Συντάκτης: Γιώργος Ξανθάκης

Η ΩΡΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΤΟΥ 1990

• «Άλις: Άπιστη ή Απατημένη;» (Alice) (1990): Μια λίγο διαταραγμένη νοικοκυρά του Μανχάταν αναρωτιέται αν αξίζει να παρατήσει τον αλκοολικό σύζυγό της για χάρη ενός γοητευτικού μουσικού. Δίλημμα που την οδηγεί στα μαγικά φίλτρα ενός κινέζου γιατρού, τα οποία έχουν την ικανότητα να κάνουν του ανθρώπους αόρατους! Αναιμική και παράδοξη κωμωδία φαντασίας που αναμειγνύει την «Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων» και τον «Αόρατο Άνθρωπο»
• «Σκιές και Ομίχλη» (Shadows and Fog) (1992): Στα 1920, ταυτόχρονα με την άφιξη ενός τσίρκου στην πόλη, αρχίζουν και τα χτυπήματα ενός μυστηριώδους στραγγαλιστή. Ο Άλεν συνθέτει το κωμικό με το δραματικό στοιχείο, τις συγκρούσεις ανάμεσα στο καλό και το κακό, την ανθρώπινη αδυναμία, καθώς και τις υπαρξιακές περιπλοκές της ζωής.
• «Παντρεμένα Ζευγάρια» (Husbands and Wives) (1992): Η ιστορία δυο παντρεμένων ζευγαριών, που αναθεωρούν τις σχέσεις τους και γνωρίζουν διάφορες συναισθηματικές και δραματικές διακυμάνσεις. Tableau-vivant της μεγαλούπολης, όπου το άγχος συναντάει τη ματαιοδοξία .Ο Άλεν ξαναβρίσκει τη φόρμα του σε αυτό το βιωματικό cinéma-vérité με θέμα ένα καταρρέοντα γάμο.
• «Μυστηριώδεις Φόνοι στο Μανχάταν» (Manhattan Murder Mystery) (1993): Ο Άλεν προσκάλεσε την παλιά του μούσα Diane Keaton και ξαναβρήκε την παλιά του διάθεση για χιούμορ, μέσα από μια συναρπαστική ιστορία αστυνομικού μυστηρίου, του οποίου η λύση συμπληρώνεται σαν παζλ, με φαντασία, συμπτώσεις και ανατροπές που προκαλούν άφθονο γέλιο. Η ταινία είναι φόρος τιμής στις σπιρτόζικες κωμωδίες και σε χαρακτηριστικά φιλμ νουάρ από τις δεκαετίες του ‘30 και του ‘40.
• «Σφαίρες Πάνω από το Μπρόντγουεϊ» (Bullets Over Broadway) (1994): Στη Νέα Υόρκη του 1920, ο μάνατζερ ενός νεαρού ιδεαλιστή σεναριογράφου βρίσκει χορηγό για το καινούριο του θεατρικό έργο. Πρόκειται για έναν γκάνγκστερ, τον Nick Valenti, ο οποίος θέτει ως όρο τη συμμετοχή στην παράσταση της ατάλαντης φιλενάδας του, Olive. Τα πράγματα περιπλέκονται από τη στιγμή που στον θίασο δέχονται να συμμετάσχουν και δύο μεγάλα ονόματα του Μπρόντγουεϊ. Ο Άλεν ξανακέρδισε την εύνοια των κριτικών με αυτή την κωμωδία εποχής, η οποία συγκέντρωσε επτά υποψηφιότητες για Όσκαρ.
• «Ακαταμάχητη Αφροδίτη» (Mighty Aphrodite) (1995): Σπαρταριστή, προκλητική, ερωτικά φορτισμένη κωμωδία που περιστρέφεται γύρω από τον έρωτα και τις καταστάσεις που δημιουργεί στη ζωή των ανθρώπων, με ευχάριστες ή δυσάρεστες συνέπειες. Ο Άλεν εγκαταλείπει τους έντονους στοχασμούς και την καυστική ειρωνεία και επιστρέφει στη γνήσια κωμωδία. Ασφαλώς οι υπαρξιακές ανησυχίες δεν λείπουν, αλλά οι ποταμοί μονολόγων δίνουν τη θέση τους σε πικάντικες σεξουαλικές περιγραφές. Ο αρχαίος χορός που ανοίγει τη σκηνή, αλλά και του οποίου τα μέλη περιφέρονται στο πεδίο δράσης ως φωνές της συνείδησης, είναι και το στοιχείο που ουσιαστικά διατηρεί τη διαλεκτική της ταινίας, ενώ η καταλυτική παρέμβαση του από μηχανής θεού απογειώνει το φινάλε.

• «Όλοι Λένε σ’ Αγαπώ» (Everyone Says I Love You) (1996): Γοητευμένος από την κοσμοπολίτικη αίγλη των μιούζικαλ της δεκαετίας του 1930, ο Άλεν σκηνοθετεί μια ρομαντική κομεντί με τραγούδια από κλασικά μιούζικαλ, ενώ δεν χάνει την ευκαιρία να αναφερθεί στ’ αγαπημένα του θέματα, όπως είναι ο έρωτας και οι διαπροσωπικές σχέσεις. Η ιστορία καταγράφεται με φόντο τη Νέα Υόρκη, τη Βενετία και το Παρίσι. Γράφει στην κριτική του ο Γ. Μπακογιαννόπουλος: «…Άλλα πρόσωπα μπαίνουν στο παιχνίδι, διασταυρώνονται, χαράζουν τα χαριτωμένα αραβουργήματα του έρωτα, της συνάντησης, του χωρισμού, της νέας συνάντησης, της πάντα νέας μαγικής στιγμής. Ο Άλεν δεν κλείνεται στον παλιό νευρωτικό κύκλο του, βλέπει και τα νιάτα, με το αμίμητο χιούμορ του. Τα μεγάλα ερωτήματα περνούν σαν σύννεφα και ξαναφεύγουν γοργά, με μια κωμική φράση, με μια πιρουέτα… …Ναι, είναι όλα και αστεία και συγκινητικά, γιατί στον πυρήνα πάλλει η αίσθηση του χρόνου, το εφήμερο και μαζί το αιώνιο, μια γνήσια ευφροσύνη, ακριβώς γιατί συνδέεται με την ατελή, παροδική ανθρώπινη ύπαρξή μας. Αντίδοτο, η αγάπη κι ένα τραγουδάκι…»
• «Διαλύοντας τον Χάρυ» (Deconstructing Harry) (1997): Φανερά επηρεασμένος από το είδωλό του, τον Ίγκμαρ Μπέργκμαν, αλλά και μην παραλείποντας να επηρεαστεί από συμβάντα της πολυτάραχης προσωπικής ζωής του, ο αιώνια ανήσυχος Γούντι Άλεν σκιαγραφεί το προφίλ ενός συγγραφέα, που όπως εξομολογείται με αφοπλιστική ειλικρίνεια: «είμαι άνθρωπος που δεν μπορεί να λειτουργήσει ομαλά στη ζωή, μπορεί όμως στην τέχνη». Ο Χάρι είναι μεσήλικας, ερωτύλος συγγραφέας, που συνεχώς ερωτεύεται και συνεχώς απογοητεύεται. Σε ένα ταξίδι που κάνει για να παραστεί σε μια πανεπιστημιακή τελετή που γίνεται προς τιμήν του, συνοδεύεται από μια μαύρη πόρνη, τον γιο του ήρωα που απήγαγε από το σχολείο, τον καρδιακό του φίλο που πάσχει από καρδιακές αναταραχές και τις ερωτικές αναμνήσεις του. Οι κωμικοτραγικές περιπέτειες που θα ακολουθήσουν και το χάος που επικρατεί στο μυαλό και στην ψυχή του, οι αποτυχημένες ερωτικές του σχέσεις τον εμπνέουν να γράψει τις νουβέλες του. Κατάμαυρη αυτοσαρκαστική κωμωδία με τα σατιρικά του βέλη να είναι οξύτερα από κάθε άλλη φορά.
• «Διασημότητες» (Celebrity) (1998): Ένας αποτυχημένος δημοσιογράφος που θέλει να γίνει συγγραφέας, μετά το διαζύγιό του, προσπαθεί να μπει στον κόσμο των διασημοτήτων για να προωθήσει το σενάριό του. Οι προσπάθειές του πέφτουν στο κενό, ενώ την ίδια στιγμή, η πρώην γυναίκα του γνωρίζει έναν γοητευτικό τηλεοπτικό παραγωγό και μπαίνει στην κλίκα των διασημοτήτων με ευκολία. Ο Άλεν ζωγραφίζει σε αποχρώσεις του γκρι το απατηλό κυνήγι της επιτυχίας. Χρήμα, διασημότητα, έρωτες. Ο κυνισμός αντανακλά ευθέως αυτή την τεράστια σαπουνόφουσκα της κοινωνίας της επιτυχίας και του θεάματος.
• «Συμφωνίες και Ασυμφωνίες» (Sweet and Lowdown) (1999): Αριστουργηματική ψευδο-ντοκυμαντερίστικη βιογραφία που για πολλοστή φορά μιλά για την αντίφαση ανάμεσα στην αυθεντικότητα της δημιουργίας και το επίπλαστο της προσωπικής ζωής του καλλιτέχνη. Ο Emmett Ray (Sean Penn),  αυτοαποκαλούμενος «δεύτερος καλύτερος τζαζ κιθαρίστας στον κόσμο» μετά τον τσιγγάνο Django Reinhardt, είναι χαρισματικός μουσικός, αυτοδίδακτος βιρτουόζος, αλλά και προβληματική προσωπικότητα, ανεύθυνος, αλαζόνας, αλκοολικός. Γνωρίζει τη Hattie (συγκλονιστική η Samantha Morton), ένα σιωπηλό, παθητικό, γενναιόδωρο πλάσμα, με μια καρδιά που χαρίζει άνευ όρων αγάπη και θαυμασμό στον Ray. Ο Penn είναι απολαυστικός, τα μάτια του εκπέμπουν γλυκύτητα και αθωότητα όταν παίζει, η μουσική τον εξαγνίζει, τα δάχτυλά του και το ένστικτό του δημιουργούν ουράνια τζαζ. Όμως όταν η μουσική σταματά, είναι αβοήθητος: δεν έχει ιδέα από προσωπικές σχέσεις και ο μόνος τρόπος να αναγνωρίσει την αληθινή αγάπη είναι να τη χάσει. Μια μελαγχολική, γλυκόπικρη ωδή στον ουμανισμό.

Συνέχεια με το τέταρτο μέρος το επόμενο Σάββατο…