Το 1952, ο Εντ Γουντ παλεύει να μπει στην κινηματογραφική βιομηχανία. Αλλά μία τα περίεργα θέματα που επιλέγει για τις ταινίες του, μία η έλλειψη χρημάτων που κάνει τις ταινίες του από τις πλέον φτηνές της εποχής, και μία η έλλειψη ταλέντου στη σκηνοθεσία, και το όνομα του Εντ Γουντ γίνεται συνυφασμένο με το κακό γούστο. Η προσωπική του ζωή σημαδεύτηκε από την άστατη ερωτική του ζωή, την περίεργη συνήθεια του να αρέσκεται να φοράει γυναικεία ρούχα, αλλά κυρίως τη γνωριμία του με το ίνδαλμα του, τον ξεπεσμένο πλέον και γηραιό Μπέλα Λουγκόσι, που κάποτε διέπρεψε ως κόμης Δράκουλας.
Σκηνοθεσία:
Tim Burton
Κύριοι Ρόλοι:
Johnny Depp … Ed Wood
Martin Landau … Bela Lugosi
Sarah Jessica Parker … Dolores Fuller
Patricia Arquette … Kathy O’Hara
Jeffrey Jones … Criswell
Bill Murray … John ‘Bunny’ Breckinridge
Lisa Marie … Maila Nurmi/Vampira
George ‘The Animal’ Steele … Tor Johnson
G.D. Spradlin … αιδεσιμότατος Lemon
Vincent D’Onofrio … Orson Welles
Max Casella … Paul Marco
Brent Hinkley … Conrad Brooks
Juliet Landau … Loretta King
Ned Bellamy … Δρ Tom Mason
Mike Starr … Georgie Weiss
Stanley DeSantis … Κος Feldman
Rance Howard … ‘Old Man’ McCoy
Vasek Simek … καθηγητής Strowski
Danny Dayton … ηχολήπτης
Melora Walters … γραμματέας
Ray Baker … γιατρός
Louis Lombardi … διαχειριστής κτηρίου
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Scott Alexander, Larry Karaszewski
Παραγωγή: Tim Burton, Denise Di Novi
Μουσική: Howard Shore
Φωτογραφία: Stefan Czapsky
Μοντάζ: Chris Lebenzon
Σκηνικά: Tom Duffield
Κοστούμια: Colleen Atwood
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Ed Wood
- Ελληνικός Τίτλος: Εντ Γουντ
Σεναριακή Πηγή
- Βιβλίο: Nightmare of Ecstasy: The Life and Art of Edward D. Wood Jr. του Rudolph Grey.
Κύριες Διακρίσεις
- Όσκαρ δεύτερου αντρικού ρόλου (Martin Landau) και μακιγιάζ.
- Χρυσή Σφαίρα δεύτερου αντρικού ρόλου (Martin Landau). Υποψήφιο για καλύτερη ταινία (κωμωδία/μιούζικαλ) και πρώτο αντρικό ρόλο (Johnny Depp) σε κωμωδία/μιούζικαλ.
- Υποψήφιο για Bafta δεύτερου αντρικού ρόλου (Martin Landau) και μακιγιάζ.
- Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Κανών.
Παραλειπόμενα
- Scott Alexander και Larry Karaszewski είχαν συλλάβει την ιδέα για μια βιογραφία του cult σκηνοθέτη (γνωστού ως του χειρότερου του παγκόσμιου κινηματογράφου) από την εποχή που ήταν φοιτητές. Ο Alexander μάλιστα είχε σκεφτεί να το κάνουν οι ίδιοι ως ντοκιμαντέρ (με τίτλο The Man in the Angora Sweater) καθόσον ήταν στο κολέγιο, αλλά η άποψη του Karaszewski ήταν ότι κανείς δεν θα ήθελε να ασχοληθεί με ένα τέτοιο θέμα. Ξεκινώντας πλέον την καριέρα τους με το οικογενειακό Τρομερό Παιδί και το σίκουελ του, δημιούργησαν ένα 10σέλιδο στόρι για το Ed Wood και το έστειλαν στον σκηνοθέτη Michael Lehmann, που τύχαινε να έχει φοιτήσει μαζί τους. Βάση αυτού ήταν η βιογραφία που είχε γράψει ο Rudolph Grey για τον σκηνοθέτη, στην οποία υπήρχαν συνεντεύξεις συγγενών και συνεργατών του. Ο Lehmann μεταβίβασε το 10σέλιδο στην παραγωγό Denise Di Novi, που ήταν και συνεργάτιδα του Tim Burton. Burton και Di Novi συμφώνησαν να παράγουν την ταινία, με τον Lehmann σκηνοθέτη.
- Ο Burton πάντα θαύμαζε την περίπτωση του Εντ Γουντ, αλλά πλέον βρήκε την ευκαιρία να εντρυφήσει σε αυτήν περισσότερο. Είχε όμως επιπλέον συμφωνήσει με την Columbia Pictures για το Μαίρη Ράιλι, όπου θα πρωταγωνιστούσε η Winona Ryder. Όταν όμως το στούντιο επιτάχυνε τις διαδικασίες αλλά κι επέβαλε την Julia Roberts αντί της Ryder, ο Burton εγκατέλειψε και άρχισε να του μπαίνει έντονα η ιδέα να αναλάβει ο ίδιος το Ed Wood. Εν μέρει εκβίασε τον Lehmann να αποχωρήσει, που δεν μπορούσε να ξεκινήσει αμέσως λόγω του Airheads, κι επίσημα πήρε το σχέδιο στα χέρια του. Alexander και Karaszewski παρέδωσαν ένα σενάριο 147 σελίδων μέσα σε 6 εβδομάδες, με τον Burton να μην προβαίνει σε καμία αλλαγή του.
- Σε όλα ήταν σύμφωνη η Columbia, αλλά όταν έμαθαν ότι ο Burton σκόπευε να το γυρίσει ασπρόμαυρο, έβαλαν τον όρο να δουν πρώτα ένα δείγμα από τη δουλειά. Ο σκηνοθέτης θεωρούσε ότι αυτή η ταινία έπρεπε να είναι Α/Μ, αλλά και απαίτησε απόλυτη δημιουργική ελευθερία. Αυτά αρκούσαν για τον Mark Canton, την κεφαλή του στούντιο, ώστε να ακυρώσει την έναρξη γυρισμάτων. Το σχέδιο όμως είχε ήδη τραβήξει το ενδιαφέρον των Warner Bros., Paramount Pictures και 20th Century Fox, με τον Burton να αποδέχεται αντ’ αυτών προσφορά από τη Walt Disney Studios, μια και είχαν συνεργαστεί στον Χριστουγεννιάτικο Εφιάλτη. Το σχέδιο έτσι πήγε στην Touchstone Pictures (την ενήλικη τότε θυγατρική της Disney), που παρείχε μπάτζετ 18 εκατομμυρίων δολαρίων, μη θεωρώντας καν ρίσκο το να δώσει στον Burton την απόλυτη δημιουργική ελευθερία που ζητούσε. Επιπλέον, ο Burton αρνήθηκε κάθε μισθολογική αξίωση, μια και του αρκούσε ο έλεγχος της ταινίας.
- Αυτό που τράβηξε περισσότερο τον σκηνοθέτη με το θέμα ήταν η σχέση του Edward D. Wood Jr. με τον Bela Lugosi, μια και παρέπεμπε στη δική του με τον Vincent Price.
- Ο Johnny Depp είχε δηλώσει πως ήταν μια περίοδος που είχε απογοητευτεί από τη δουλειά του (αλλά και τον χωρισμό του με τη Winona Ryder), και ερμηνεύοντας πλάι στον Martin Landau ανανεώθηκε η αγάπη του για την ηθοποιία.
- Η προφορά του Vincent D’Onofrio ως Όρσον Γουέλς δεν ικανοποίησε τον σκηνοθέτη, κι έτσι τον ντούμπλαρε με τον φωνητικό ηθοποιό Maurice LaMarche.
- Η Debra Winger απέρριψε τον ρόλο της Ντολόρες.
- Πρώτη ουσιαστικά ερμηνευτική εμφάνιση της Lisa Marie στη μεγάλη οθόνη, και διόλου τυχαία, μια και ήταν η σύντροφος του Tim Burton από το 1993 και μέχρι το 2001 που “αντικαταστάθηκε” από την Helena Bonham Carter.
- Στη σκηνή που προβάλλεται το περίφημο Σχέδιο 9 από το Διάστημα (1959), η αφήγηση αλλά και οι τίτλοι έναρξης δεν έχουν αλλοιωθεί καθόλου από την ορίτζιναλ εκδοχή.
- Η επικράτηση του Martin Landau στα Όσκαρ σημάδεψε την πρώτη φορά που ένας ηθοποιός κέρδιζε Όσκαρ ερμηνεύοντας έναν συνάδελφο του. Για να πετύχει αυτή την ερμηνεία, ο Landau παρακολούθησε 35 σερί ταινίες με το Bela Lugosi.
- Πρώτη χαρακτηρισμένη ως R ταινία για τον Tim Burton.
- Μπορεί να απέκτησε cult φήμη και να θεωρείται μία από τις καλύτερες δουλειές του Burton (και η αγαπημένη του σύμφωνα με τον ίδιο), υπήρξε όμως και η μεγαλύτερη εισπρακτική του αποτυχία. Με το μπάτζετ να είναι στα 18 εκ. δολάρια, οι εισπράξεις περιορίστηκαν στα 13,8.
Μουσικά Παραλειπόμενα
- Μετά από 6 συνεχόμενες συνεργασίες, ο Danny Elfman δεν συνθέτει μια ταινία του Burton, και αντί αυτού επιλέχτηκε ο Howard Shore. Είχε προκύψει ένα ρήγμα στις μεταξύ τους σχέσεις, που είχε ξεκινήσει με το Ο Μπάτμαν Επιστρέφει και εντάθηκε στον Χριστουγεννιάτικο Εφιάλτη.
Κριτικός: Σοφία Γουργουλιάνη
Έκδοση Κειμένου: 11/3/2010
Πάντα πίστευα ότι τα παραμύθια είναι λιγότερο αθώα και πολύ λιγότερο απλοϊκά από όσο θέλουμε να τα παρουσιάζουμε. Κι ο Tim Burton φροντίζει με κάθε του ταινία να επιβεβαιώνει τη θεωρία μου αυτή. Εδώ μπορεί να αφηγείται τη ζωή του Εd Wood, του «χειρότερου σκηνοθέτη όλων των εποχών», στην ουσία όμως πρόκειται για ένα ακόμη παραμύθι. Ο Tim Burton δεν ήταν ποτέ συμβατικός. Και φυσικά δεν επιλέγει να γίνει συμβατικός ούτε κι εδώ. Το πρώτο του μέλημα δεν είναι μία ακόμη βιογραφία, αλλά ένα παραμύθι με το δικό του χρώμα και τους δικούς του χαρακτήρες. Κι όχι, αυτό δεν σημαίνει ότι ο σκηνοθέτης αντιμετωπίζει τους ήρωες του με ασέβεια. Κάθε άλλο, βάζει σε κάθε ήρωα τη δική του πινελιά και μας δίνει μερικούς από τους πλέον αξιομνημόνευτους και γοητευτικούς χαρακτήρες.
Ναι, ο Tim Burton είναι ο παραμυθάς του Χόλιγουντ. Το παραμύθι του όμως αυτό είναι διαφορετικό από όλα τα άλλα. Δεν είναι η μαγευτική 50’s ατμόσφαιρα, ούτε η ασπρόμαυρη κινηματογράφηση και οι εκπληκτικές ερμηνείες. Ο σκηνοθέτης εδώ μας δίνει μια ταινία που καταρρίπτει τον μύθο και την ιδεολογία του Χόλιγουντ. Ο Ed Wood είναι ένας χαρούμενος άνθρωπος με πάθος και αγάπη για τον κινηματογράφο και κυρίως με όρεξη για δουλειά. Κι όμως, δεν καταφέρνει να πετύχει. Αντίθετα απ’ ό,τι μας διδάσκει ο αμερικανικός κινηματογράφος επί δεκαετίες, το αμερικανικό όνειρο ούτε ζει ούτε βασιλεύει. Στην εκδοχή αυτή του Burton, αν ψάχνετε τη γη της επαγγελίας δεν θα τη βρείτε στην Αμερική. Κι όχι, ο δημιουργός δεν σας συμβουλεύει να καθίσετε στα αυγά σας και να αφήσετε τα όνειρα σας στην άκρη, απλά σας προσφέρει ένα εγχειρίδιο χρήσης για το τι εστί αμερικάνικο όνειρο. Απαισιόδοξο φινάλε μεν, χαμόγελο στα χείλη, δε… Ε, πάνω απ’ όλα το Ed Wood είναι μια σατιρική κωμωδία κι ως τέτοια πετυχαίνει απόλυτα στον στόχο της, να μας διασκεδάσει.
Δεν ξέρω για σας, αλλά εγώ ψάχνω ήδη τις περιβόητες ταινίες του Ed Wood και στο εξής δηλώνω φαν του χειρότερου σκηνοθέτη όλων των εποχών…
Βαθμολογία: