Μπεν Χουρ

Ένας Ιουδαίος πρίγκιπας, ο Ιούδας Μπεν-Χουρ, κατηγορείται άδικα για απόπειρα δολοφονίας κατά του κυβερνήτη της Ιερουσαλήμ, και οδηγείται στα κάτεργα. Όταν ελευθερωθεί, θα έρθει αντιμέτωπος με έναν παλιό του αδελφικό φίλο, τον ρωμαίο αξιωματούχο Μεσάλα, ο οποίος φαίνεται να είναι ο υπεύθυνος για τις συμφορές που τον έχουν βρει.

Σκηνοθεσία:

William Wyler

Κύριοι Ρόλοι:

Charlton Heston … Judah Ben-Hur

Jack Hawkins … Quintus Arrius

Haya Harareet … Esther

Stephen Boyd … Messala

Hugh Griffith … σεΐχης Ilderim

Martha Scott … Miriam

Cathy O’Donnell … Tirzah

Sam Jaffe … Simonides

Finlay Currie … Balthasar

Frank Thring … Pontius Pilate

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Karl Tunberg

Παραγωγή: William Wyler, Sam Zimbalist

Μουσική: Miklos Rozsa

Φωτογραφία: Robert Surtees

Μοντάζ: John D. Dunning, Ralph E. Winters

Σκηνικά: Vittorio Valentini

Κοστούμια: Elizabeth Haffenden

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.

Τίτλοι

• Αυθεντικός Τίτλος: Ben-Hur
• Ελληνικός Τίτλος: Μπεν Χουρ
• Εναλλακτικός Τίτλος: William Wyler’s Ben-Hur
• Εναλλακτικός Τίτλος: Ben-Hur: A Tale of the Christ

Άμεσοι Σύνδεσμοι

• Μπεν Χουρ (1925)
• Μπεν-Χουρ (2016)

Σεναριακή Πηγή

• Μυθιστόρημα: Ben-Hur: A Tale of the Christ του Lew Wallace.

Κύριες Διακρίσεις

• Όσκαρ καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, πρώτου αντρικού ρόλου (Charlton Heston), δεύτερου αντρικού ρόλου (Hugh Griffith), μουσικής, φωτογραφίας, μοντάζ, σκηνικών κοστουμιών, ήχου και ειδικών εφέ. Υποψήφιο για διασκευασμένο σενάριο.
• Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ταινίας (δράμα), σκηνοθεσίας και δεύτερου αντρικού ρόλου (Stephen Boyd). Υποψήφιο για πρώτο αντρικό ρόλο (Charlton Heston) σε δράμα, και ειδικό βραβείο στον Andrew Marton για τη σκηνοθεσία της σκηνής της αρματοδρομίας.
• Βραβείο Bafta καλύτερης ταινίας από οποιαδήποτε πηγή προέλευσης.

Παραλειπόμενα

• Η ταινία που απογείωσε το σινεμά «χλαμύδας», και που με 11 Όσκαρ κρατάει ακόμα το ρεκόρ, μαζί με τον Τιτανικό και τον τρίτο Άρχοντα των Δαχτυλιδιών. Κόστισε 15 εκατομμύρια δολάρια, φτάνοντας τη MGM στα πρόθυρα χρεοκοπίας, και έβγαλε άμεσα 70, αλλά, σε στοιχεία του 1989, είχαν ανέλθει στα 90 παγκοσμίως.
• 300 διαφορετικά σκηνικά κατασκευάστηκαν και μέσα σε αυτά υπήρχαν πάνω από ένα εκατομμύριο αντικείμενα!
• Σκηνοθέτης επιλέχτηκε ο William Wyler, ο οποίος ήταν βοηθός του Fred Niblo στην εκδοχή του 1925.
• Η πιο κλασική, φυσικά, σκηνή είναι αυτή της αρματοδρομίας. Εμφανίζονται 15.000 κομπάρσοι θεατές, οι περισσότεροι στην ιστορία του σινεμά. Οι υπεύθυνοι της MGM έψαχναν, αρχικώς, το πώς θα έμοιαζε το στάδιο. Αφού οι περισσότεροι ιστορικοί όπου απευθύνθηκαν τους απογοήτευσαν, στράφηκαν στην ταινία του 1925 και έκαναν μια κόπια εκείνου του σκηνικού. Οι κασκαντέρ έμαθαν τους ηθοποιούς να οδηγούν τα άρματα. Ανάμεσα τους, ο Charlton Heston ήταν ο χειρότερος μαθητής. Την κρίσιμη στιγμή κούνησε τα χαλινάρια και δεν συνέβη τίποτα. Τότε, κάποιος από το κοινό φώναξε «giddy-up» και τα άλογα πετάχτηκαν στην κούρσα, και ο σταρ παραλίγο να πέσει πίσω. Τη σκηνή τη σκηνοθέτησε ο βετεράνος κασκαντέρ Yakima Canutt, στο πλάι του σκηνοθέτη Andrew Marton. Τη θέση του Heston την είχε αναλάβει ο ίδιος του ο γιος. Ο Joe Cunutt, στη σκηνή που πετάγεται στο διπλανό άρμα εν μέσω σύγκρουσης, χτύπησε άσχημα στο πηγούνι. Όμως, κατάφερε να επανέλθει και να συνεχίσει το γύρισμα. Φυσικά, η σκηνή έμεινε ως είχε και απλά γυρίστηκε ένα πλάνο με τον Heston να επανέρχεται στο άρμα του. Παραδόξως, δεν υπήρχε κανένα άλλο ατύχημα στα γυρίσματα αυτά. Όταν τελείωσε το έργο, οι παραγωγοί αποφάσισαν να καταστρέψουν το σκηνικό, για να μη χρησιμοποιηθεί από ιταλούς δημιουργούς ψευδοϊστορικών ταινιών!
• Η MGM ήθελε ένα αυθεντικό αντίγραφο ρωμαϊκού πλοίου για τα κοντινά στη ναυμαχία. Τότε ανατέθηκε σε έναν άνθρωπο που είχε περάσει μια ζωή μελετώντας τη ρωμαϊκή ναυπηγική να παρουσιάσει σχέδια. Όταν τα σχέδια έφτασαν στα χέρια του ντεκορατέρ Mauro Zambuto, αυτός αναφώνησε «Μα αυτό το πλοίο είναι πολύ βαρύ! Θα βουλιάξει!». Όμως, οι παραγωγοί διέταξαν να κατασκευαστεί και το έριξαν στην θάλασσα. Όλα έμοιαζαν τέλεια, όταν ένα μικρό κυματάκι έκανε το πλοίο να βουλιάξει! Τελικά το πλοίο ανεγέρθηκε και τοποθετήθηκε μέσα σε μια λιμνούλα, με ψεύτικο ντεκόρ ουρανού. Μέσω χημικών διεργασιών, τα σκοτεινά νερά της λιμνούλας έδειξαν γαλάζια όπως της Μεσογείου. Ακόμα και έτσι, αργότερα ανακάλυψαν ότι η κάμερα δεν χωρούσε μέσα. Εντέλει, το μετέφεραν σε στούντιο της Ρώμης και του έκαναν τις απαραίτητες μετατροπές. Φυσικά μιλάμε για τα στούντιο της Τσινετσιτά.
• Ο Burt Lancaster απόρριψε τον ρόλο του Μπεν-Χουρ με μεγάλη ευκολία και με την αιτιολογία ότι δεν ήθελε να προωθήσει χριστιανικά μηνύματα. Ο διάσημος ηθοποιός ήταν δηλωμένος άθεος. Ο, δε, Paul Newman αρνήθηκε κι αυτός, αιτιολογώντας ότι δεν είχε τα κατάλληλα πόδια για να φορέσει χλαμύδα! Τέλος, ο ρόλος πήγε στον Rock Hudson και αυτός τον δέχτηκε. Όμως, ο μάνατζερ του του πρότεινε να αποσυρθεί, γιατί υπήρχαν ομοφυλοφιλικά υπονοούμενα στο σενάριο…

Μουσικά Παραλειπόμενα

• Μέχρι και το 2001, το σκορ των άνω των τριών ωρών κρατούσε το ρεκόρ του μεγαλύτερου όλων των εποχών που συντέθηκε για ταινία.