
Μια δίκη μόλις τελείωσε και οι ένορκοι ετοιμάζονται να βγάλουν την ετυμηγορία. Όλοι τους είναι έτοιμοι να καταδικάσουν τον κατηγορούμενο, εκτός από έναν που προσπαθεί να πείσει τους υπόλοιπους 11 ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα όσο φαίνονται. Έτσι, αυτό που ξεκίνησε σαν μια κανονική δίκη, καταλήγει ως μια αποκάλυψη των αδυναμιών, των προκαταλήψεων και των προβλημάτων του κάθε ενόρκου.
Σκηνοθεσία:
Sidney Lumet
Κύριοι Ρόλοι:
Henry Fonda … ένορκος 8
Lee J. Cobb … ένορκος 3
Ed Begley … ένορκος 10
E.G. Marshall … ένορκος 4
Jack Warden … ένορκος 7
Martin Balsam … ένορκος 1
John Fiedler … ένορκος 2
Jack Klugman … ένορκος 5
Edward Binns … ένορκος 6
Joseph Sweeney … ένορκος 9
George Voskovec … ένορκος 11
Robert Webber … ένορκος 12
Κεντρικό Επιτελείο:
Σενάριο: Reginald Rose
Παραγωγή: Henry Fonda, Reginald Rose
Μουσική: Kenyon Hopkins
Φωτογραφία: Boris Kaufman
Μοντάζ: Carl Lerner
Σκηνικά: Bob Markell
Διεθνής Κριτική (μ.ο.): Πολύ θετική.
Τίτλοι
- Αυθεντικός Τίτλος: 12 Angry Men
- Ελληνικός Τίτλος: Οι 12 Ένορκοι
- Εναλλακτικός Τίτλος: Twelve Angry Men
- Εναλλακτικός Ελλ. Τίτλος: Οι Δώδεκα Ένορκοι [επανέκδοσης]
Άμεσοι Σύνδεσμοι
- 12 (2007)
Σεναριακή Πηγή
- Τηλεοπτικό επεισόδιο: Twelve Angry Men του Reginald Rose.
Κύριες Διακρίσεις
- Υποψήφιο για Όσκαρ καλύτερης ταινίας, σκηνοθεσίας και διασκευασμένου σεναρίου.
- Υποψήφιο για Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ταινίας (δράμα), σκηνοθεσίας, πρώτου αντρικού ρόλου (Henry Fonda) σε δράμα, και δεύτερου αντρικού ρόλου (Lee J. Cobb).
- Βραβείο Bafta ξένου ηθοποιού (Henry Fonda). Υποψήφιο για καλύτερη ταινία από οποιαδήποτε προέλευση.
- Χρυσή Άρκτος στο φεστιβάλ Βερολίνου.
- Ειδική μνεία στο φεστιβάλ του Λοκάρνο.
Παραλειπόμενα
- Η Reginald Rose επέκτεινε το σενάριο που είχε γράψει το 1954 για ένα επεισόδιο της σειράς Studio One του καναλιού CBS. Ήταν σκηνοθετημένη από τον Franklin Schaffner, και τον ρόλο του ενόρκου 8 είχε ο Robert Cummings. Και οι τρεις ήταν υποψήφιοι για Emmy με αυτή τους τη δουλειά. Η τηλεταινία θεωρούνταν χαμένη επί χρόνια, ώσπου βρέθηκε το 2003.
- Ο Sidney Lumet κάνει εδώ το κινηματογραφικό του ντεμπούτο, ενώ επιλέχτηκε για την εμπειρία του στη μικρή οθόνη.
- Μοναδική ταινία που είναι παραγωγός ο Henry Fonda. Μετά την πρεμιέρα, ο ίδιος είχε δηλώσει ότι δεν θα το επαναλάβει ποτέ, μια και τα πολύ μικρά έσοδα του φιλμ δεν του απέφεραν τίποτα.
- Ο Henry Fonda αντιπάθησε τον εαυτό του στη συγκεκριμένη ταινία, και για αυτό δεν την παρακολούθησε ολοκληρωμένη με τους υπόλοιπους. Σιωπηλά όμως είπε στου σκηνοθέτη το αυτί: “Sidney, είναι υπέροχη”.
- Λόγω των έντονων προβών επί κάτι παραπάνω από δύο βδομάδες, η ταινία επιβάλλονταν να τελειώσει μέσα σε μόλις 21 ημέρες.
- Και για τις τρεις κατηγορίες που κατέβαινε ως υποψήφιο στα Όσκαρ, έχασε από τη Γέφυρα του Ποταμού Κβάι.
- Έχει γίνει ριμέικ 5 φορές ως τηλεταινία, ενώ το 2007 έγινε ταινία από τον Nikita Mikhalkov ως 12. Τέλος, το 2014 μεταφέρθηκε εκ νέου για το σινεμά από τον κινέζο Ang Xu (Shi’er Gongmin).
Κριτικός: Δημήτρης Κωνσταντίνου-Hautecoeur
Έκδοση Κειμένου: 27/5/2013
Καθηλωτικό δικαστικό και αστυνομικό δράμα δωματίου, που μπορεί να ειδωθεί και ως μια κοινωνική αλληγορία για την εφαρμογή της δημοκρατίας στην κοινωνία. Αποτελεί την πρώτη κινηματογραφική δουλειά του Sidney Lumet, ο οποίος (έχοντας προϋπηρεσία στο θέατρο και την τηλεόραση) παραδίδει μαθήματα σκηνοθεσίας, επιτυγχάνοντας να σε κρατήσει προσηλωμένο για ενενήντα λεπτά, χωρίς να πλατειάσει ούτε στιγμή. Το υποδειγματικό θεατρικό σενάριο του Reginald Rose, ταυτίζοντας τον κινηματογραφικό με τον πραγματικό χρόνο, ξεδιπλώνει αποκλειστικά μέσα από ένα διαλογικό «πινκ-πονκ» μια δικαστική υπόθεση που είναι λιγότερο απλή απ` όσο φαίνεται και εξελίσσεται ως μια εκπληκτικά ενδιαφέρουσα ιστορία μυστηρίου.
Παράλληλα, σκιαγραφούνται οι δώδεκα χαρακτήρες του τίτλου, καθένας από τους οποίους διαθέτει τη δική του προσωπικότητα και βασίζει τις απόψεις του σε διαφορετικά κριτήρια, με αποτέλεσμα να δίνεται η δυνατότητα στο θεατή να διαμορφώσει μια ξεχωριστή εικόνα για τον καθένα, να συμπαθήσει κάποιους και να μισήσει άλλους. Με αυτήν την πολυμορφία των τοποθετήσεων των ενόρκων απέναντι στην υπόθεση να ενισχύει την έντονα κοινωνική διάσταση του έργου, αυτό εμπλέκει και τον θεατή στην ιστορία του, κάνοντάς τον να συμμετέχει διαρκώς νοητικά σε αυτήν, παίρνοντας κι ο ίδιος θέση, δίνοντας απαντήσεις, επιχειρηματολογώντας, συμφωνώντας ή διαφωνώντας.
Παρότι μπορεί να θεωρηθεί πως υπάρχουν ορισμένες ευκολίες στο σενάριο, εντούτοις αυτό παραμένει στο σύνολό του εξαιρετικά καλογραμμένο και ευφυές, ενώ από το καστ ξεχωρίζει ο Lee J. Cobb, με μια ερμηνεία αληθινά καταπληκτική.
Βαθμολογία: