Το Πέρασμα στην Ινδία
- A Passage to India
- 1984
- Μ. Βρετανία
- Αγγλικά, Ινδικά
- Δραματική, Έπος, Εποχής, Ιστορική, Μυστηρίου, Πολιτική
Δεκαετία του 1920. Η Αντέλα, μια νεαρή Αγγλίδα, ταξιδεύει στην Ινδία για να συναντήσει τον αρραβωνιαστικό της, που υπηρετεί ως δικαστής σε μια μικρή πόλη. Μαζί με τη μέλλουσα πεθερά της, η Αντέλα θα ξεναγηθεί από έναν ντόπιο γιατρό στις τοπικές σπηλιές της περιοχής, μόνο που η έκβαση της εκδρομής θα δυναμιτίσει τις σχέσεις ανάμεσα στην αγγλική και την ινδική κοινότητα.
Σκηνοθεσία:
David Lean
Κύριοι Ρόλοι:
Judy Davis … Adela Quested
Victor Banerjee … Δρ Aziz Ahmed
Peggy Ashcroft … Κα Moore
James Fox … Richard Fielding
Alec Guinness … καθηγητής Narayan Godbole
Nigel Havers … Ronny Heaslop
Michael Culver … ταγματάρχης McBryde
Art Malik … Ali
Saeed Jaffrey … Κος Hamidullah
Roshan Seth … Amrit Rao
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: David Lean
Παραγωγή: John Brabourne, Richard Goodwin
Μουσική: Maurice Jarre
Φωτογραφία: Ernest Day
Μοντάζ: David Lean
Σκηνικά: John Box
Κοστούμια: Judy Moorcroft
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: A Passage to India
- Ελληνικός Τίτλος: Το Πέρασμα στην Ινδία
- Εναλλακτικός Τίτλος: David Lean’s Film of a Passage to India
Σεναριακή Πηγή
- Μυθιστόρημα: A Passage to India του E.M. Forster.
- Θεατρικό: A Passage to India της Santha Rama Rau.
Κύριες Διακρίσεις
- Όσκαρ δεύτερου γυναικείου ρόλου (Peggy Ashcroft) και μουσικής. Υποψήφιο για καλύτερη ταινία, σκηνοθεσία, πρώτο γυναικείο ρόλο (Judy Davis), διασκευασμένο σενάριο, φωτογραφία, μοντάζ, σκηνικά, κοστούμια και ήχο.
- Χρυσή Σφαίρα ξένης ταινίας, δεύτερου γυναικείου ρόλου (Peggy Ashcroft) και μουσικής. Υποψήφιο για σκηνοθεσία και σενάριο.
- Βραβείο Bafta δεύτερου γυναικείου ρόλου (Peggy Ashcroft). Υποψήφιο για καλύτερη ταινία, πρώτο αντρικό ρόλο (Victor Banerjee), δεύτερο αντρικό ρόλο (James Fox), σενάριο, μουσική, φωτογραφία, σκηνικά και κοστούμια.
Παραλειπόμενα
- Ρέκβιεμ στη μακρά και ένδοξη καριέρα του David Lean. Ήταν και η πρώτη ταινία που σκηνοθετούσε από το 1970 και την Κόρη του Ράιαν.
- Η ταινία βασίστηκε τόσο στο βιωματικό μυθιστόρημα του E.M. Forster από το 1924, όσο και τη θεατρική του διασκευή του 1960.
- Ο David Lean είχε διαβάσει το βιβλίο, αλλά είχε επίσης δει την παράσταση του 1960. Εντυπωσιασμένος, προσπάθησε να αποκτήσει τα δικαιώματα, αλλά ο Forster είπε όχι, κι ενώ είχε πράξει ομοίως όταν η θεατρική συγγραφέας τού είχε προτείνει να το κάνει ταινία ο Satyajit Ray. Με τον θάνατο του E.M. Forster το 1970, τα δικαιώματα κληροδοτήθηκαν στη διοίκηση του πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, με τον εκτελεστή τους όμως να πράττει όπως κι ο συγγραφέας, λέγοντας όχι σε δημιουργούς-παραγωγούς όπως οι Joseph Losey, Ismail Merchant, James Ivory και Waris Hussein. Έπρεπε να φτάσει το 1980, όπου ανέλαβε χρέη διευθυντή ο Bernard Williams, φίλος του κινηματογράφου, και όλα άλλαξαν. Τα αγόρασε τότε ο βαρόνος John Brabourne, έχοντας αναθέσει στη Santha Rama Rau τη συγγραφή του σεναρίου. Αυτός τύχαινε λάτρης του Δόκτωρ Ζιβάγκο, και ήθελε από τον David Lean να το αναλάβει. Εκείνος προσπαθούσε ανεπιτυχώς να βρει χρηματοδότηση για μια ιστορική εκδοχή της Ανταρσίας του Μπάουντι, ενώ είχε κατά νου και το Πέρα από την Αφρική. Τον Σεπτέμβριο όμως του 1981 είχε πει οριστικά το ναι, και η Rau είχε ολοκληρώσει το σενάριο. Το κείμενο της όμως δεν άρεσε ούτε στον σκηνοθέτη ούτε στον Brabourne (το βρήκαν πολύ λογοτεχνικό), με τον Lean να αποφασίζει να το γράψει ο ίδιος.
- Η Peggy Ashcroft είχε γίνει σε ηλικία 77 ετών η γηραιότερη ηθοποιός που έπαιρνε Όσκαρ. Δεν παραβρίσκονταν όμως στην απονομή, με την Angela Lansbury να το λαμβάνει για λογαριασμό της.
- Ο Lindsay Anderson είχε υποστηρίξει ότι είχε αρνηθεί την πρόταση να το σκηνοθετήσει αυτός.
- Ο Lean ήθελε από την παλιά του πρωταγωνίστρια Celia Johnson να γίνει η Κα Μουρ, αλλά εκείνη αρνήθηκε. Η βρετανίδα ηθοποιός δεν πρόλαβε καν την πρεμιέρα, αφού έφυγε πριν από αυτήν από τη ζωή.
- Η επιλογή του Victor Banerjee έγινε μετά από πρόταση του Satyajit Ray.
- Ο Peter O’Toole ήταν η πρώτη επιλογή του δημιουργού για τον Φίλντινγκ.
- Ο Nigel Hawthorne είχε πάρει έναν δεύτερο ρόλο, αλλά ασθένησε κατά τα γυρίσματα και αντικαταστάθηκε.
- Η EMI είχε αρχικά πρόβλημα με τη χρηματοδότηση μιας τόσο ακριβής παραγωγής, αλλά ο Lean έβαλε μόνος του χρήματα για την ανίχνευση τοποθεσιών για τα γυρίσματα, και τη συγγραφή του σεναρίου. Αργότερα, όμως, τόσο η EMI, όσο και η Columbia με το HBO ανέβασαν το μπάτζετ.
Κριτικός: Σταύρος Γανωτής
Έκδοση Κειμένου: 17/9/2016
Μπορεί να είναι το κύκνειο άσμα του, όμως ο γηραιός Ντέιβιντ Λιν έχει πολλά από την επική φρεσκάδα που τον έκανε αθάνατο. Με ένα φοβερό τεχνικό επιτελείο να τον στηρίζει, όπως άντα άλλωστε, ο Λιν δεν βλέπει στιγμή τουριστικά την Ινδία, κι αναπτύσσει με τους σωστούς ρυθμούς το γραπτό του Ε.Μ. Φόστερ, σεβόμενος πως πρέπει να μην πάρει θέση στη διαφυλετική κόντρα, αλλά ταυτόχρονα να αφήσει την πολιτική χροιά να μιλήσει μόνη της. Αυτό συνδιάζεται στο φιλμ με μια ατμόσφαιρα μυστηρίου που δένει απόλυτα με το εξωτικό κλίμα, και μια ανάμνηση για τους Βρετανούς που ποτέ δεν κατάκτησαν ψυχή τε και σώματι τις μακρινές αποικίες τους. Η μεγάλη κυρία Πέγκι Άσκροφτ κερδίζει επάξια ένα Όσκαρ κοντά στο τέλος της καριέρας της, ενώ χωρίς κανείς να θέλει να βγάλει την ερμηνεία του πάνω από τον άλλον, όλοι οι ηθοποιοί σε μαγνητίζουν άμεσα.
Βαθμολογία: