Εκβιασμός (1929)

ΣΥΝΟΨΗ

Η Άλις Γουάιτ, κόρη ενός έμπορου παπουτσιών, έχει σχέση με τον Φρανκ Βέμπερ, ντέντεκτιβ της Σκότλαντ Γιάρντ. Επειδή όμως αυτός δείχνει να την αγνοεί, η Άλις κλείνει ραντεβού με έναν άλλον άντρα, ο οποίος προσπαθεί να τη βιάσει, και εκείνη τον σκοτώνει. Η υπόθεση πέφτει στα χέρια του Φρανκ, αλλά κι ενός εκβιαστή που γνωρίζει τα πάντα.

Σκηνοθεσία:

Alfred Hitchcock

Κύριοι Ρόλοι:

Anny Ondra … Alice White

John Longden … ντετέκτιβ Frank Webber

Cyril Ritchard … Κος Crewe

Sara Allgood … Κα White

Charles Paton … Κος White

Donald Calthrop … Tracy

Hannah Jones … Κα Humphries

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Alfred Hitchcock, Benn W. Levy

Παραγωγή: John Maxwell

Μουσική: Jimmy Campbell, Reginald Connelly

Φωτογραφία: Jack E. Cox

Μοντάζ: Emile de Ruelle

Σκηνικά: C. Wilfred Arnold, Norman G. Arnold

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: Blackmail
Ελληνικός Τίτλος: Εσκότωσα για την Τιμή μου [αυθεντικός]
Εναλλακτικός Ελλ. Τίτλος: Εκβιασμός [επανέκδοσης]

Σεναριακή Πηγή

Θεατρικό: Blackmail του Charles Bennett.

Παραλειπόμενα

Η παραγωγή ξεκίνησε με τα στάνταρ μιας βωβής ταινίας, και ήταν η British International Pictures που αποφάσισε να γίνει εν μέρει ομιλούσα. Έτσι ο Hitchcock τη γύριζε βωβή, αλλά με τον ερχομό των νέων τεχνολογιών, ξαναγύρισε κάποιες σκηνές ομιλούσες (άλλαξε και τον Sam Livesey με τον Harvey Braban) και ολοκλήρωσε τις υπόλοιπες με ήχο. Μάλιστα, οι παραγωγοί είχαν απλά αποφασίσει να είναι τιμητικά η τελευταία βωβή της Βρετανίας, και μονάχα η τελευταία σκηνή να έχει ήχο. Όμως, ο μαιτρ είχε άλλη άποψη και είχε συμπεριλάβει τον ήχο μυστικά σε γενικότερο πλαίσιο. Τελικά στις αίθουσες κυκλοφόρησαν σχεδόν ταυτόχρονα και οι δύο εκδοχές. Παραδόξως, η βωβή πήγε καλύτερα στα ταμεία, ακόμα κι αν εκθειάστηκε η δουλειά που έγινε πάνω στον ήχο.
Θεωρείται ως η πρώτη βρετανική ομιλούσα ταινία από πολλούς. Είχαν όμως προηγηθεί το The Clue of the New Pin, το The Crimson Circle και το Black Waters, που το καθένα για διαφορετικό λόγο εξαιρείται από τους φίλους του “Εκβιασμού” σε σχέση με την πρωτοπορία. Το σίγουρο ήταν ότι έγινε η πρώτη ευρωπαϊκή ομιλούσα επιτυχία στη μεγάλη οθόνη, μια και οι εισπράξεις της και οι κριτικές της ήταν υψηλές διεθνώς.
Η φωνή που ακούγεται από τα χείλη της Anny Ondra δεν είναι η δική της. Λόγω της βαριάς της τσεχικής προφοράς ντουμπλαρίστηκε από την Joan Barry. Η Barry ήταν δίπλα στο μικρόφωνο όταν γυρίζονταν οι σκηνές της Ondra.
Σε μια χαρακτηριστική σκηνή, ο κακός της υπόθεσης, ο Cyrille Richard, εμφανίζεται να έχει μουστάκι, αλλά μονάχα μέσω σκίασης της φωτογραφίας. Αυτό ο Hitchcock το ονόμασε «ο αποχαιρετισμός μου στον βωβό κινηματογράφο», αφού στις βωβές ταινίες συνηθίζονταν ο κακός να έχει μουστάκι.
Το χαρακτηριστικό κάμεο του Alfred Hitchcock είναι στο δέκατο λεπτό του φιλμ, και είναι από τα πλέον παρατεταμένα χρονικά στη φιλμογραφία του. Είναι επιβάτης στο μετρό του Λονδίνου, και ενοχλείται από ένα αγοράκι καθώς διαβάζει ένα βιβλίο.
Δύο μελλοντικά διάσημοι σκηνοθέτες βρίσκονται στο περιφερειακό επιτελείο της ταινίας. Ο Ronald Neame χειρίζεται την κλακέτα, ενώ ο Michael Powell ήταν ο φωτογράφος πλατό.
Από το 2025 η ταινία βγαίνει σε δημόσια κυριότητα, άρα όποιος θέλει μπορεί να την προβάλει ελεύθερα. Αυτό όμως αφορά μόνο την ομιλούσα εκδοχή, μια και για τη βωβή τα δικαιώματα λήγουν το 2065.

Μουσικά Παραλειπόμενα

Ο Cyril Ritchard ερμηνεύει το Miss Up-to-Date, γραμμένο από τον Billy Mayerl.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Κριτικός: Χάρης Καλογερόπουλος
Έκδοση Κειμένου: 13/7/2011

Μια κοπέλα που έχει δεσμό με έναν αστυνόμο της Σκότλαντ Γιάρντ, κάνει ένα βράδυ το λάθος να δεχτεί το φλερτ ενός ζωγράφου και να τον ακολουθήσει στο διαμέρισμα-ατελιέ του. Όταν εκείνος προσπαθεί να την βιάσει, τον σκοτώσει σε κατάσταση άμυνας. Ο φίλος της αστυνομικός βρίσκει κατά τη έρευνα το ένα της γάντι στο ατελιέ και κρύβει το αποδεικτικό στοιχείο. Καθώς προσπαθεί να την σώσει από την ενοχοποίηση -παρά τα ελαφρυντικά, το σκάνδαλο θα ήταν αρκετό -, ένας ύποπτος άντρας που στριφογύριζε την γειτονιά τούς συναντά και τους εκβιάζει καθώς ξέρει τι έχει συμβεί.

Το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι όταν βλέπεις το Blackmail του 1929 είναι ότι ο Χίτσκοκ δεν εξελίχθηκε σταδιακά σε έναν μαέστρο του σινεμά αλλά το είχε το χάρισμα από την αρχή. Ήξερε να επιλέγει σενάρια (και μάλιστα εδώ κάνει ο ίδιος τη μεταφορά του θεατρικού του Τσαρλς Μπένετ) που να του επιτρέπουν να γεμίσει την εικόνα με ιδέες και συναισθήματα. Η κάμερα στήνεται ή κινείται με τρόπους μπροστά από τη τότε εποχή, το σασπένς αναπτύσσεται καθώς τα στοιχεία που ξέρουμε μεγιστοποιούν κάθε ασήμαντη φράση ή κίνηση των ηρώων, η βία εγγράφεται με την γνωστή ελλειπτικότητα (μόνο το χέρι που σπαρταρά και η κουρτίνα που πάλλεται ) και το υπόγειο χιούμορ κάνει το έργο να είναι ταυτόχρονα δράμα και μαύρη κωμωδία. Να προσθέσουμε και την σημασία που έχουν οι δεύτεροι και τρίτοι χαρακτήρες σε όλο το σινεμά του Χίτσκοκ, κάτι που ακολούθησε αργότερα και ο Πολάνσκι. Αποτελούν αντιστίξεις που ταυτόχρονα απομυθοποιούν το δράμα ενώ λειτουργούν και ως καταλύτες του σασπένς γιατί διαρκώς αναστέλλουν ή διαφοροποιούν με τα σχόλια και τις μικρές τους παρεμβάσεις-ενοχλήσεις, αυτό που αγωνιωδώς περιμένουμε να συμβεί ή να αποτραπεί.

Βρισκόμαστε στα 1929, είναι η πρώτη ομιλούσα βρετανική ταινία (ο ήχος προστέθηκε ένα χρόνο μετά το γύρισμα) κι όμως οι ηθοποιοί παίζουν φυσιολογικά, όχι με τον χονδροειδή τρόπο της παντομίμας του βωβού. Μάλιστα, η πρωταγωνίστρια, κεντροευρωπαία τραγουδίστρια και ηθοποιός, Anny Ondra, επιδεικνύει μια μεγάλη γκάμα από ψυχολογικές μεταπτώσεις, πραγματικά δίνει ένα μικρό ρεσιτάλ. Στις αρετές του φιλμ να αναφέρουμε και το «μοντέρνο», έξυπνο τέλος από το οποίο απουσιάζει ο μικροαστικός ηθικισμός. Πάνω απ’ όλα, προσέξτε τις λήψεις και την ερμηνεία της Ondra. Όχι, δεν είναι «μια παλιατζούρα». Ο σινεφίλ τουλάχιστον αξίζει να την έχει δει.

Βαθμολογία: