20.000 Είδη Μελισσών (2023)

ΣΥΝΟΨΗ

Μπορεί το καλοκαίρι να βρίσκεται προ των πυλών, όμως ένα οκτάχρονο αγόρι που νοιώθει κορίτσι προσπαθεί να κατανοήσει τις σεισμικές αλλαγές που συντελούνται στον εύθραυστο εσωτερικό του κόσμο. Η μητέρα του στέκει ενθαρρυντικά στο πλευρό του, ο περίγυρος του όμως αντιμετωπίζει την όλη συμπεριφορά του ως ένα παιδικό καπρίτσιο. Το παιδί με γενναιότητα θα προσπαθήσει να βρει τον εαυτό του και να τον συστήσει από την αρχή στους άλλους.

Σκηνοθεσία:

Estibaliz Urresola Solaguren

Κύριοι Ρόλοι:

Sofia Otero … Lucia

Patricia Lopez Arnaiz … Ane

Ane Gabarain … Lourdes

Itziar Lazkano … Lita

Martxelo Rubio … Gorka

Miguel Garces … Jon

Κεντρικό Επιτελείο:

Σενάριο: Estibaliz Urresola Solaguren

Παραγωγή: Valerie Delpierre, Lara Izagirre

Φωτογραφία: Gina Ferrer

Μοντάζ: Raul Barreras

Σκηνικά: Izaskun Urkijo

Κοστούμια: Nerea Torrijos

Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.

Τίτλοι

Αυθεντικός Τίτλος: 20.000 Especies de Abejas
Ελληνικός Τίτλος: 20.000 Είδη Μελισσών
Διεθνής Τίτλος: 20,000 Species of Bees

Κύριες Διακρίσεις

Συμμετοχή στο διαγωνιστικό τμήμα του φεστιβάλ Βερολίνου. Βραβείο ερμηνείας (Sofia Otero).
Καλύτερη ταινία στο φεστιβάλ της Μάλαγα.
Ειδικό βραβείο στο φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν.
Μέγα βραβείο επιτροπής στο φεστιβάλ του Σιάτλ.
Βραβείο σκηνοθεσίας στο φεστιβάλ Αθηνών.
Υποψήφιο για το βραβείο κοινού Lux του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου.
Υποψήφιο για ευρωπαϊκή ανακάλυψη στα Ευρωπαϊκά Βραβεία.
Βραβείο νέου σκηνοθέτη, δεύτερου γυναικείου ρόλου (Ane Gabarain) και σεναρίου στα Goya. Υποψήφιο για καλύτερη ταινία, πρώτο γυναικείο ρόλο (Patricia Lopez Arnaiz), δεύτερο αντρικό ρόλο (Martxelo Rubio), δεύτερο γυναικείο ρόλο (Itziar Lazkano), παραγωγή, φωτογραφία, μοντάζ, σκηνικά, κοστούμια, ήχο, ειδικά εφέ και μακιγιάζ/κομμώσεις.

Παραλειπόμενα

Μεγάλου μήκους ντεμπούτο για τη βάσκα Estibaliz Urresola Solaguren, αλλά και για τη μικρή πρωταγωνίστρια Sofia Otero.
Η 9χρονη Sofia Otero έγινε η νεότερη ηθοποιός που κερδίζει ποτέ βραβείο ερμηνείας στο φεστιβάλ Βερολίνου.
Η ταινία ήταν η πρώτη επιλαχούσα για την ισπανική επιτροπή που εξέλεξε την πρόταση της χώρας για το ξενόγλωσσο Όσκαρ.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Κριτικός: Πάρις Μνηματίδης
Έκδοση Κειμένου: 5/10/2023

Το πολύ ευτυχές της υπόθεσης είναι πως η Estibaliz Urresola Solaguren πραγματικά ενδιαφέρεται για το αντικείμενο που θίγει και το προσεγγίζει σε ένα βαθιά ουμανιστικό επίπεδο, εξερευνώντας πρωτίστως τον συναισθηματικό κόσμο της ηρωίδας της και αποφεύγοντας μια πιο ακαδημαϊκού τύπου αποστασιοποίηση. Βέβαια δεν αντιστέκεται στο να καταστήσει πιο προσιτή την ταινία της στο ευρύ κοινό, εγκαταλείποντας ενίοτε την εστίαση στην κόρη για να δώσει έμφαση στη μητέρα, ναι μεν για να δείξει και την πλευρά του γονέα που δεν πρέπει να λείπει από την όλη ανάλυση, αλλά ίσως και για να προσφέρει πιο οικείες και ασφαλείς παραστάσεις στον θεατή που δυσκολεύεται περισσότερο να κατανοήσει τα διακυβεύματα και τον ψυχισμό του παιδιού. Ακόμη κι έτσι πάντως προκύπτει μια ορθώς ζυγισμένη ματιά. Και σίγουρα η προαναφερθείσα δημιουργική επιλογή λειτουργεί ως προς το να δώσει κι ένα άλλο υπόβαθρο στο δράμα, και ειδικότερα να αποτυπώσει το ξεχωριστό ταξίδι της μάνας προς μια εσωτερική αποδοχή πολύ συγκεκριμένων συνθηκών σε πολλά μέτωπα.

Ο τρόπος με τον οποίο το σενάριο προσπαθεί να μπει στη θέση ενός ανήλικου χαρακτήρα και να σεβαστεί την ιδιοσυγκρασία του, με ατάκες που πραγματικά διαθέτουν την αθωότητα και την απορία ενός μικρού κοριτσιού που προσπαθεί να κατανοήσει τον κόσμο και τον εαυτό του, θυμίζει πάρα πολύ το σινεμά της Carla Simon, αν και η Solaguren διαφοροποιείται με το να μην υιοθετήσει έναν νατουραλισμό στον ίδιο βαθμό. Οι παραστάσεις της εξοχής προσφέρονται για μια σειρά συμβολισμών, κυρίως γύρω από το κεντρικό ζήτημα του σεναρίου, οι οποίοι όμως ποτέ δεν αφήνουν μια επίγευση βαρύγδουπη. Και οι πολλαπλές οπτικές γωνίες τρίτων προσώπων που υιοθετούνται γύρω από τη διαδρομή της Lucia προς μια ουσιαστική επίγνωση της ταυτότητάς της συνεισφέρουν στο να γίνουν αντιληπτές και οι διαφορετικές κοσμοθεωρίες τους και να αποτελέσουν οι χαρακτήρες που τις ασπάζονται σύνθετοι υποστηρικτικοί ρόλοι στο πλάι της πρωταγωνίστριας, και όχι απλά σκιώδεις και ασαφείς διακοσμητικές φιγούρες.

Υπάρχει κι ένα ξεκάθαρα φεμινιστικό υπόβαθρο στο πώς είναι δομημένη η ιστορία. Δεν είναι τυχαίο ότι πολλά από τα δρώμενα έχουν πάνω τους τη βαριά σκιά του εκλιπόντος πλέον πατέρα της Ane, έχοντας εν ζωή επιβαρύνει την οικογένειά του με την παρουσία του και με κάποιες καταδικαστέες πλευρές του εαυτού του κι ενδεχομένως επιβάλλοντας εμμέσως ακόμη και μετά θάνατον μερικές βαθιά πατριαρχικές αντιλήψεις του στο πώς φιλτράρουν τα υπόλοιπα μέλη τον αυτοπροσδιορισμό της Lucia. Ίσως η πιο απελευθερωμένη ηρωίδα στο πώς αντιμετωπίζει το κορίτσι είναι η θεία της οικογένειας, ακριβώς επειδή εσωτερικά έχει αποδεσμευτεί από το «τι θα πει ο κόσμος» που συνδέεται με σχήματα ετεροκανονικότητας τα οποία κατά βάθος παγιδεύουν όλες τις πλευρές σε ασφυκτικά πλαίσια.

Η Sofia Otero δίνει μια από τις καλύτερες παιδικές ερμηνείες της πρόσφατης κινηματογραφικής μνήμης, ακριβώς επειδή αποφεύγει την παγίδα της έντονης προσποίησης στην οποία πέφτουν πολλοί συνομήλικοί της ηθοποιοί. Και ο αυθορμητισμός της όμως δεν είναι χωρίς όρια, έχει μια αίσθηση αυτοπειθαρχίας κυρίως στο πώς θα εκδηλωθεί συναισθηματικά που υποδηλώνει μια ερμηνεύτρια με πολλά υποσχόμενες δυνατότητες. Θαυμάσια όμως είναι και η Patricia Lopez Arnaiz καθοδηγώντας τον μέσο θεατή στα μονοπάτια της πλοκής με μια εξαιρετικά πειστική αβεβαιότητα λόγω της ιδιαίτερης θέσης του ρόλου της, κουβαλώντας και αυτή ένα σημαντικό μερίδιο της συγκίνησης που πηγάζει από το σύνολο υπό μια διαφορετική σκοπιά.

Η τρυφερότητα είναι διάχυτη, και στο τέλος της θέασης τα «20.000 Είδη Μελισσών» σίγουρα επιτυγχάνουν στον βασικό στόχο τους, να φέρουν τον οποιονδήποτε σινεφίλ στο σημείο να αφουγκραστεί ένα πολυδιάστατο και όμως τόσο απλό τελικά θέμα «ανοίγοντας» την καρδιά του. Και αν υπάρχουν διάσπαρτα κάποια λάθη αναμενόμενα για ένα ξεκίνημα μεγάλου μήκους στη μυθοπλασία (μερικές ελαφρώς περιττές σκηνές που παραφουσκώνουν την τελική διάρκεια), η ουσία είναι πως το φιλμ λειτουργεί επειδή εντοπίζεται σε μεγάλες ποσότητες το απαραίτητο συστατικό για ένα δράμα σαν το συγκεκριμένο, που δεν είναι άλλο από την ανθρωπιά.

Βαθμολογία: