Συντάκτης: Σπύρος Δούκας

Le Otto Montagne (The Eight Mountains) των Felix van Groeningen, Charlotte Vandermeersch

Βραβείο κριτικής επιτροπής κεντρικού διαγωνιστικού τμήματος

Μια περίπτωση έργου που η υποτονική του υφή μπορεί να μη σε κερδίσει από τα πρώτα του λεπτά, όμως η μεγάλη διάρκεια τελικά του δίνει τον χώρο που χρειάζεται ώστε σαν φιλμικός σπόρος, να φυτρώσει και να ωριμάσει δυναμικά, εξελισσόμενο σε αληθινό διαμαντάκι.

Ίσως η καλύτερη μέχρι στιγμής δουλειά του Felix van Groeningen, εδώ σε συνεργασία με την Charlotte Vandermeersch, ξεκινάει με τα παιδικά χρόνια δύο αδελφικών φίλων σε ένα ορεινό χωριό της Βόρειας Ιταλίας που εξελίσσονται ως αντίθετοι χαρακτήρες. Ο Μπρούνο είναι από το βουνό και ο Πιέτρο από την πόλη. Ο ένας πιο σκληραγωγημένος και μοναχικός, μένει σταθερά στο βουνό, ο άλλος αποξενωμένος από το οικογενειακό του περιβάλλον, αιώνια περιπλανώμενος. Σε αυτή την αντίθεση πατάει το σενάριο για να αφηγηθεί μια ιστορία ενηλικίωσης και αναζήτησης της προσωπικής ταυτότητας, που εντέλει εξελίσσεται σε μια αέναη φιλοσοφική αναζήτηση πάνω στη ζωή και το νόημά της.

Το έργο ακολουθεί τους χαρακτήρες σε όλα τους τα βήματα προς την ωρίμανση, ξεκινώντας από την παιδική ηλικία και τα οικογενειακά τους περιβάλλοντα, την αποκοπή από αυτά και τις σχέσεις με τους γονείς τους, και τον τρόπο που η οικογένεια τούς διαμόρφωσε ως χαρακτήρες, και συνεχίζει διερευνώντας τον τρόπο που αλληλεπιδρούν με άλλους σε διαπροσωπικό επίπεδο, πάντα με αιχμή τις δομικές τους αντιθέσεις. Φυσικά, στο επίκεντρο βρίσκεται η ίδια η φιλία τους, που παρά τα διάφορα εμπόδια και τις επιμέρους φάσεις, παραμένει μια βαθιά ριζωμένη φιλία ζωής. Μέσα από αυτήν, ο ένας αποτελεί σημείο αναφοράς για τον άλλον.

Πρόκειται για ένα ήσυχο σε ρυθμό φιλμ γεμάτο με πλάνα φυσικής ομορφιάς που πλαισιώνουν τους δύο βασικούς χαρακτήρες, και μια έντονα ενδοσκοπική διάθεση αυθεντικού στοχασμού.

• Στις ελληνικές αίθουσες από το Φθινόπωρο σε διανομή της One from the Heart. 

Coupez! (Final Cut) του Michel Hazanavicius

Ταινία έναρξης του φεστιβάλ Κανών – εκτός συναγωνισμού

Από τη μια, είναι εν μέρει κατανοητό γιατί οι Κάνες επέλεξαν το “Coupez!” για ταινία έναρξης του φεστιβάλ. Μια ταινία για την αγάπη προς το σινεμά και το αγνό πάθος πίσω από την κινηματογραφική δημιουργία. Από την άλλη, θα μπορούσαν απλά να διαλέξουν ένα καλύτερο έργο…

Γαλλικό ριμέικ του ιαπωνικού «Μονοπλάνου των Νεκρών». Είναι από τα ριμέικ που θα μπορούσαν να έχουν προοπτική, δεδομένου ότι η ορίτζιναλ ταινία αφορά τη δημιουργία μιας ζόμπι-ταινίας, και άρα υπάρχει ένα meta επίπεδο στην αφήγηση, με την προϋπόθεση ότι ο Michel Hazanavicius θα επέλεγε έναν πιο έξυπνο τρόπο να αφηγηθεί την ιστορία, χωρίς να ακολουθεί σχεδόν κατά γράμμα το αυθεντικό. Το “Coupez!” ξεκινάει τόσο υπερβολικά αμήχανα, που είναι πολύ εύκολο από τα πρώτα κιόλας λεπτά να προβλέψει κανείς πού θα πάει, παρότι αυτό μοιάζει να προορίζεται για έκπληξη. Το πρόβλημα έγκειται ακριβώς στο ότι το αυθεντικό είναι ιαπωνική ταινία. Εντελώς άλλη κουλτούρα, άλλες αντιλήψεις, διαφορετικού τύπου ερμηνείες και σωματικές εκφράσεις που αλά γαλλικά απλώς αδυνατούν να σταθούν.

Κάποιες νότες είναι σίγουρα σωστές και καταφέρνουν να «περάσουν» στα γαλλικά, όπως ότι η καλλιτεχνική δημιουργία πηγάζει πάντα από το βίωμα, και είναι αποτέλεσμα της συλλογικής μνήμης, μέσα από έναν συνεργατικό μηχανισμό ανθρώπων που φέρουν προσωπικές εμπειρίες, και γίνονται όλοι μέρος της κοινής δημιουργίας. Όμως, από τη στιγμή που ο συγκεκριμένος λαός δεν μπορεί να συγκριθεί με κανέναν άλλο, και ειδικά με τους δυτικούς λαούς, σε επίπεδο πάθους και προσήλωσης προς κάθε στόχο, ένα πιστό ριμέικ ενός τέτοιου έργου θα ήταν σε κάθε περίπτωση αποτυχία. Αξίζει πάντως να ρίξει κανείς μια ματιά στο επίσης ιαπωνικό “Why Don’t You Play in Hell?” του Sion Sono, που προσεγγίζει αυτήν ακριβώς την ιδέα του παθιασμένου love-letter προς τον κινηματογράφο με άκρως συγκινητικό και ευφάνταστο τρόπο.