Συντάκτης: Γιώργος Ξανθάκης

Ο  Αλαίν Ρενέ είναι ο σκηνοθέτης που επινόησε μια εντελώς ξεχωριστή κινηματογραφική γλώσσα. Ο θεματικός πυρήνας των ταινιών του είναι η λειτουργία της μνήμης και της ανθρώπινης συνείδησης. Το φιλμ «Χιροσίμα, Αγάπη μου» έχει μια πρωτοποριακή δομή με περιοδικά εναλλασσόμενους αφηγηματικούς τρόπους. Το  σενάριο της Μαργκερίτ Ντυράς κινείται στη σφαίρα του αφηρημένου, με τον τονικό ρυθμό του ποιητικού κειμένου να δημιουργεί τολμηρές δυαδικές συνθέσεις: παρελθόν-παρόν, υποκειμενικό-αντικειμενικό, εσωτερικός-εξωτερικός μονόλογος.

Αρχικά βλέπουμε σε close-up δυο γυμνά αγκαλιασμένα κορμιά που τα καλύπτει η θανατηφόρα τέφρα της πυρηνικής έκρηξης. Η εικόνα διαλύεται και ανασυντίθεται στο παρόν. Οι εραστές συμπλέκονται με ερωτικό πάθος. Ακούμε τις φωνές τους σε voice-over: «Τα είδα όλα στη Χιροσίμα» λέει η γαλλίδα ηθοποιός. Αντιστικτικά στο λόγο της, ο Ρενέ μάς παρουσιάζει μια σειρά φρικιαστικών εικόνων: ανθρώπινο δέρμα σε αποσύνθεση, λιωμένα μέταλλα, αποσπάσματα επικαίρων με καμένα σώματα και δύσμορφα παιδιά. Ο ιάπωνας αρχιτέκτονας τη διακόπτει επίμονα: «Δεν είδες τίποτα στη Χιροσίμα».

Την επόμενη μέρα του αφηγείται την ιστορία της παθιασμένης αγάπης της για έναν γερμανό στρατιώτη κατά τη διάρκεια του πολέμου στην πατρίδα της, το Νεβέρ, την ανακάλυψή τους, τη δολοφονία του, την ταπείνωση της από τους συμπολίτες της. Περνούν το βράδυ τους σε ένα καφενείο που βλέπει στον ποταμό, και οι μνήμες του Νεβέρ γίνονται τόσο έντονες ώστε να τις ξαναζεί μιλώντας όχι στον ιάπωνα αλλά στον γερμανό εραστή της. Τη νύχτα περιπλανιέται στους δρόμους και σκέφτεται τη λήθη. Ξανασυναντιούνται στο ξενοδοχείο αλλά ο αποχωρισμός τους είναι αναπόφευκτος. «Το όνομα σου είναι Χιροσίμα», του λέει. «Νεβέρ είναι το δικό σου», της απαντά.

Τελικά μπορούμε πραγματικά να νοιώσουμε τι συνέβη στη Χιροσίμα; Μπορούμε να μιλήσουμε για το ανείπωτο, να φανταστούμε το αδιανόητο; Μπορούμε να κατανοήσουμε τον πόνο του άλλου εάν δεν το βιώνουμε οι ίδιοι; Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα που διαμόρφωσαν την αφήγηση των Ντυράς και Ρενέ. Με τη μυθοπλαστική ιστορία αγάπης πέτυχαν μια ιδιοφυή σύζευξη της ιδιωτικής και της οικουμενικής οδύνης, της προσωπικής και της συλλογικής μνήμης.