Εγκλήματα του Μέλλοντος (2022)

ΣΥΝΟΨΗ

Καθώς τα ανθρώπινα είδη προσαρμόζονται σε ένα συνθετικό περιβάλλον, το σώμα υποβάλλεται σε νέες μεταμορφώσεις και μεταλλάξεις. Ο Σαούλ, ένας διάσημος performer, μαζί με την παρτενέρ του, Καπρίς, προβάλλει δημόσια τη μεταμόρφωση των οργάνων του σε avant-garde παραστάσεις. Η Τίμλιν, μια αστυνομική ερευνήτρια, παρακολουθεί εμμονικά τις κινήσεις τους όταν μια μυστηριώδης ομάδα αποκαλύπτεται. Η αποστολή τους, να χρησιμοποιήσουν τη φήμη του Σαούλ για την επόμενη φάση της ανθρώπινης εξέλιξης.

Σκηνοθεσία:

David Cronenberg

Κύριοι Ρόλοι:

Viggo Mortensen … Saul Tenser

Lea Seydoux … Caprice

Kristen Stewart … Timlin

Don McKellar … Wippet

Scott Speedman … Lang Dotrice

Welket Bungue … ντετέκτιβ Cope

Lihi Kornowski … Djuna Dotrice

Γιώργος Καραμίχος … Brent Boss

Γιώργος Πυρπασόπουλος … Δρ Nasatir

Nadia Litz … Dani Router

Tanaya Beatty … Berst

Σωτήρης Σιώζος … Brecken Dotrice

Έφη Κάντζα … Adrienne Berseau

Τάσος Καραχάλιος … Klinek

Ιάσονας Μπίτερ … Tarr

Πηνελόπη Τσιλίκα … γυναίκα στο σπα

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: David Cronenberg

Παραγωγή: Robert Lantos, Πάνος Παπαχατζής, Steve Solomos

Μουσική: Howard Shore

Φωτογραφία: Douglas Koch

Μοντάζ: Christopher Donaldson

Σκηνικά: Carol Spier

Κοστούμια: Μαγιού Τρικεριώτη

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: Crimes of the Future
Ελληνικός Τίτλος: Εγκλήματα του Μέλλοντος

Κύριες Διακρίσεις

Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Κανών.

Παραλειπόμενα

Παρότι μοιράζεται τον ίδιο τίτλο με τη δεύτερη ταινία του David Cronenberg από το 1970, οι δύο ταινίες δεν σχετίζονται υπό καμία πλευρά επί της πλοκής.
Ο Cronenberg επιστρέφει στον τρόμο και το sci-fi, τα σήματα κατατεθέν του, από το 1999 και το eXistenZ. Επιπλέον, είναι η πρώτη του επαφή με τη σκηνοθεσία από το 2014.
Πρώτη ταινία του καναδού δημιουργού μετά από 35 χρόνια δίχως την αδελφή του στα κοστούμια. Η Denise Cronenberg έφυγε από τη ζωή μέσα στο 2020. Είναι όμως και η πρώτη του μετά το 1988 δίχως τον διευθυντή φωτογραφίας Peter Suschitzky.
Το σχέδιο ήταν προγραμματισμένο να εκκινήσει το 2003 με τίτλο Painkillers. Ο Nicolas Cage ήταν ο αρχικός Σαούλ, που όμως είχε αποχωρήσει κι αντικατασταθεί από τον Ralph Fiennes. Και παρότι είχε εγκριθεί ένα μπάτζετ των 35 εκατομμυρίων δολαρίων, όλα έπαψαν, με τον Cronenberg να δηλώνει πως είχε χάσει το ενδιαφέρον του πάνω σε αυτό. Το σενάριο εκείνο αποτέλεσε τη βάση για την ταινία του 2022.
Την ύπαρξη της ταινίας αποκάλυψε τον Φεβρουάριο του 2021 ο Viggo Mortensen. Ήθελε όμως τον ρόλο του Γουίπετ, με τον σκηνοθέτη να τον καταπιέζει μέχρι να αποδεχτεί αυτόν τον Σαούλ.
Η Natalie Portman δεν μπόρεσε να αναλάβει τον ρόλο της Καπρίς, λόγω του προγράμματος της.
Η ελληνική εταιρία παραγωγής Αργοναύτες είναι ανάμεσα στους παραγωγούς του φιλμ, στο οποίο συμμετέχουν πολλοί Έλλληνες τόσο επί του καστ όσο κι επί του επιτελείου. Όλα δε τα γυρίσματα έγιναν στη χώρα μας, και συγκεκριμένα στην Αθήνα, τον Πειραιά και την Ελευσίνα.
Ενώ πρόκειται για ένα ακραίο και σοκαριστικό θέαμα, την πρεμιέρα στις Κάνες ακολούθησε 6λεπτο όρθιο χειροκρότημα και θετικές κριτικές.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Κριτικός: Πάρις Μνηματίδης
Έκδοση Κειμένου: 13/9/2022

Θα ήταν κάπως άδικο να ισχυριστεί κανείς ότι με το νέο του φιλμ ο David Cronenberg απλά ανακεφαλαιώνει παλαιότερους προβληματισμούς του. Ναι, υπάρχουν συνδέσεις με προγενέστερα φιλμ του, από το «Videodrome» μέχρι το «eXistenZ», όμως προσθέτει και νέες ιδέες γύρω από το διαχρονικό ενδιαφέρον του σχετικά με το ανθρώπινο σώμα και την πιθανότητα μετάλλαξής του. Μάλιστα κάποιες από αυτές πηγάζουν κι από τον σημερινό διάλογο που έχει αναπτυχθεί γύρω από την τρέχουσα εποχή της πανδημίας και του τι θα ακολουθήσει μετά το τέλος της.

Για να λέγονται όμως όλα, τα «Εγκλήματα του Μέλλοντος» παρά τη φιλοδοξία τους δεν συνιστούν μια από τις μεγάλες στιγμές του δημιουργού τους. Ο κύριος λόγος γι’ αυτό είναι η ισχνή δραματουργία. Το σενάριο του Cronenberg ιντριγκάρεται περισσότερο με το να θέτει ερωτήματα ηθικής και φιλοσοφικής φύσεως γύρω από το υποθετικό σύμπαν στο οποίο κινείται, παρά με το να δομεί μια πραγματικά στιβαρή ιστορία. Υποπλοκές προκύπτουν απρόσμενα για να εγκαταλειφθούν στο τέλος της διαδρομής, ερωτήματα μένουν αναπάντητα και τελικά ο όλος μύθος κλείνει κάπως αντικλιμακτικά. Και είναι ελαφρώς κρίμα, γιατί σε όλη τη διαδρομή εξυφαίνεται μια πλοκή που και πολυσύνθετη είναι και πολυδιάστατη, αγγίζοντας μέχρι και πτυχές που αφορούν την πολιτική και τους έμφυλους ρόλους. Στο φινάλε παραμένει περισσότερο η παράδοξα δελεαστική ατμόσφαιρα, σαν ένα ρετρό τεχνο-νουάρ της παρακμής, όπου η κατάρρευση των βάσεων του αξιακού συστήματος του ανθρώπου σε συνδυασμό με τη νέα ψυχολογία που αναπτύσσει το είδος πάνω στα καινούρια πολιτισμικά του θεμέλια αντικατοπτρίζεται στο σκοτεινό, σχεδόν μεταποκαλυπτικό αθηναϊκό background.

Γι’ ακόμη μια φορά, η οπτική του Cronenberg σχετικά με την τεχνολογία και τη βαθμιαία ένωση ανθρώπου και μηχανής περιέχει δέος απέναντι στις δυνατότητες αυτής της προοπτικής, αλλά κυρίως προειδοποιεί για την ανεπάρκεια του ανθρώπου να ανταποκριθεί στις επερχόμενες μεταβολές σε κάθε επίπεδο. Εκεί είναι που του ξεφεύγει και μια νότα διδακτισμού, και ειδικά στην κρίσιμη σκηνή της αυτοψίας. Στο ενδιάμεσο υπάρχουν κι εμβόλιμες στιγμές μαύρου και σουρεαλιστικού χιούμορ, όπου ο καναδός κινηματογραφιστής σαν να διασκεδάζει με τη φαντασία των συλλήψεών του, όπως και με τις πιθανές σοκαρισμένες αντιδράσεις ενός πιο αμύητου κοινού. Έξτρα «δωράκι» και οι πολλές σινεφίλ αναφορές, οι οποίες συχνά δεν ανήκουν αυστηρά στον «μπαξέ» της επιστημονικής φαντασίας.

Μπροστά στο σκηνοθετικό όραμα που ξεδιπλώνεται επί της οθόνης ίσως να παραγνωριστεί ο τομέας των ερμηνειών, αλλά αυτό θα ήταν άδικο για έναν Viggo Mortensen που δείχνει για μία ακόμη φορά το εύρος των δυνατοτήτων του. Αναπάντεχα ευάλωτος ανά φάσεις, με κάποιες νουαρικές προεκτάσεις που ισορροπούν μεταξύ σοβαροφάνειας και αυτοπαρωδίας, αλλά κυρίως αποτυπώνοντας με εξαιρετική ευστοχία ένα ενδιάμεσο στάδιο ανάμεσα στο φυσικό και το τεχνητό. Αξιόλογο και το πιο σύντομο πέρασμα της Kristen Stewart, η οποία είναι σαν να περνάει την εσωστρεφή μανιέρα της μέσα από ένα ξεκάθαρα κρονενμπεργκικό φίλτρο, αποκτώντας έτσι μια νέα διάσταση.

Μπορεί να μην προκύπτει κάτι αληθινά σπουδαίο, είναι ωστόσο σίγουρα ευχάριστο που είμαστε σε θέση να μιλάμε για το comeback ενός τέτοιου σκηνοθέτη ύστερα από μια αρκετά μεγάλη απουσία από τα κινηματογραφικά πράγματα, και μάλιστα χωρίς να βάζει νερό στο κρασί του ύφους του, έστω κι αν σίγουρα χωρούσε παραπάνω έμπνευση.

Βαθμολογία: