Asteroid City

Κριτικός: Ορέστης Μαλτέζος

Έκδοση Κειμένου: 21/6/2023

Υπάρχουν αλήθειες και αλήθειες στο σινεμά. Υπάρχει αυτή που αποδίδουμε χάριν γλωσσικής ευκολίας στο σινεμά με ρεαλιστικό ύφος, και υπάρχει και αυτή με την οποία εννοούμε το συναίσθημα και την ψυχή για την οποία πασχίζουν οι καλλιτεχνικοί συντελεστές. Είναι η αλήθεια που βρίσκουμε σε ταινίες στιλιζαρισμένες, πολύ μακριά από τον ρεαλισμό, ή σε ταινίες που διαδραματίζονται σε κόσμους φανταστικούς. Και αυτή που θα τολμούσα να αναφέρω το 2012 για το “Moonrise Kingdom”, ξεγελασμένος ίσως από τη γοητεία ενός μοναδικού δημιουργού που ακόμα προσπαθούσε να τον πάρει στα σοβαρά το χολιγουντιανό σύστημα.

Δεν διατείνομαι φυσικά ότι ο Wes Anderson είναι απάτη. Αντιθέτως αξίζει όλα τα εύσημα που μπορούν να δοθούν, ιδιαίτερα για τη συνέπεια του έργου του, όταν ακόμα και το “Rushmore” του 1998 δεν αποτελεί πρώιμο Anderson αλλά χαρακτηριστικό δείγμα της τέχνης του. Ούτε οι προϋπολογισμοί του αυξήθηκαν, αντιθέτως όλοι διατηρούν ένα ύψος 25 εκατομμυρίων. Υπάρχει όμως κάτι που βρίσκεται σε καθοδική πορεία, και αυτό είναι ο λόγος ύπαρξης των ταινιών του. Τα σημάδια υπήρχαν στο “French Dispatch” αν και ίσως αδιόρατα, αλλά το “Asteroid City” είναι η χειρότερη μέχρι στιγμής δημιουργία του.

Στα 100 λεπτά που διαρκεί το “Asteroid City”, η αίσθηση ότι στο πανί ξεδιπλώνεται μια ιστορία, είναι άνευ σημασίας. Σαν πληροφορία υπάρχει φυσικά, άλλωστε ο Anderson έχει βρεθεί τρεις φορές υποψήφιος για Όσκαρ σεναρίου. Τα πάντα όμως επισκιάζονται από το ανάλογο θέαμα μιας επίδειξης μόδας όπου αμέτρητοι σταρ ανεβοκατεβαίνουν την πασαρέλα προβάλλοντας τις ατομικές εμφανίσεις που έχει δημιουργήσει γι’ αυτούς ο Anderson φορώντας ο καθένας μια μάσκα που αντανακλά ένα μοναδικό συναίσθημα, κινηματογραφημένο σε ιδανικές συνθήκες φωτισμού και σκηνικού για να εντυπωσιάσει, στερημένο από κάθε αίσθηση αλήθειας.

Δεν υπάρχει τίποτα πιο ανούσιο στο “Asteroid City” από το ίδιο του το σενάριο. Στη λίστα των προδιαγραφών, η ταινία χτυπά όλα τα απαραίτητα κουτάκια αλλά η πλοκή και ο διάλογος δεν περιλαμβάνονται σε αυτήν. Οι ηθοποιοί μιλάνε αλλά κανείς δεν ακούει τι λένε. Περισσότερη σημασία πέφτει στη στάση του σώματος ή στη γωνία και το ύψος που βρίσκεται το χέρι τους. Οι λέξεις βρίσκονται πάντα εκεί σαν ένα μονότονο βουητό μέσα στην ηχητική μπάντα, αδιάκριτες, σε σταθερό τόνο, ακατάπαυστες. Ο Alexandre Desplat περισσότερο εκμεταλλεύεται το άρρηκτα συνδεδεμένο όνομά του με τον Anderson παρέχοντας ένα soundtrack που για ολόκληρα λεπτά κάθε φορά αποτελείται από ένα μοναχικό καμπανάκι το οποίο ηχεί εκνευριστικό. Πιο έντιμο θα ήταν αν η ταινία ήταν όχι απλά βωβή με μουσική, αλλά ολοκληρωτικά σιωπηλή.

Η εξέλιξη στην πλοκή και τους χαρακτήρες υπάρχει σε απαραίτητα ψήγματα για να παρουσιαστεί ένας νέος καμβάς όπου ο Anderson δείχνει ξεκάθαρα τις προτεραιότητές του. Καθένας από τους 25 χαρακτήρες επιτελεί τον σκοπό του στη σκηνή και παραδίδει τη σκυτάλη στον επόμενο προτού προλάβει να αποκτήσει κάποια ουσία, με τον Anderson να κόβει κατευθείαν σε κάποια ανούσια βινιέτα, όπου ο μόνος κερδισμένος τελικά είναι ο Adam Stockhausen στον σχεδιασμό της παραγωγής με τα ζωγραφισμένα σκηνικά της ερήμου και τα βράχια από φελιζόλ.

Αυτό που μένει από το “Asteroid City” είναι μια νοσταλγική επιθυμία για τους γοητευτικούς outsider των προηγούμενων ταινιών και η θετικού πρόσημου στεναχώρια που το κινηματογραφικό κάδρο και το παστέλ προκαλούσαν για να αναδείξουν μοναδικά τη θεματική, είτε επρόκειτο για την αθώα περιπέτεια της παιδικότητας, τα οικογενειακά ευτράπελα ή τα βάσανα της εφηβείας. Εδώ το μόνο αξιοθαύμαστο είναι ο απόλυτος εναρμονισμός των ηθοποιών με το στιλ του Anderson, ανώνυμα εργαλεία που ποζάρουν υπέρ μιας αυτιστικής οπτικής, όπου η διαφορά του καλλιτέχνη Anderson από τις παρωδίες του στο ίντερνετ είναι ολοκληρωτικά αδιάκριτη.

Βαθμολογία: