Ένας Άνθρωπος για Όλες τις Εποχές

Βρισκόμαστε στην Αγγλία, ανατρέχοντας τα έτη 1529 έως 1535, υπό τη βασιλεία του Ερρίκου του 8ου. Κεντρική φιγούρα ο καγκελάριος Σερ Τόμας Μουρ, που θα αρνηθεί να πιέσει τον πάπα ώστε να εγκρίνει τον γάμο του βασιλιά με τη νέα του σύζυγο από την Ισπανία. Φανατικός καθολικός, θα εντείνει τη διαμάχη του με τον άρχοντα της χώρας, υπηρετώντας ως τέλους τα ιδανικά του. 

Σκηνοθεσία:

Fred Zinnemann

Κύριοι Ρόλοι:

Paul Scofield … Σερ Thomas More

Wendy Hiller … Alice More

Leo McKern … Thomas Cromwell

Robert Shaw … βασιλιάς Henry VIII

Orson Welles … καρδινάλιος Thomas Wolsey

Susannah York … Margaret More

Nigel Davenport … δούκας Thomas Howard

John Hurt … Richard Rich

Corin Redgrave … William Roper

Colin Blakely … Matthew

Cyril Luckham … αρχιεπίσκοπος Thomas Cranmer

Vanessa Redgrave … Anne Boleyn

Jack Gwillim … πρόεδρος ανώτατου δικαστηρίου

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Robert Bolt

Παραγωγή: Fred Zinnemann

Μουσική: Georges Delerue

Φωτογραφία: Ted Moore

Μοντάζ: Ralph Kemplen

Σκηνικά: John Box

Κοστούμια: Joan Bridge, Elizabeth Haffenden

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.

Τίτλοι

• Αυθεντικός Τίτλος: A Man for All Seasons
• Ελληνικός Τίτλος: Ένας Άνθρωπος για Όλες τις Εποχές
• Εναλλακτικός Ελλ. Τίτλος: Ο Άνθρωπος για Όλες τις Εποχές [VHS]

Σεναριακή Πηγή

• Θεατρικό: A Man for All Seasons του Robert Bolt.

Κύριες Διακρίσεις

• Όσκαρ καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας, πρώτου αντρικού ρόλου (Paul Scofield), διασκευασμένου σεναρίου, φωτογραφίας και κοστουμιών. Υποψήφιο για δεύτερο αντρικό ρόλο (Robert Shaw) και δεύτερο γυναικείο ρόλο (Wendy Hiller).
• Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ταινίας (δράμα), σκηνοθεσίας, πρώτου αντρικού ρόλου (Paul Scofield) σε δράμα, και σεναρίου. Υποψήφιο για δεύτερο αντρικό ρόλο (Robert Shaw).
• Βραβείο Bafta καλύτερης ταινίας από οποιαδήποτε προέλευση, καλύτερης βρετανικής ταινίας, σκηνοθεσίας, βρετανού ηθοποιού (Paul Scofield), σεναρίου, φωτογραφίας, σκηνικών και κοστουμιών.

Παραλειπόμενα

• Ο Paul Scofield είχε ερμηνεύσει τον Τόμας Μουρ τόσο στην ορίτζιναλ παράσταση του 1960 στο Γουέστ Εντ, όσο και στη μεταφορά στο Μπρόντγουεϊ τον επόμενο χρόνο. Αλλά και ο Leo McKern ήταν ο Thomas Cromwell και στο Μπρόντγουεϊ, ενώ στο Γουέστ Εντ ήταν ο “απλός άνθρωπος”.
• Η βασικότερη διαφορά ανάμεσα στο θεατρικό και το σενάριο είναι η απουσία από το δεύτερο του αφηγητή των γεγονότων, γνωστού ως “ο απλός άνθρωπος”. Ο ρόλος αυτός μοιράστηκε σε διάφορους ανώνυμους χαρακτήρες: τον βαρκάρη του Τάμεση, τον επιστάτη του Μουρ, έναν πανδοχέα, τον δεσμοφύλακα του πύργου, τον επικεφαλής ένορκο και τον δήμιο. Χάθηκε επίσης η συμμετοχή του πρέσβη Eustace Chapuys, ενώ προστέθηκαν ο θάνατος του Wolsey, η ανακήρυξη του More ως καγκελάριου, και ο γάμος του βασιλιά με την Anne Boleyn. Επιπλέον, ιστορικά αλλά και στο θεατρικό πρόεδρος του ανώτατου δικαστηρίου ήταν ο δούκας Thomas Howard, αλλά ο ρόλος ερμηνεύεται από τον Jack Gwillim, σε έναν ανώνυμο χαρακτήρα ειδικά δημιουργημένο για την ταινία.
• Η Columbia Pictures φοβόταν ότι το όνομα του Paul Scofield δεν θα τραβούσε το κοινό στις αίθουσες, κι έτσι είχαν κάνει πρόταση στον Richard Burton, που όμως αρνήθηκε. Κατά νου είχαν αποφασίσει να προτείνουν τον ρόλο και στους Laurence Olivier και Dirk Bogarde, αλλά ο Zinnemann πάτησε πόδι και απαίτησε τη συμμετοχή του Scofield. Αναφορές θέλουν τον Charlton Heston να επιμένει διακαώς για να πάρει τον συγκεκριμένο ρόλο, αλλά το στούντιο δεν θα τον έδινε σε έναν που δεν μοιάζει με Βρετανό.
• Ο Alec Guinness ήταν η πρώτη επιλογή για τον Wolsey, ενώ ο Peter O’Toole για τον Ερρίκο (με τον Richard Harris ως επιλαχών).
• Ο Robert Bolt ήθελε να ερμηνεύσει ο σκηνοθέτης -και ηθοποιός- John Huston τον Thomas Howard, αλλά εκείνος δεν αποδέχτηκε την πρόταση.
• Η Vanessa Redgrave είχε κλείσει για τον ρόλο της Margaret, αλλά κάποιες θεατρικές της υποχρεώσεις την ώθησαν στον σύντομο ρόλο της Anne Boleyn. Η ίδια η ηθοποιός ήταν που απαίτησε να μην εμφανίζεται το όνομα της στην προώθηση του φιλμ, και μόνο υπό αυτό τον όρο συμφώνησε, και μάλιστα δίχως να πληρωθεί καθόλου για τη συμμετοχή της.
• Για να κρατηθεί ένα μπάτζετ κάτω από τα 2 εκατομμύρια δολάρια, όλο το καστ συμφώνησε σε μείωση μισθού. Οι τρεις μόνοι που πληρώθηκαν εξτρά από τους υπόλοιπους ήταν οι Scofield, York και Welles.
• Ο Fred Zinnemann είχε γράψει στην αυτοβιογραφία του ότι αυτή ήταν η ευκολότερη δουλειά στην καριέρα του, και τούτο λόγω του εξαιρετικού καστ και επιτελείου, αλλά και της χημείας ανάμεσα τους.
• Τρίτη μόλις ταινία αλλά και πρώτη σημαντική στη φιλμογραφία του John Hurt. Η αμοιβή του εδώ ήταν μόλις 3 χιλιάδες λίρες.
• Ο Paul Scofield δεν παρίσταντο στην τελετή απονομής των Όσκαρ, με το βραβείο να του αποστέλλεται ταχυδρομικά αλλά και να σπάει κατά τη μεταφορά του. Ο λόγος που δεν βρίσκονταν εκεί ο βρετανός ηθοποιός ήταν επειδή ήταν βέβαιος ότι το βραβείο θα κατέληγε στον Richard Burton (που είχε απορρίψει τον ρόλο του Μουρ…) για το Ποιος Φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ.
• Τα δύο εκατομμύρια δολάρια απέφεραν μεγάλα βραβεία, φήμη και έσοδα 28,4 εκ. δολάρια. Ήταν η 6η εμπορικότερη ταινία της χρονιάς.
• Το Βατικανό συμπεριέλαβε την ταινία στις 45 εκλεκτές της ως καλύτερες όλων των εποχών.
• Η επόμενη διασκευή του ίδιου θεατρικού έμελλε να γίνει για την τηλεόραση. Στην τηλεταινία του 1988 σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής ήταν ο Charlton Heston, ενώ η Vanessa Redgrave συμπρωταγωνιστεί ως Alice More. Ήταν η πρώτη αποκλειστική παραγωγή του δικτύου Turner Network Television.