Η Κλούβα

• Κυριότερη Προβολή στην Ελλάδα: Διανομή στις αίθουσες.
• Παγκόσμια Κριτική Αποδοχή (Μ.Ο.): Πολύ θετική.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: Eshtebak

Ελληνικός Τίτλος: Η Κλούβα

Διεθνής Τίτλος: Clash

Κύριες Διακρίσεις

• Συμμετοχή στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα του φεστιβάλ Κανών.
• Επίσημη πρόταση της Αιγύπτου για το ξενόγλωσσο Όσκαρ.

Παραλειπόμενα

• Ο Tom Hanks έστειλε ευχαριστήριο μήνυμα στον σκηνοθέτη, λέγοντας του ότι η ταινία του είναι ικανή να αλλάξει τον τρόπο που η Δύση βλέπει τη δημοκρατία και την πολιτική στη Μέση Ανατολή.

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

• imdb
• Wikipedia
• Rotten Tomatoes

Κριτικός: Πάρις Μνηματίδης

Έκδοση Κειμένου: 27/1/2017

Το σωτήριο έτος 2013 ανατράπηκε από την εξουσία μετά από πιέσεις του αιγυπτιακού στρατού, και ύστερα από μεγάλες αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στην πλατεία Ταχρίρ στο Κάιρο, ο εκλεγμένος πρόεδρος της χώρας και αρχηγός του δημιουργηθέντος από τη Μουσουλμανική Αδελφότητα κόμματος Ελευθερίας και Δικαιοσύνης Mohamed Morsi. Το φιλμ λαμβάνει χώρα λίγο καιρό αργότερα από τα ιστορικά αυτά γεγονότα, σε μια Αίγυπτο με μεγάλες εσωτερικές αναταραχές και βαθύ διχασμό στην κοινωνία της. Η ιστορία αφορά τους έγκλειστους σε μια κλούβα της αστυνομίας, που αποτελούνται από δύο δημοσιογράφους και δυο ξεχωριστές ομάδες ανθρώπων, μια που υποστηρίζει τον στρατό και μια άλλη που πρόσκειται στη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Η ταινία διαδραματίζεται εξολοκλήρου σε αυτό τον μικρό χώρο της κλούβας.

Ύστερα από μια σειρά επεξηγηματικών επιγραφών στο ξεκίνημα του «Η Κλούβα» που αναφέρονται και σε όσα προηγήθηκαν των αλλαγών του 2013 που είναι συνδεδεμένα άμεσα με αυτές (όπως την επανάσταση του 2011 που εκδίωξε τον Mubarak από τη θέση του προέδρου), ο σκηνοθέτης Mohamed Diab του «678» δεν χάνει καθόλου χρόνο για περιττές εισαγωγές και βάζει τον θεατή κατευθείαν στο κλίμα που θα επικρατήσει για την επόμενη μιάμιση ώρα και κάτι, συστήνοντας σταδιακά τους ήρωες και οικοδομώντας την έντονη αίσθηση κλειστοφοβίας που χαρακτηρίζει το φιλμ. Μπορεί κάποιος να κατηγορήσει τον σκηνοθέτη και σεναριογράφο για σχηματικότητα (ουσιαστικά έχουμε ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της αιγυπτιακής κοινωνίας που μαζί περνά μια διαδρομή βιώνοντας την εκρηκτική κατάσταση στην οποία βρισκόταν η χώρα τις κρίσιμες εκείνες ημέρες), ωστόσο είναι τέτοια η αφηγηματική δεξιοτεχνία που ξεδιπλώνεται, και τέτοια η αφοσίωση στην ανάπτυξη των χαρακτήρων που το τελικό αποτέλεσμα, πέρα από το πολιτικό μήνυμα και τους συμβολισμούς του, είναι και πέρα για πέρα συναρπαστικό και καθηλωτικό. Το σύνολο καταφέρνει να παρασύρει τον θεατή σε μια ροή που πότε «τρέχει» με χίλια και πότε κάνει διαλείμματα, πάντα τις στιγμές που πρέπει να γίνει το αντίστοιχο. Ο Diab κατορθώνει επιδέξια να συνδυάσει δράση (οι σκηνές διαδηλώσεων που τις βλέπουμε πάντοτε από την οπτική γωνία του οχήματος της αστυνομίας και της κλούβας είναι καλοστημένες και γυρισμένες με ένταση), σασπένς (τρανό παράδειγμα η σεκάνς με τα μέλη των Αδερφών Μουσουλμάνων που πετροβολούν την κλούβα), δράμα (μέσω των προσωπικών ιστοριών των χαρακτήρων και των έντονων διαπληκτισμών και αντιπαραθέσεων μεταξύ τους λόγω των διαφορών τους σε πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο), ακόμη και σύντομες κωμικές ανάπαυλες που επιτυχημένα στοχεύουν στο να προσφέρουν έστω μία ολιγόλεπτη ανακούφιση από το ανελέητο σφυροκόπημα ρεαλισμού της κινηματογράφησης και της θεματολογίας.

Η ταινία δεν χαρίζεται σε καμία από τις δύο πλευρές που κοντράρονται μεταξύ τους: αποτυπώνει με ξεκάθαρο βλέμμα τόσο την τυφλή βία και την αδυσώπητη αυστηρότητα της κρατικής καταστολής που εκπροσωπεί το στρατιωτικό καθεστώς και οι αστυνομικές δυνάμεις (σε μια στιγμή δηλητηριώδους ειρωνείας, οι φιλοστρατιωτικοί πολίτες, που συλλαμβάνονται για την ενέργειά τους να πετάξουν πέτρες εναντίον των δύο δημοσιογράφων που πρώτοι μπαίνουν στην κλούβα, ζητωκραυγάζουν υπέρ της αστυνομίας σύμφωνα με τα πιστεύω τους, μάταια όμως γιατί το μονοπώλιο της κρατικής βίας δεν κάνει τέτοιες διακρίσεις), όσο και τον τυφλό φονταμενταλισμό και ακραίο φανατισμό που χαρακτηρίζει την πλευρά των ισλαμιστών με αποκορύφωμα το τραγικό φινάλε της ιστορίας. H απόφαση του Diab να μη λάβει το μέρος μιας συγκεκριμένης πλευράς αλλά να σταθεί ακριβοδίκαια απέναντι και από τις δύο, ορθώς χωρίς να καταδικάζει ούτε στιγμή τις επιλογές των χαρακτήρων του αλλά αποτυπώνοντάς τους κυρίως ως θύματα των ιστορικών συγκυριών και του μεγάλου διχασμού της εποχής τους, είναι ορθή. Δυστυχώς το φιλμ δεν κατάφερε να μπει στην τελική πεντάδα ή έστω στη shortlist των εννέα επιλογών στην κατηγορία των ξενόγλωσσων Όσκαρ φέτος, διάκριση που σίγουρα άξιζε σε καλλιτεχνικό επίπεδο.

Μια σφιχτοδεμένη διαδρομή γεμάτη οργή, συγκινήσεις, προβληματισμό και σωματικά υγρά (αίμα, ιδρώτα, ούρα), η «Κλούβα» είναι σίγουρα ανάμεσα στις κορυφαίες στιγμές της κινηματογραφικής σεζόν που διανύουμε και θα ήταν μεγάλο κρίμα ανάμεσα σε κυκλοφορίες μεγαλύτερου βεληνεκούς που θα το επισκιάσουν να μη βρει το κοινό που της αξίζει.

Βαθμολογία: