Η οικογένεια της Άλμα παράγει ποιοτικό ελαιόλαδο στην περιοχή Μπεξ Μεστράτ της Ισπανίας επί πολλές γενεές. Όμως, αλλαγές και πιέσεις από τη βιομηχανία έχουν καταστήσει τις παραδοσιακές μεθόδους οικονομικά ανέφικτες, και πλέον η οικογένεια είναι ένας κανονικός μαζικός παραγωγός. Ο παππούς της Άλμα δεν έχει βγάλει μιλιά εδώ και χρόνια. Η θλίψη τον έχει καταβάλει, και τελευταία δεν θέλει ούτε να φάει. Οι γιοι του δεν είναι υπομονετικοί μαζί του, αλλά η Άλμα τον καταλαβαίνει. Ξέρει ότι ο παππούς θρηνεί για ένα ελαιόδεντρο χιλίων ετών, το οποίο η οικογένεια ξερίζωσε για πληρώσει κάποια χρέη. Ανίκανη να αποδεχτεί ότι ο παππούς της θα πεθάνει χωρίς να δικαιωθεί, η Άλμα ξεκινάει μια δονκιχωτική αποστολή να βρει το δέντρο και να το επιστρέψει στον οικογενειακό κήπο.
Σκηνοθεσία:
Iciar Bollain
Κύριοι Ρόλοι:
Anna Castillo … Alma
Javier Gutierrez … Alcachofa
Pep Ambros … Rafa
Manuel Cucala … Ramon
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Paul Laverty
Παραγωγή: Juan Gordon
Μουσική: Pascal Gaigne
Φωτογραφία: Sergi Gallardo
Μοντάζ: Nacho Ruiz Capillas
Σκηνικά: Laia Colet
Κοστούμια: Fran Cruz, Susanne Sasserath
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: El Olivo
- Ελληνικός Τίτλος: Η Ελιά
- Διεθνής Τίτλος: The Olive Tree
Κύριες Διακρίσεις
- Βραβείο νέας ηθοποιού (Anna Castillo) στα βραβεία Goya. Υποψήφιο για δεύτερο αντρικό ρόλο (Javier Gutierrez), σενάριο και μουσική.
Παραλειπόμενα
- Ο Paul Laverty είχε διαβάσει ένα άρθρο σε εφημερίδα περί της πώλησης πανάρχαιων ισπανικών δέντρων σε Ευρώπη και Ασία για διακοσμητικούς ρόλους. Το είχε κατά νου επί 10 χρόνια, μέχρι που το εξέλιξε σε σενάριο.
Κριτικός: Νίκος Ρέντζος
Έκδοση Κειμένου: 1/6/2016
Σε έναν κόσμο που μαστίζεται από οικονομικά προβλήματα, σε έναν κόσμο που κάθε ιδανικό, κάθε αξία τείνει να γονατίσει μπροστά στην ανάγκη για οικονομική επιβίωση, Η Ελιά, με ή χωρίς τους συμβολισμούς που την ακολουθούν εδώ και αιώνες, έρχεται να μας θυμίσει μερικά απλά πράγματα, που τείνουμε να ξεχάσουμε.
Χωρίς να είναι κάτι περισσότερο από μια απλή στη γραφή της δραματική -με κωμικά στοιχεία- ταινία του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, η Ελιά, της Ισιάρ Μπολαΐν, καταφέρνει χωρίς φανφάρες να πει αυτά που θέλει να πει. Με κέντρο το υπεραιωνόβιο δέντρο, μιλά για την οικογένεια, για την οικονομική κρίση, για την αξιοπρέπεια, την ιστορία. Σύμβολο δόξας, αθανασίας, αλλά και γαλήνης της ψυχής, από τα χρόνια της Αρχαίας Ελλάδας, η ελιά που ξεριζώνεται από το χωράφι της οικογένειας, εκεί όπου έστεκε δύο χιλιάδες χρόνια, δίνει αφορμή σε μια οικογένεια να δεθεί ξανά και να αφήσει κατά μέρους τα όποια λάθη τους χώριζαν στο παρελθόν. Δίνει επίσης αφορμή και σε εμάς να συγκινηθούμε, να χαμογελάσουμε, να θυμώσουμε, να συγκινηθούμε ξανά και να χαμογελάσουμε ξανά, ακριβώς με αυτή τη σειρά κατά την προβολή της ταινίας.
Η στιγμή του ξεριζώματος της ελιάς είναι άκρως συγκινητική, με τη μικρή Άλμα να κατανοεί την αξία που έχει για τον παππού της το δέντρο, ενώ το ίδιο συγκινητική είναι η δεύτερη φορά που, η μεγαλύτερη πια Άλμα, ανεβαίνει στην ελιά. Και τις δύο φορές, η Άλμα διεκδικεί το παρελθόν αλλά και το μέλλον, το δικό της και της οικογένειάς της, ενώ η επιστροφή (spoiler, αλλά δεν θεωρώ ότι έχει ιδιαίτερη σημασία) στην πατρίδα με το κλαδί ελιάς δεν θα μπορούσε να είναι περισσότερο συμβολική.
Το φιλμ της Μπολαΐν δεν επιχειρεί να καμουφλαριστεί με το κοστούμι της σοβαροφάνειας που επιλέγει πολλές φορές το ευρωπαϊκό σινεμά, ούτε θέλει ποτέ να γίνει κάτι παραπάνω από ένα λιτό κινηματογραφικό δημιούργημα, που έχει όμως ψυχή και γεννά συναισθήματα στον θεατή. Δεν είναι βαρύ, πεσιμιστικό, αλλά διατηρεί το χιούμορ του σε όλη τη διάρκειά του και είναι φανερή η διάθεση της δημιουργού, μέσα από όλο αυτό το ταξίδι των πρωταγωνιστών, να μας γεμίσει εντέλει ελπίδα, ακόμα και μέσα από τραγικά γεγονότα.
Η ερμηνεία της Άννα Καστίγιο είναι η πιο συναισθηματική της ταινίας, ενώ δίπλα της, στον ρόλο του θείου της, είναι ο πολύ καλός Χαβιέ Γκουτιέρεζ. Ο Γκουτιέρεζ είναι αυτός που μπορεί να κινείται με μεγάλη ευκολία ανάμεσα στο δράμα και την κωμωδία, καταφέρνοντας πολλές φορές να συνδυάζει και τα δύο ταυτόχρονα, δίνοντάς μας έναν πολύ ανθρώπινο χαρακτήρα.
Μπορεί να μη μιλάμε για ένα σύγχρονο αριστούργημα του ισπανικού κινηματογράφου, μπορεί να έχουμε να κάνουμε με ένα φιλμ που φέρει ατέλειες, ωστόσο έχουμε να κάνουμε με ένα φιλμ που μιλάει κατευθείαν στην καρδιά. Ήπιοι τόνοι, μικρές δόσεις χιούμορ, μεγάλες δόσεις συναισθημάτων. Ένα αξιοπρεπές ανθρώπινο δράμα που ζει και κινείται σε αυτόν τον κόσμο, τον αληθινό. Εκεί μέσα, κάπου μπορεί να βρεις κι εσένα.
Βαθμολογία: