Στη Ρωσία του 1936, ο ήρωας της επανάστασης συνταγματάρχης Κοτόβ περνά ένα ειδυλλιακό καλοκαίρι στην εξοχική έπαυλή του με τη νεαρή σύζυγό του, την 6χρονη κόρη του, Νάντια, και διάφορους φίλους και συγγενείς. Τα πράγματα παίρνουν δραματική τροπή με την απροσδόκητη άφιξη του ξαδέλφου του, Ντιμίτρι, από τη Μόσχα, ο οποίος γοητεύει τις γυναίκες και τη μικρή Νάντια.
Σκηνοθεσία:
Nikita Mikhalkov
Κύριοι Ρόλοι:
Nikita Mikhalkov … συνταγματάρχης Sergey Petrovich Kotov
Oleg Menshikov … Dmitriy ‘Mitya’ Arsentyev
Ingeborga Dapkunaite … Marusya Kotova
Nadezhda Mikhalkova … Nadya Kotova
Andre Oumansky … Filipp
Vyacheslav Tikhonov … Vsevolod Konstantinovich
Svetlana Kryuchkova … Mokhova
Vladimir Ilin … Kirik
Alla Kazanskaya … Lidiya Stepanovna
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Rustam Ibragimbekov, Nikita Mikhalkov
Στόρι: Nikita Mikhalkov
Παραγωγή: Nikita Mikhalkov, Michel Seydoux
Μουσική: Eduard Artemev
Φωτογραφία: Vilen Kalyuta
Μοντάζ: Enzo Meniconi
Σκηνικά: Vladimir Aronin, Aleksandr Samulekin
Κοστούμια: Natalya Ivanova
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: Utomlyonnye Solntsem
- Ελληνικός Τίτλος: Ψεύτης Ήλιος
- Διεθνής Τίτλος: Burnt by the Sun
Άμεσοι Σύνδεσμοι
- Ψεύτης Ήλιος 2: Η Έξοδος (2010)
- Ψεύτης Ήλιος 3: Το Οχυρό (2011)
Κύριες Διακρίσεις
- Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας (Ρωσία).
- Υποψήφιο για Bafta ξενόγλωσσης ταινίας.
- Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Κανών. Μέγα βραβείο επιτροπής και βραβείο οικουμενικής επιτροπής.
Παραλειπόμενα
- Ο τίτλος προέρχεται από ένα δημοφιλές τραγούδι της δεκαετίας του 1930, από τον Jerzy Petersburski. Είχε ξεκινήσει ως πολωνικό ταγκό με άλλον τίτλο, αλλά αυτός, μαζί με τους στίχους, είχε αλλάξει στη Σοβιετική Ένωση. Το τραγούδι αυτό ακούγεται επαναλαμβανόμενα εντός του φιλμ, με τον “ήλιο” να συμβολίζει τον Στάλιν.
- Η κόρη του σκηνοθέτη, η Nadezhda Mikhalkova, αποτέλεσε μια έμπνευση για τον πατέρα της στη δημιουργία της ταινίας, κάνοντας μαζί εδώ το μυθοπλαστικό της ντεμπούτο. Ο λόγος μάλιστα που ο Mikhalkov έδωσε στον εαυτό του τον ρόλο του συνταγματάρχη, ήταν για να κάνει τη μικρή του κόρη να αισθάνεται πιο άνετα στα γυρίσματα.
- Ο Mikhalkov δήλωσε δυσαρεστημένος που δεν κατάφερε να κερδίσει τον Χρυσό Φοίνικα, ενώ ο ρωσικός τύπος αυτό το εξέλαβε ως ήττα. Στη Ρωσία, ο σκηνοθέτης έπιασε προσωπικά από κοντά πολιτικούς και επιχειρηματίες, ώστε να μπορέσει να προβάλλει το φιλμ του. Δεν είχε όμως ιδιαίτερη απήχηση, κάτι που δεν ίσχυσε όταν βγήκε σε βίντεο, όπου γνώρισε μεγάλη ανταπόκριση. Τόση που το 1996 προβλήθηκε στην τηλεόραση, ώστε να ζημιώσει το κομουνιστικό κόμμα στις επερχόμενες εκλογές.
- Πέρα από τα δύο μακρινά σίκουελ, το σενάριο μετατράπηκε και σε θεατρικό από τον Peter Flannery το 2009.
Κριτικός: Σταύρος Γανωτής
Έκδοση Κειμένου: 8/4/2009
Μεγάλο βραβείο της κριτικής επιτροπής στις Κάνες, Όσκαρ καλύτερης ταινίας και μια από τις διασημότερες ταινίες της Ρωσίας στην πρώτη δεκαετία της επανίδρυσης της. Επειδή τίθεται σαφώς ιδεολογικό θέμα και αυτό είναι εναντίον του υπαρκτού σοσιαλισμού, πρέπει να αναλογιστεί κάποιος το τι προτιμά. Την αλήθεια ή την προπαγάνδα;
Η μεγάλη αλήθεια είναι ό,τι όσο μελετημένος ήταν ο κομουνισμός σε θέματα οικονομίας, τόσο διαλυμένος και φασιστικός ήταν σε θέματα ελευθερίας. Ο κεντρικός χαρακτήρας, ένας ήρωας αξιωματικός του κόκκινου στρατού, απολαμβάνει τη φύση και τις χαρές της επαρχίας. Στο ειδυλλιακό σκηνικό έρχεται ένας ξάδελφος του από τη Μόσχα, και γρήγορα γοητεύει την οικογένεια του αξιωματικού. Όμως, στη Μόσχα βασιλεύει ο Στάλιν, και καθετί που έρχεται από εκεί δεν φέρνει καλά νέα.
Ένα τσεχοφικό σκηνικό στην εξοχή, με δάνεια από τον Βυσσινόκηπο, και ο ευπαρουσίαστος «σατανάς» που θα διαλύσει την οικογενειακή ευτυχία. Ο Mikhalkov τα δένει όλα σε ύφος οικογενειακού έπους, αφού θέλει τα εξωτερικά πλάνα του να λούζονται από τον ήλιο του τίτλου. Έναν ήλιο που είναι κίβδηλος, όμως, αφού και αυτός υπόκειται διαταγών. Τίποτα δεν είναι πάνω από την κεντρική εξουσία και τίποτα δεν είναι πιο δυνατό της γνώμης τού ενός άρχοντα (του αληθινού «ήλιου»). Η φύση και η παρουσία της εκπληκτικής Nadezhda Mikhalkova (της μικρής, τότε, κόρης του σκηνοθέτη, ο οποίος και εδώ ερμηνεύει τον πατέρα της), είναι η αγνότητα, είναι τα θύματα της καταπίεσης, το παρών και το μέλλον (ελπίδα) που ο Mikhalkov αναγνωρίζει τώρα στη Ρωσία του 1994.
Μια πολύ δυνατή σύγκληση του πάλαι ποτέ σοσιαλιστικού ρεαλισμού, με την κριτική δύναμη ενός απελευθερωμένου δημιουργού του σήμερα. Η υπέροχη φωτογραφία, κάποιες πολύ δυνατές σκηνές, η αθωότητα του φυσικού και του παιδικού τοπίου, η υποβόσκουσα σάτιρα παλιού τύπου και η σκηνοθετική δεινότητα συμβάλουν στην καλύτερη αρχή ενός νέου ρωσικού σινεμά. Θα βρείτε συνδετικούς κρίκους και με παλαιότερες ταινίες του σκηνοθέτη, όπως Η Σκλάβα του Έρωτα, Μηχανικά Πιάνα, και πιστεύω πως θα χαρείτε που αναμένεται ένα δεύτερο μέρος. Δείτε το, πέρα από ιδεολογικούς φραγμούς, αφού οι έννοιες της ελευθερίας και της καταπίεσης πρέπει να υπερτερούν κάθε κατεστημένης συμπάθειας.
Βαθμολογία: