Σύντομη Συνάντηση

Κριτικός: Βασίλης Καγιογλίδης

Έκδοση Κειμένου: 25/6/2008

Στο όνομα του βρετανικού Brief Encounter έχει χυθεί μέχρι σήμερα αρκετό μελάνι. Η ταινία που περιλαμβάνεται σχεδόν πάντα σε λίστες που αφορούν τις καλύτερες ταινίες από καταβολής κινηματογράφου, αποτελεί ίσως ένα από τα μεγαλύτερα ερωτικά μελοδράματα της μεγάλης οθόνης.

Ο David Lean, πριν φέρει σε πέρας τα μεγαλεπήβολα σχέδια του, πριν μας προσφέρει κάποια από τα μεγαλύτερα κινηματογραφικά έπη όλων των εποχών, καταπιάνεται με μια ιστορία ενός καταδικασμένου έρωτα και ασχολείται με τον άνθρωπο και τα συναισθήματά του. Και όλα αυτά εκμεταλλευόμενος τις νέες κινηματογραφικές τεχνικές εικόνας και ήχου. Ανθρωποκεντρική η ταινία του αυτή, περιγράφει τη σύντομη συνάντηση σε ένα καφέ σιδηροδρομικού σταθμού ενός άντρα και μιας γυναίκας, σύζυγοι και γονείς αμφότεροι, οι οποίοι ερωτεύονται αμέσως και σχεδόν πλατωνικά. Η Laura, μια γυναίκα που ασφυκτιά πίσω από το προσωπείο της συζύγου και μητέρας, επιζητεί την ευτυχία στα απλά καθημερινά πράγματα και προσπαθεί να γεμίσει σχεδόν ανόητα τον ελεύθερο χρόνο της. Ο Δρ. Alec Harve είναι γιατρός, σύζυγος και πατέρας, ζει μια καθημερινή ρουτίνα, αφήνοντας τον ημερήσιο του χρόνο να εξαντλείται κυρίως στον χώρο εργασίας, προσπερνώντας τις απολαύσεις της ζωής. Τυχαία θα συναντηθούν, και εκεί θα ερωτευτούν. Τα τρένα έρχονται και φεύγουν, και αυτά θα καθορίσουν τη διάρκεια της ερωτικής τους συνάντησης.

Με δυνατά χαρτιά τα μεγάλα εκφραστικά μελαγχολικά μάτια της Celia Johnson και τη συγκρατημένη αρρενωπή γοητεία του Trevor Howard, ο Lean περιγράφει έναν έρωτα που γεννιέται και πεθαίνει, καταδικασμένος από τη συμπεριφορά των φοβισμένων ηρώων του. Με έντονα τα χαρακτηριστικά της κοινωνίας του 1940, η ταινία δεν θα μπορούσε ποτέ να είναι διαχρονική. Τι κι αν μοιάζει όμως ξεπερασμένη και γλυκανάλατη. Εντούτοις αποτελεί μια γλυκιά ερωτική ιστορία, και καταφέρνει χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια να αφυπνίσει αναμνήσεις συγκινώντας τους παλιούς, και να αποτελέσει ένα υπέροχο ρομάντζο για τους νεότερους. Σίγουρα οι τελευταίοι θα το βρουν ενδιαφέρον σε λίγα χρόνια, ακόμα και αν σήμερα (με όλα όσα βιώνουν από επιλογή) θεωρούν αυτά που διαδραματίζονται ανάμεσα στους ήρωες του Lean ξεπερασμένα και γεμάτα συντηρητισμό.

Η Laura ως τυπική γυναίκα κάθε εποχής επιζητεί αγάπη και έρωτα. Και όταν τον βρίσκει, τον ζει με παιδική αφέλεια. Ονειρεύεται και πετάει στα σύννεφα. Θεωρεί φυσιολογικό το γεγονός να αγαπήσει, όμως ενδιαφέρεται και για την αξιοπρέπεια της, αγαθό κατακτημένο, χαρακτηριστικό της τότε βρετανικής κοινωνίας. Αξιοπρέπεια την οποία προστατεύει με κάθε τρόπο. Ο Δρ. Alec Harvey από την άλλη βρίσκει στο πρόσωπό της εκείνα που στερείται από τη γυναίκα του. Δεν εκμεταλλεύεται την αθωότητα και την ειλικρίνεια της, την προστατεύει από την κατακραυγή και απολαμβάνει μαζί της τις βόλτες στα λιβάδια, τις προβολές στο σινεμά, ένα απλό άγγιγμα, ένα φιλί και πάνω απ’ όλα την αναζωογόνηση που του προσφέρει η κάθε στιγμή στο πλάι της. Όλα αυτά είναι τα μόνα που μπορούν να μοιραστούν οι καταδικασμένοι εραστές.

Όμως, για τον Lean, αρκετά μισαλλόδοξος εδώ, όλα τα ωραία τελειώνουν σύντομα. Και αυτός ο έρωτας γεννήθηκε και έσβησε στις ράγες των τρένων. Υπό τον ήχο αυτών… Η αδυναμία τους να ρισκάρουν γι’ αυτό που επιθυμούν και υπό το φόβο ενός αβέβαιου μέλλοντος, επαναπαύονται στη σχεδόν αδιάφορη ζωή τους, προτάσσοντας τη λογική πάνω από το συναίσθημα. Αντιλαμβάνονται ως λάθος τη γνωριμία τους και στο τέλος επιλέγουν να την καταστήσουν ως μια απλή ανάμνηση. Πιο λιτός από ποτέ, ο σκηνοθέτης γεμίζει τις εικόνες του με συναίσθημα, και προβάλλει μέσα σε λίγα λεπτά όλα εκείνα που κάποιος ζει στη διάρκεια ενός έρωτα. Όπως ήδη ειπώθηκε, όμως, όλα αυτά αντιπροσωπεύουν μια εποχή διαφορετική από τη σημερινή, πολύ μακριά από τη νοοτροπία του δικού μας αιώνα. Πόσο ικανή όμως μπορεί να καταστεί αυτή η χρονική διαφορά, ώστε να επηρεάσει την επιθυμία μας να απολαύσουμε μια απλή, μικρή ερωτική ιστορία; Καθόλου θα έλεγε κανείς…

Βαθμολογία: