Σε μια γειτονιά στην Αθήνα της οικονομικής κρίσης, της αναζωπύρωσης του φασισμού και της έκρηξης της πανδημίας, μια ομάδα δεκαοχτάχρονων αναλαμβάνει δράση, καταδιώκοντας μετανάστες, ομοφυλόφιλα ζευγάρια και οποιονδήποτε είναι διαφορετικός στα δικά τους μάτια. Θύτες και συγχρόνως θύματα μιας δηλητηριασμένης κοινωνίας, οι νεαροί είναι έτοιμοι να φτάσουν στα άκρα και να στραφούν εναντίον οποιουδήποτε διαφωνεί με τις ιδέες τους και δεν επιδοκιμάζει τη δράση τους.
Σκηνοθεσία:
Βασίλης Δούβλης
Κύριοι Ρόλοι:
Ιωσήφ Γαβριελάτος … Μιχάλης
Νικολάκης Ζεγκίνογλου … Ηλίας
Αναστάσης Λαουλάκος … Στέλιος
Μαρίνα Ανυφαντή … Κατερίνα
Κλέλια Ανδριολάτου … Μαρίνα
Βασίλης Ντάρμας … Πάνος
Αντώνης Τσαμουράς … Αντώνης
Μάριος Γκιοκουτάι … Νίκος
Σταύρος Τσουμάνης … Στάθης
Δημήτρης Λάλος … Κος Πετρίδης
Μαρίνα Ασλάνογλου … η μητέρα του Μιχάλη
Δημήτρης Δρόσος … ο πατέρας του Μιχάλη
Δημήτρης Ξανθόπουλος … ο πατέρας του Ηλία
Μαρία Σκουλά … η μητέρα του Ηλία
Γιώργος Συμεωνίδης … ο πατέρας του Στέλιου
Θεοδώρα Τζήμου … η μητέρα του Στέλιου
Νίκος Γεωργάκης … στρατιωτικός
Κίμων Κουρής … Ηλιάδης
Γεωργία Ανέστη … η λυκειάρχισσα
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Βασίλης Δούβλης
Παραγωγή: Παναγιώτης Κακαβιάς, Κατερίνα Μπεληγιάννη
Μουσική: Βαγγέλης Φάμπας
Φωτογραφία: Γιώργος Βαλσαμής
Μοντάζ: Ιωάννα Πογιαντζή
Σκηνικά: Σταυρούλα Συγγούνα
Κοστούμια: Ιωάννα Τιμοθεάδου
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: 18
- Διεθνής Τίτλος: 18
Κύριες Διακρίσεις
- Ειδικό βραβείο στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
- Υποψήφιο για σκηνοθεσία και δεύτερο γυναικείο ρόλο (Μαρία Σκουλά) στα βραβεία Ίρις.
Παραλειπόμενα
- Επιστροφή στις σκοτεινές αίθουσες του γιαννιώτη Βασίλη Δούβλη μετά το 2007, που είχε κάνει το μεγάλου μήκους ντεμπούτο του (Η Επιστροφή).
- Το σενάριο είναι εμπνευσμένο ελεύθερα από ένα πραγματικό γεγονός που συνέβη σε λύκειο του Παλαιού Φαλήρου το 2013, το οποίο όμως αποτελεί απλώς την αφετηρία της ταινίας, αφού τόσο η πλοκή όσο και οι χαρακτήρες είναι προϊόντα μυθοπλασίας.
- Η έναρξη των γυρισμάτων συνέπεσε με το ξέσπασμα της πανδημίας. Ο σκηνοθέτης, οι παραγωγοί και οι υπόλοιποι συντελεστές της ταινίας αποφάσισαν να πάρουν το ρίσκο και να εντάξουν την πανδημία στο σενάριο της ταινίας, με μια προσέγγιση σχεδόν ντοκιμαντερίστικη, προσαρμόζοντας τις σκηνές στις πραγματικές συνθήκες που επικρατούσαν και στα υγειονομικά μέτρα που ίσχυαν τότε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το σχολείο-φάντασμα με λίγα παιδιά στο προαύλιο και στις τάξεις, με αντισηπτικά, με τις αποστάσεις να τηρούνται αναγκαστικά και τα ομαδικά παιχνίδια να απαγορεύονται, όπως ακριβώς συνέβαινε τότε.
- Ο τίτλος της ταινίας, το 18, είναι ηθελημένα αμφίσημος, παραπέμποντας τόσο στην ηλικία των πρωταγωνιστών και τη δύσκολη ενηλικίωσή τους, όσο και στο γνωστό ναζιστικό σύνθημα (1=A= Adolf, 8=H=Hitler).
- Ντεμπούτο για τον Ιωσήφ Γαβριελάτο, την Κλέλια Ανδριολάτου, τη Μαρίνα Ανυφαντή, τον Μάριο Γκιοκουτάι, τον Αντώνη Τσαμουρά και τον Σταύρο Τσουμάνη στις μεγάλου μήκους ταινίες.
- Τα κεντρικά γυρίσματα έγιναν στο Πέραμα, αλλά υπάρχουν σημεία και από Δραπετσώνα, Κορυδαλλό, Αθήνα και Χαλάνδρι.
- Με 3.010 εισιτήρια, ήρθε 8ο ανάμεσα στις ελληνικές ταινίες της χρονιάς.
Κριτικός: Σοφία Γουργουλιάνη
Έκδοση Κειμένου: 16/5/2022
Αν ο καλλιτέχνης -και ο πάσης φύσεως αφηγητής ιστοριών- οφείλει οτιδήποτε στον εαυτό του, είναι να μιλάει ανοιχτά για όσα τον κινητοποιούν, τον απασχολούν, για όσα τον καίνε χωρίς επιστροφή.
Ο Βασίλης Δούβλης, εδώ, πιστός στον ίδιο του τον εαυτό μοιάζει να κοιτάζει στα μάτια ένα ζήτημα κοινωνικό, που βρίσκει όμως τη φλεγόμενη πατρίδα του στην ίδια του την ψυχή. Η ρατσιστική βία λοιπόν αποτελεί τον πυρήνα της ίδιας της ψυχής του σκηνοθέτη και δημιουργού, που φλέγεται στους ρυθμούς της αφήγησης της σκληρής του ιστορίας.
Βουτάει, λοιπόν, εδώ στα νιάτα μιας λαϊκής συνοικίας και στις ιδεολογικές τους διαφορές, που λαμβάνουν διαστάσεις αναπόδραστης βίας όταν η ρατσιστική βία καλεί σε «δράση» μια ομάδα νέων που αυτόκλητα χρίζει τον εαυτό της σωτήρα της ίδιας της της πόλης στρεφόμενη ενάντια στην πάσης φύσης διαφορετικότητα.
Κι αν το θέμα της ταινίας θα μπορούσε εύκολα να κυλήσει στα κλισέ ενός αναίτιου διδακτισμού, ο Δούβλης ποντάρει στην ίδια του την ψυχή που του υπαγόρευσε έναν κάποιο σκληρό ρεαλισμό που ρέπει συχνά προς κάποιες σχηματικές φιγούρες και νόρμες. Καταφέρνει όμως να αποφύγει τον σκόπελο του μελοδραματισμού και των «εύκολων» σεναριακών λύσεων, δημιουργώντας ένα πλήρες κοινωνικό αδιέξοδο, έναν λαβύρινθο που δεν διαθέτει έξοδο, αλλά μόνο διαρκή κίνδυνο.
Στο ίδιο μοτίβο του ρεαλισμού κινείται και η σκηνοθεσία που επενδύει στην αισθητική της σκληρής καθημερινότητας χωρίς να καταφεύγει στο εύκολο σοκ της αναίτιας βίας, υπαινισσόμενη όμως ανοιχτά μία καθολικά βίαιη κοινωνία.
Πρόκειται για μια ταινία που δεν αποφεύγει πλήρως τους σχηματικούς διαχωρισμούς ανάμεσα στο «καλό» και το «κακό», καταφέρνει όμως να μας χαρίσει την πλέον άρτια κινηματογραφικά καταγραφή μιας κοινωνίας που λιμνάζει μέσα στη βία που η ίδια καλλιεργεί για τον εαυτό της.
Βαθμολογία:
Ταινία παραγωγής του ΕΚK; Δεν θα πάρω γιατί συνήθως οι παραγωγές του ΔΕΝ ΒΛΕΠΟΝΤΑΙ και όλοι ξέρουμε για ποιον λόγο γυρίζονται. Επόμενη ταινία παρακαλώ...