πιο ευφυέστατο και πετυχημένο επιστήμονα. Γιατί φανερώνει, δίχως κλισέ και ηθικολογίες, ότι η βάση των πάντων είναι η παιδεία. Αποκαλύπτει την τρομακτική δύναμη της, την αδυναμία των συστημάτων για την αναβάθμισή αυτής και τελικά ξεστομίζει με τον πιο αποκαλυπτικό τρόπο ότι υπάρχουν ακόμα και στις μέρες μας παιδιά ενός κατώτερου θεού. Χωρίς καμία επιείκεια, χωρίς κανένα δισταγμό και αποφεύγοντας το ενδεχόμενο μιας ξύλινης και τυποποιημένης γλώσσας, ο Laurent Cantet φωτογραφίζει το σύγχρονο μαθητικό κόσμο έτσι όπως πραγματικά είναι.
Ο συγγραφέας Francois Begaudeau αναλαμβάνει ο ίδιος τον ρόλο του καθηγητή και διαχειριζόμενος την τεχνική του αυτοσχεδιασμού στο σενάριο καταφέρνει μαζί με τους ερασιτέχνες μαθητές του να πλάσει μια ταινία που μιλάει τη δική της αργκό, χωρίς η γλώσσα της να γίνεται στιγμή εξεζητημένη και επιτηδευμένη, καυτηριάζοντας συνεχώς θέματα όπως ο ρατσισμός, η μετανάστευση, η φτώχεια και κυρίως η σύγχρονη πολιτική σκηνή. Και ο Cantet αναλαμβάνει να την διαχειριστεί, χρησιμοποιώντας ένα στυλ που θυμίζει κατά το ήμισυ ντοκιμαντέρ, καθιστώντας έτσι το Entre les murs μια πετυχημένη ταινία δωματίου που καταφέρνει (δικαίως) να αποσπάσει το φετινό χρυσό φοίνικα. Δείτε την ταινία, για να διαπιστώσετε τι συμβαίνει πραγματικά πίσω από τους τοίχους ενός πραγματικού σχολείου. Και μετά από αυτή δείτε και το Κύμα του Dennis Gansel. Απολύτως απαραίτητο συμπλήρωμα.
Βαθμολογία:
Γκαλερι φωτογραφιων
