Κάποτε στη Δύση

Η Τζιλ ΜακΜπέιν, πρώην πόρνη, αφήνει τη Νέα Ορλεάνη και πηγαίνει στη Δύση, στη Γιούτα. Φτάνοντας εκεί για να παντρευτεί, βρίσκει τον σύζυγο και την οικογένεια του κατακρεουργημένους. Ένας πιστολέρο, ο Τσεγιέν, της προσφέρει τη βοήθεια του για να βρεθεί ο δολοφόνος, που όλα δείχνουν ότι είναι ο συμμορίτης Φρανκ, που έχει πρόσβαση στα υψηλά κλιμάκια της κατασκευής του σιδηροδρόμου. Μαζί τους είναι κι ο μυστηριώδης άντρας με τη φυσαρμόνικα, που αποζητά κι αυτός τον Φρανκ για τους δικούς του λόγους.

Σκηνοθεσία:

Sergio Leone

Κύριοι Ρόλοι:

Claudia Cardinale … Jill McBain

Henry Fonda … Frank

Charles Bronson … Harmonica

Jason Robards … Manuel ‘Cheyenne’ Gutierrez

Gabriele Ferzetti … Κος Morton

Paolo Stoppa … Sam

Keenan Wynn … ο σερίφης

Frank Wolff … Brett McBain

Lionel Stander … ο μπάρμαν

Jack Elam … Snaky

Woody Strode … Stony

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Sergio Donati, Sergio Leone

Στόρι: Dario Argento, Bernardo Bertolucci, Sergio Leone

Παραγωγή: Fulvio Morsella

Μουσική: Ennio Morricone

Φωτογραφία: Tonino Delli Colli

Μοντάζ: Nino Baragli

Σκηνικά: Carlo Simi

Κοστούμια: Carlo Simi

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.

Τίτλοι

• Αυθεντικός Τίτλος: C’Era una Volta il West
• Ελληνικός Τίτλος: Κάποτε στη Δύση
• Εναλλακτικός Τίτλος: Once Upon a Time in the West

Άμεσοι Σύνδεσμοι

• Κάτω τα Κεφάλια (1971)
• Κάποτε στην Αμερική (1984)

Κύριες Διακρίσεις

• Βραβείο παραγωγής στα David di Donatello.

Παραλειπόμενα

• Το Κάποτε στην Αμερική, το Κάτω τα Κεφάλια και αυτό συναποτελούν την τριλογία Once Upon a Time, ακόμα κι αν δεν συνδέονται άμεσα.
• Όταν έκανε και το Ο Καλός, ο Κακός και ο Άσχημος, ο Leone αποφάσισε να αποσυρθεί από τα γουέστερν, ώστε να διασκευάσει το The Hoods (που θα κατέληγε μετά από χρόνια να γίνει το Κάποτε στην Αμερική). Απέρριψε για αυτό τον λόγο πρόταση της United Artists για ταινία με τους Charlton Heston, Kirk Douglas και Rock Hudson. Δεν μπόρεσε όμως να αρνηθεί στην πρόταση της Paramount Pictures, που του πρόσφερε πρόσβαση στον Henry Fonda (που τύχαινε να είναι ο αγαπημένος του ηθοποιός) και υψηλό μπάτζετ για ακόμα ένα γουέστερν. Τότε ανέθεσε στους Bernardo Bertolucci και Dario Argento να τον βοηθήσουν, και μαζί οι τρεις πέρασαν πολλές ώρες παρακολουθώντας κλασικά γουέστερν στο σπίτι του Leone.
• Ο Sergio Donati ανέλαβε να προσαρμόσει τους διαλόγους έτσι που θα χωρούσαν σε μια συγκεκριμένη διάρκεια, αφού ο σκηνοθέτης δεν ήθελε να υποστεί εκ νέου περικοπή υλικού από στούντιο.
• Ο Clint Eastwood απέρριψε τον ρόλο του Φυσαρμόνικα. που έγινε ο πλέον χαρακτηριστικός του Charles Bronson.
• Ο Fonda δεν δέχτηκε άμεσα την πρόταση να παίξει, αναγκάζοντας τον σκηνοθέτη να πάρει το αεροπλάνο και να φτάσει στη Νέα Υόρκη για να τον πείσει. Μεγάλη συμβολή στην τελική απόφαση είχε η μεσολάβηση του κοινού τους φίλου, Eli Wallach.
• Τα εσωτερικά πλάνα γυρίστηκαν στα στούντιο Cinecitta, ενώ τα ανοιχτά σε Ισπανία και ΗΠΑ.
• Ο Henry Fonda έφτασε στο πλατό με σκούρους φακούς στα μάτια αλλά και μούσι, πιστεύοντας ότι ήταν ταιριαστά για έναν ρόλο κακού. Ο Leone άμεσα του είπε να τα αφαιρέσει, καθιερώνοντας έναν “αγγελικό” δολοφόνο. Αυτή είναι και μία από τις πρώτες φορές που ο κεντρικός πρωταγωνιστής ενός γουέστερν είναι και ο κακός της ταινίας.
• Το φιλμ ντουμπλαρίστηκε σε αρκετές γλώσσες: ιταλικά, ισπανικά, γαλλικά και αγγλικά. Στην αγγλική εκδοχή που είναι η πλέον διαδεδομένη, οι περισσότεροι ηθοποιοί ακούγονται με τις φωνές τους, ενώ η Claudia Cardinale με αυτή της Joyce Gordon.
• Πέρα από τη μεγάλη επιτυχία στην Ευρώπη, είχε τεράστια απήχηση ειδικά στη Γαλλία. Την παρακολούθησαν εκεί 14,8 εκατομμύρια θεατές, ενώ στο Παρίσι ξέσπασε μόδα με τα ντάστερ σακάκια, που όμως δεν είχε συνέχεια.
• Για την αμερικανική προβολή, η Paramount έριξε το φιλμ στα 145 λεπτά, και είναι από τις χώρες που το φιλμ δεν κινήθηκε ιδιαίτερα.
• Το 2000 κυκλοφόρησε στο DVD το director’s cut, που μετράει 175 λεπτά.
• Το 2018 έγινε αποκατάσταση 4K, που διόρθωσε ποιοτικά τα χρώματα και την εικόνα.

Μουσικά Παραλειπόμενα

• Ο Ennio Morricone έγραψε από ένα μοτίβο για κάθε κεντρικό ήρωα ξεχωριστά. Κλασσικότερο έμελλε να μείνει το Man with a Harmonica, ενώ στο θέμα της Τζιλ ακούγεται η Edda Dell’Orso.
• Ο Leone έβαλε τον συνθέτη να τελειώσει τη μουσική πριν ξεκινήσουν τα γυρίσματα, ώστε να την έχει στη διάθεση του για αυτά, και να την ακούν οι ηθοποιοί ερμηνεύοντας.