Ο Άλβι κι η Άννι έχουν διαφορετικούς χαρακτήρες, αλλά είναι και οι δυο διασκεδαστικοί κι ιδιαίτεροι. Ο Άλβι είναι κωμικός ηθοποιός, νευρωτικός, απαισιόδοξος, εμμονοληπτικός με την ιδέα του θανάτου και με κυνική συμπεριφορά απέναντι σε όλους όσους τον περιβάλλουν, ενώ η Άννι είναι μια αδέξια, αλλά ταλαντούχα κι εγκάρδια τραγουδίστρια και φωτογράφος. Οι δυο τους ερωτεύτηκαν κεραυνοβόλα μετά την πρώτη τους συνάντηση, αλλά τα πρώτα σύννεφα στη σχέση τους παρουσιάστηκαν όταν η Άννι μετακόμισε στο σπίτι του.

Σκηνοθεσία:

Woody Allen

Κύριοι Ρόλοι:

Woody Allen … Alvy ‘Max’ Singer

Diane Keaton … Annie Hall

Tony Roberts … Rob

Carol Kane … Allison Portchnik

Paul Simon … Tony Lacey

Shelley Duvall … Pam

Janet Margolin … Robin

Christopher Walken … Duane Hall

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Woody Allen, Marshall Brickman

Παραγωγή: Charles H. Joffe, Jack Rollins

Φωτογραφία: Gordon Willis

Μοντάζ: Wendy Greene Bricmont, Ralph Rosenblum

Σκηνικά: Mel Bourne

Κοστούμια: Ruth Morley

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.

Τίτλοι

  • Αυθεντικός Τίτλος: Annie Hall
  • Ελληνικός Τίτλος: Ο Νευρικός Εραστής
  • Εναλλακτικός Ελλ. Τίτλος: Νευρικός Εραστής [επανέκδοσης]

Κύριες Διακρίσεις

  • Όσκαρ καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, πρώτου γυναικείου ρόλου (Diane Keaton) και αυθεντικού σεναρίου. Υποψήφιο για πρώτο αντρικό ρόλο (Woody Allen).
  • Χρυσή Σφαίρα πρώτου γυναικείου ρόλου (Diane Keaton) σε κωμωδία/μιούζικαλ. Υποψήφιο για καλύτερη ταινία (κωμωδία/μιούζικαλ), πρώτο αντρικό ρόλο (Woody Allen) στην ίδια κατηγορία και σενάριο.
  • Βραβείο Bafta καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, πρώτου γυναικείου ρόλου (Diane Keaton), σεναρίου και μοντάζ. Υποψήφιο για πρώτο αντρικό ρόλο (Woody Allen).

Παραλειπόμενα

  • Η ιδέα για την ταινία γεννήθηκε από τον Allen και τον Marshall Brickman πάνω σε περίπατο ανά τη Νέα Υόρκη. Ακολούθως, ο Allen έγραψε ένα δοκιμαστικό σενάριο μέσα σε 4 ημέρες, παραδίδοντας το στον Brickman για τις απαραίτητες αλλαγές. Αφού το κείμενο πήγαινε κι έρχονταν ανάμεσα τους, θεώρησαν ότι ήταν έτοιμο και το έστειλαν στη United Artists, ζητώντας μπάτζετ των τεσσάρων εκατομμυρίων δολαρίων. Το σενάριο μπορεί μεν να εγκρίθηκε, αλλά ακολούθησαν τέτοιες αλλαγές που στην ουσία το μεταμόρφωσαν. Στην αρχική του μορφή, το επίκεντρο ήταν μια δραματική ιστορία μυστηρίου με φόνο, ενώ ως υποπλοκή είχε το κωμικό στοιχείο εν είδει κομεντί. Πολλά χρόνια μετά, το 1993, αυτό το αρχικό σενάριο αποτέλεσε τη βάση της δημιουργίας τού Μυστηριώδεις Φόνοι στο Μανχάταν.
  • Χωρίς να υπάρχει κάποιος τίτλος επί του σεναρίου, ο Allen πρότεινε ως τίτλο εργασίας το Anhedonia, έναν όρο που αναφέρεται στην ανικανότητα κάποιου να αισθανθεί απόλαυση. Ο Brickman έφερε ως εναλλακτικούς τους: It Had to Be Jew, Rollercoaster Named Desire και Me and My Goy. Ακολούθως, η διαφημιστική εταιρία που προσέλαβε η United Artists έκλεινε προς την επιλογή του σκηνοθέτη, με τον τελευταίο να πειραματίζεται περαιτέρω με τίτλους όπως το Anxiety και το Annie and Alvy, πριν καταλήξει στον γνωστό.
  • Αρκετά στοιχεία από τον Άλβι της ταινίας παραπέμπουν στο παρελθόν του Allen, κάνοντας κάποιους να μιλάνε για αυτοβιογραφία. Ανάμεσα σε αυτά, το Alvy ήταν ένα από τα παρατσούκλια του σκηνοθέτη όταν ήταν ακόμα στο σχολείο, ενώ το αληθινό επίθετο της Diane Keaton είναι Hall και το Annie ένα από τα δικά της παρατσούκλια. Σημειωτέον οι δυο τους είχαν επί έτη δεσμό. Ο Allen όμως απάντησε σε όλο αυτό, διαψεύδοντας το.
  • Επιρροή στον δημιουργό άσκησε το 8½ (1963) του Federico Fellini, με τις δύο ταινίες να δημιουργούνται σε παρόμοια κρίσιμες καμπές στην καριέρα των δημιουργών τους, αλλά και αμφότερες εμπεριείχαν στοιχεία από την προσωπική τους ψυχανάλυση. Πάνω σε αυτό, ο δημιουργός ήθελε από τον ιταλό μετρ να κάνει ένα πέρασμα από την ταινία (στην σκηνή του κινηματογράφου), αλλά τόσο αυτός όσο και ο Luis Bunuel απέρριψαν την γκεστ συμμετοχή τους.
  • Τα γυρίσματα ξεκίνησαν τον Μάιο του 1976 στο Λονγκ Άιλαντ, αλλά τελείωσαν 10 μήνες μετά, με σποραδικούς ρυθμούς.
  • Εδώ κάνει κινηματογραφικό ντεμπούτο η Sigourney Weaver. Είναι ένα από τα ραντεβού του Άλβιν (έξω από τον κινηματογράφο), αλλά ο ρόλος δεν προέβλεπε να μιλάει η μελλοντική σταρ.
  • Ρόλο ομιλών κομπάρσου έχει ο Jeff Goldblum, όπου εμφανίζεται σε ένα πάρτι και αναφέρει ότι “ξέχασε το μάνδρα του”.
  • Ντεμπούτο και για την Beverly D’Angelo στον πολύ μικρό ρόλο μιας ηθοποιού τηλεοπτικής σειράς.
  • Ο Truman Capote κάνει μια γκεστ-σταρ εμφάνιση, όπου συμμετέχει στον διαγωνισμό μίμων του… Truman Capote.
  • Ο Christopher Walken αναγράφεται στους τίτλους τέλους ως Christopher Wlaken. Προφανώς, ήταν λάθος του δημιουργού των τίτλων και όχι κάποιο εσωτερικό αστείο.
  • Ο Allen είχε χαρακτηρίσει την ταινία του αυτή ως “κρίσιμη καμπή” στη φιλμογραφία του. Και πράγματι, είναι η πρώτη φορά που ξεφεύγει από την απόλυτη φάρσα, και παρουσιάζει ένα επίπεδο σοβαρότητας. Ακαδημαϊκοί επίσης επισήμαναν την αντίθεση ανάμεσα στην εικόνα του Λος Άντζελες με τη Νέα Υόρκη, την παρουσίαση της εβραϊκής ταυτότητας, τα στερεότυπα της σεξουαλικότητας των δύο φύλων, και τα στοιχεία μοντερνισμού και ψυχανάλυσης.
  • Με κόστος μόλις 4 εκατομμύρια δολάρια, το φιλμ έβγαλε 38,3, και παραμένει ως μία από τις πλέον εμπορικές ταινίες του νεοϋρκέζου δημιουργού.

Μουσικά Παραλειπόμενα

  • Ελάχιστη μουσική ακούγεται καθ’ όλη την ταινία, κυρίως παλιά τζαζ κομμάτια, κάτι που ο δημιουργός καθιέρωσε ως επιρροή από τον Ingmar Bergman.
  • Η Diane Keaton ερμηνεύει η ίδια δύο τραγούδια στη σκηνή του τζαζ-κλαμπ, το Seems Like Old Times (1945) και το It Had To Be You (1924).

Κριτικός: Σταύρος Γανωτής

Έκδοση Κειμένου: 28/5/2008

Ποιο είναι στην πραγματικότητα το αριστούργημα του Woody Allen; Είτε είναι το Μανχάταν , είτε το Ζέλιγκ, είτε η Χάνα, ο Νευρικός Εραστής είναι η αγαπημένη ταινία από Woody για το μεγαλύτερο μέρος του κοινού. Η σημασία του είναι μεγαλύτερη από κάθε άλλη που κατάφερε ο νεοϋορκέζος δημιουργός και, πιστέψτε με, δεν αφορά καθόλου το Όσκαρ που του χάρισε τότε η Ακαδημία.

Καταπιάνοντας μια τέτοια ταινία, δεν κάνεις κριτική, αλλά βασικά ψυχανάλυση. Ο Allen πρωτοεμφανίζει έντονα συμπτώματα νεύρωσης και δυσλειτουργικότητας με τον περιβάλλοντα χώρο. Σαν κάτι να τον τσιμπάει συνέχεια και δεν μπορεί να απολαύσει απλές στιγμές, δίνοντας έναν σλάπστικ τόνο στην καθημερινότητα του. Ο ίδιος θα σου προσφέρει χιλιάδες δικαιολογίες για τα ελαττώματα του, όπως η κακή παιδική ηλικία, αλλά εμείς θα δεχτούμε μονάχα πως η υψηλή διάνυα δεν έκανε ποτέ ευτυχισμένο κανέναν. Το πολύ διάβασμα, το πολύ λεπτό ψάξιμο και η υπερανάλυση φαίνεται πως κοστίζουν στον ήρωα-δημιουργό το άδραγμα της στιγμής, και ακόμα χειρότερα, όταν σε αυτή την περίπτωση το «κακό» διπλασιάζεται στο πρόσωπο του θηλυκού άλτερ-έγκο του, Dianne Keaton. Τα αντίθετα ή τα ομώνυμα έλκονται εντέλει;

Ανάμεσα στο ζευγάρι υπάρχει μια σχέση αλληλεξάρτησης-απώθησης, βγαλμένης από τις Σκηνές ενός Γάμου του Ingmar Bergman. Το δικαίωμα στην ευτυχία μέσα σε έναν σύγχρονο κόσμο περνάει από ψυχολογικό σουρωτήρι, και τελικά αυτό που αγαπάμε, είναι κι αυτό που μισούμε. Είναι η ίδια η αίσθηση ενός αστού για τον τόπο που ζει, ενός καπνιστή για το τσιγάρο, ενός δημιουργού για το έργο του. Εδώ, ο Woody Allen, αναφερόμενος στην γενιά που επονομάστηκε «τα παιδιά της Χιροσίμα», προσθέτει και τη σχέση αυτών με τους γονείς τους, και των κοινωνικών-φυλετικών κατατάξεων που εισχώρησαν και στα πιο λαϊκά στρώματα. Μια γενιά που δοκίμαζε πρώτη τον ελεύθερο έρωτα, τα ναρκωτικά, τη βουτιά στην υψηλή τέχνη, σε μια επανάσταση που γινόταν ακόμα και μέσα στα σπίτια.

Θα με ρωτήσετε, ίσως, πώς τα καταφέρνει όλα αυτά ο Allen μέσα σε μία ταινία; Αρχικά, ο Νευρικός Εραστής είναι πολλές ταινίες σε μία. Χρησιμοποιεί πολλές καινοτομικές μανούβρες για να γίνει όσο το δυνατόν αμεσότερος. Οι ήρωες μιλούν στην κάμερα, υπότιτλοι γράφουν τις σκέψεις τους, φλας-μπακ αλά Άγριες Φράουλες μάς επιστρέφουν στα παρελθόντα, το Θυμάμαι του Fellini αναβιώνει παιδικές μνήμες, ακόμα και τρίτοι εισβάλουν ως από μηχανής θεοί προς βοήθεια. Κι όμως, δεν γίνεται ποτέ απόλυτα σινεφιλικό, αλλά δένει την πρώτη, αυστηρά κωμική, περίοδο του Allen με αυτό που επέρχεται, την ψυχαναλυτική του περίοδο. Πρώτα εκθέτει τις νευρώσεις του και πλέον περνάμε στη θεραπεία.

Συνοπτικότερα, ο Νευρικός Εραστής είναι η ταινία ορόσημο του Woody Allen, αφού αρχίζει να σοβαρεύεται και να κοιτάζει πιο ενδοφλεβικά τη ζωή, έστω και νευρικός ων. Ο έρωτας και η καθημερινότητα ελέγχονται σαν οντότητες και το αποτέλεσμα είναι μια ερωτική κομεντί που δεν μοιάζει με τίποτα γνωστό ως τότε. Ο δημιουργός ψυχαναλύει όχι μόνο τον εαυτό του αλλά μια αστική κοινωνία στο σύνολο της και χρησιμοποιεί το καυστικό χιούμορ σαν χάπι για τη νευροπάθεια. Υπάρχει απόλυτη χημεία ανάμεσα στους δύο ήρωες, ακόμα και που το ζευγάρι οπτικά δεν κολλάει πουθενά, αποδεικνύοντας πως η αληθινή χημεία κοιτάζει από μέσα. Τα μακριά πλάνα του και οι καινοτόμες μέθοδοι προκαλούν ακόμα ενδιαφέρον, αν κι έχουν αντιγραφεί κατά κόρον. Μόνο μην απογοητευτείτε από το φινάλε, δεν πρόκειται για χολιγουντιανό χάπι-εντ, αλλά για έναν κινηματογράφο που, χωρίς να κάνει χάρες, μπορεί να κάνει κι έναν νομπελίστα να γελάσει με την ψυχή του…

Βαθμολογία:


Γκαλερι φωτογραφιων

18 φωτογραφίες

Μοιραστειτε ενα σχολιο

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *