Συντάκτης: Πάρις Μνηματίδης

Κακά τα ψέματα, όσο κι αν η πλειοψηφία των σινεφίλ λατρεύει να μισεί τις επιλογές που αναδεικνύονται μέσα από τα συγκεκριμένα βραβεία, τα Όσκαρ έχουν σωρευτικά στην πορεία δεκαετιών μαζέψει τόσο κύρος (το αν όντως το αξίζουν, ανεξάρτητα από την αδιαμφισβήτητη αξία του έργου των επαγγελματιών που αποτελούν την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών κι Επιστημών, είναι μια άλλη ιστορία), που ούτε οι δεκάδες μαζεμένες χοντράδες των τελευταίων ετών δεν έχουν καταφέρει να το ακυρώσουν. Τα φετινά βραβεία έχουν την τύχη να πέφτουν πάνω σε μια εξαιρετική κινηματογραφική σοδειά για τις ΗΠΑ (σε αντίθεση με πέρυσι που οι μεγάλες ταινίες ήρθαν ως επί το πλείστον από την Ευρασία, για να χρησιμοποιήσουμε και όρους γεωπολιτικής, η οποία έχει γίνει της μόδας τα τελευταία χρόνια και στα μέρη μας) και ο ανταγωνισμός είναι ομολογουμένως πολύ μεγάλος. Άλλο πράγμα όμως η αξιοκρατία, άλλο ποιος πραγματικά κερδίζει. Παρακάτω θα επιχειρήσουμε να αναλύσουμε το ποιοι έχουν τις περισσότερες πιθανότητες για μια βράβευση στην κατηγορία που είναι υποψήφιοι βάζοντας κάτω κάποια δεδομένα, να εκφράσουμε προσωπικές προτιμήσεις καθώς και κάποιες γενικότερες διαπιστώσεις, πάντα όσον αφορά τις κατηγορίες μεγάλου μήκους (ζητούμε προκαταβολικά συγγνώμη από όσους ενδιαφέρονται και για τις υποψηφιότητες μικρού μήκους, αποφεύγουμε να τοποθετηθούμε λόγω έλλειψης εξοικείωσης με τις κατηγορίες αυτές). Πάμε λοιπόν!

TAINIA Τα πάντα μαρτυρούν νίκη του «1917». Έχει κατακτήσει όλα τα σημαντικά βραβεία, εντάσσεται σε μια μακρά παράδοση μεγάλων αντιπολεμικών δραμάτων, έχει τη σφραγίδα του τεχνικού επιτεύγματος, έχει αγαπηθεί από κοινό και κριτικούς, είναι μια επιλογή που δύσκολα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί αμφιλεγόμενη, έχει πέσει και σε πολύ ειδική πολιτική συγκυρία όπου έχουν πέσει μέχρι κι ενδεχόμενα πολέμου στο τραπέζι της διεθνούς κοινότητας… Τα «Παράσιτα», όσο δυνατά και να είναι ανταγωνιστικά και λόγω της δυναμικής του ως η μη αγγλόφωνη ταινία-φαινόμενο της χρονιάς, δεν θα κάνουν την έκπληξη γιατί πολύ απλά δεν έχουν ωριμάσει οι συνθήκες για να συμβεί αυτό. Όλα τα υπόλοιπα φιλμ της κατηγορίας διεκδικούν από κάποια βραβεία ως επί το πλείστον (αν και είναι εξαιρετικά επίφοβο ο «Ιρλανδός», ειδικά, να φύγει με εντελώς άδεια χέρια), αλλά κανένα δεν έχει σωρευτικά επαρκείς διαπιστεύσεις για να απειλήσει ουσιαστικά το μεγάλο φαβορί. Πρόκειται πάντως για μια καταπληκτική σοδειά ταινιών, ίσως καλύτερη ακόμη από πρόσφατα παραδείγματα και από αυτήν του 2018, με κάθε φιλμ να έχει τη δική του διακριτή ταυτότητα και να προσθέτει χρώμα. Τώρα το τι κύρος μπορεί να έχει μια τόσο μεγάλη κατηγορία που φροντίζει να μην αφήσει κανέναν παραπονεμένο, είναι μια άλλη συζήτηση που έχει ξεκινήσει επισήμως από το 2009, αλλά ποτέ δεν καταλήγει εκεί που πρέπει να καταλήξει. Δεν θέλουν και τα στούντιο να γκρινιάζουν εξάλλου…

Α’ ΑΝΤΡΙΚΟΣ Ύστερα από μια επικράτηση του πρώτου γυναικείου σε ποιότητα από άποψη επιλογών τα τελευταία τρία χρόνια, φέτος τα σκήπτρα επιστρέφουν στον πρώτο ανδρικό, με την πιο δυνατή πεντάδα ίσως από το 2014 (όταν το είχε σηκώσει ο Matthew McConaughey για το «Dallas Buyers Club»). Ο Joaquin Phoenix ως Joker είναι σίγουρα το απόλυτο φαβορί και μάλλον θα είναι ο όγδοος κατά σερί βραβευμένος με Χρυσή Σφαίρα για καλύτερη δραματική ερμηνεία που θα σηκώσει και το Όσκαρ πρώτου ανδρικού ρόλου, και καθόλου αδίκως, μιας και παραδίδει ένα ταυτόχρονα ανατριχιαστικό και συμπονετικό πορτραίτο, γεμάτο αμφισημία αλλά και με μια έντονη σωματικότητα. Η σημαντικότερη ερμηνεία της καριέρας του πάντως εξακολουθεί να είναι αυτή στο «The Master». Η μόνη πιθανότητα να μην κερδίσει είναι να φοβηθούν οι ψηφοφόροι για τον συγκεκριμένο ηθοποιό μια πιο έντονη του κανονικού πολιτικοποίηση στον ευχαριστήριο λόγο (ήδη έδωσε δείγματα γραφής σε Χρυσές Σφαίρες και BAFTA) και από σπόντα να πάει στον αγαπημένο των ενώσεων κριτικών Adam Driver, ο οποίος αν κι ελαφρώς κατώτερος, βρίσκεται εδώ σε ρόλο καριέρας. Αξίζει να σημειωθεί ίσως και το γεγονός πως σε αντίθεση με την περσινή πεντάδα πρώτου ανδρικού, εδώ οι βιογραφικοί ρόλοι είναι μειοψηφία (μονάχα ο Jonathan Pryce ως Πάπας Φραγκίσκος).

Α’ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ Σημειωτέον: ολόκληρη η πεντάδα είναι ακέραια η αντίστοιχη των Χρυσών Σφαιρών στην κατηγορία του δράματος. Αν και η ταινία πέρασε απαρατήρητη, η Zellweger στο «Τζούντι» έδωσε πραγματικά ερμηνεία ζωής, ικανή να πείσει ακόμη και τους «άπιστους». Έχοντας σαρώσει και την πλειοψηφία των σχετικών βραβείων, ίσως το δεύτερο Όσκαρ να είναι μονόδρομος. Αν είχε μεγαλύτερη δυναμική η «Ιστορία Γάμου» μπορεί να έκανε την έκπληξη η Johansson, επίσης εδώ σε ρόλο καριέρας (προς το παρόν), αλλά πλέον η κύρια ανταγωνίστριά της έχει υπερβολικά μεγάλο προβάδισμα για να γίνει το «στραβοπάτημα». Οι υπόλοιπες συνυποψήφιες κοιτάνε από σχετικά μακριά, με τη Saoirse Ronan να ασκεί τρομακτική πίεση για μια μελλοντική βράβευση, η οποία ίσως και να μην αργεί. Να σημειωθεί και ότι η Cynthia Erivo είναι η μοναδική υποψηφιότητα Αφροαμερικανού στις κατηγορίες της ηθοποιίας για φέτος, και ίσως δικαίως, αφού σηκώνει ένα ολόκληρο φιλμ στις πλάτες της.

Β’ ΑΝΤΡΙΚΟΣ Όλοι οι υποψήφιοι εδώ είναι και κάτοχοι τουλάχιστον ενός Όσκαρ! Μεγάλο φαβορί ο Brad Pitt, κυρίως λόγω δημοφιλίας χαρακτήρα (ίσως και λόγω νοσταλγίας για τον… Robert Redford, με τον οποίο αρχίζει να μοιάζει όλο και περισσότερο φυσιογνωμικά) παρά λόγω μεγάλης ερμηνευτικής προσπάθειας. Ειδάλλως, τι να πει το γεμάτο καντάρια μελαγχολίας πορτραίτο του Joe Pesci στον «Ιρλανδό» ή το πληθωρικό ρεσιτάλ του Al Pacino στο ίδιο φιλμ, στον καλύτερο ρόλο του εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Ο πρώτος εξ αυτών ίσως είναι ο πρώτος επιλαχών της κατηγορίας, αλλά θα είναι πραγματική έκπληξη αν κερδίσει. Αν το «Ένας Υπέροχος Γείτονας» ακουγόταν περισσότερο, ίσως να ήταν πιο δυναμικός διεκδικητής και ο Hanks.

Β’ ΓΥΝΑΙΚΕΙΟΣ Η πιο αδύναμη πεντάδα για τη συγκεκριμένη κατηγορία εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Ειρωνεία το ότι το κατά πάσα πιθανότητα μοναδικό Όσκαρ για την «Ιστορία Γάμου» θα το πάρει χαρακτήρας εκτός του πρωταγωνιστικού ζευγαριού, όσο κι αν η δουλειά της Laura Dern δείχνει μια καρατερίστρια με αποφασιστικότητα και συνέπεια. Αν η «Βόμβα» είχε μεγαλύτερη δυναμική, η Robbie ίσως να διεκδικούσε πιο ενεργά, με τα υπάρχοντα δεδομένα όμως η Dern αναμένεται να κάνει περίπατο και λόγω έλλειψης πραγματικού ανταγωνισμού.

ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ Καταπληκτική πεντάδα η φετινή, αν και πλήρως αναμενόμενη σε επιλογές, χωρίς κάποια νόστιμη ανατροπή, άδικη μονάχα ως στο προς ποιους αφήνει απέξω, μιας και όλοι οι υποψήφιοι θα μπορούσαν σε άλλες χρονιές να είναι ακόμη και νικητές με τις ίδιες ταινίες. Δεύτερη σκηνοθετική υποψηφιότητα για τον Sam Mendes στην καριέρα του, και μάλλον και δεύτερη νίκη. Έχει αναγνωριστεί καθολικά το μοναδικό του τεχνικό επίτευγμα με το «1917» ενώ θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως η πιο «υπερσκηνοθετημένη» ταινία της κατηγορίας, κάτι που παίζει συχνά ρόλο για το συγκεκριμένο χρυσό αγαλματάκι. Μόνη ευθεία απειλή ο Bong Joon-ho, σε περίπτωση όμως που τα «Παράσιτα» πραγματικά σαρώσουν, δηλαδή που θα πάνε και για Όσκαρ καλύτερης ταινίας, και όσο κι αν ο Χρυσός Φοίνικας του 2019 έσπασε πολλά ταμπού στην Αμερική για τις μη αγγλόφωνες ταινίες, μάλλον η Ακαδημία δεν είναι έτοιμη για αυτό το βήμα. Κρίμα που δεν θα αναγνωριστεί με δεύτερο Όσκαρ ο Martin Scorsese για ένα πραγματικά κολοσσιαίο καλλιτεχνικό επίτευγμα, σε μια από τις πιο ώριμες στιγμές στην καριέρα του, και σε ένα φιλμ που αποτελεί τον πιο ουσιαστικό επίλογο μιας ολόκληρης κινηματογραφικής εποχής.

ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ ΣΕΝΑΡΙΟ Εδώ τα πράγματα είναι λιγότερο ξεκάθαρα. Λόγω Σωματείου Σεναριογράφων και BAFTA μάλλον προπορεύονται τα «Παράσιτα», δεν θα πρέπει να αποκλείεται όμως και ο Tarantino (αν και μερίδα της κοινής γνώμης διχάστηκε για το «Κάποτε στο… Χόλιγουντ», σε αντίθεση με την καθολική αποδοχή της ταινίας του Bong Joon-ho). Σε επίπεδο γραφής και αποτύπωσης χαρακτήρων εξαιρετική δουλειά έκανε και το «Ιστορία Γάμου», η οσκαρική δυναμική του φιλμ όμως δυστυχώς έχει πέσει πολύ στο πέρας των μηνών. Και οι πέντε υποψήφιοι πάντως έχουν κάτι να προσφέρουν (η δουλειά του «1917» κακώς παραγνωρίζεται λόγω έμφασης στο σκηνοθετικό κομμάτι, ωστόσο πρόκειται για ψιλοβελονιά-μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στους διαλόγους μεταξύ των δύο στρατιωτών της αποστολής που συνοψίζουν την προβληματική).

ΔΙΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΟ ΣΕΝΑΡΙΟ Η Gerwig προβαλλόταν ως ακλόνητο φαβορί μέχρι πριν κάποιο καιρό, ίσως και λόγω της περιφρόνησής της στην πεντάδα σκηνοθετών, χωρίς να σημαίνει αυτό ότι δεν της αναγνωρίστηκε και μια ουσιαστικά επανανάγνωση του κλασικού μυθιστορήματος που επέλεξε να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη, αλλά οι πρόσφατες νίκες του «Τζότζο» στο Σωματείο Σεναριογράφων και στα BAFTA αλλάζουν ριζικά το σκηνικό. Ο καλύτερος εκ των παικτών της κατηγορίας πάντως, ο Steven Zaillian, σε μια δουλειά που θα ζήλευαν ακόμη και μεγάλες μορφές του New Hollywood, δεν φαίνεται να απειλεί το συγκεκριμένο ντουέτο, και κακώς.

ΜΟΥΣΙΚΗ Το σκορ της Gudnadottir είναι αυτό που έχει ακουστεί περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο φέτος, οπότε φαντάζει δεδομένη η βράβευση, αν και η δουλειά του Thomas Newman στο «1917» είναι αρκετά πιο πολυπρόσωπη και πιο «δεμένη» με την ταινία. Κάποια στιγμή πρέπει να βραβευθεί κι αυτός με τέτοια φιλμογραφία… Σαν σύνολο, πάντως, η φετινή πεντάδα της κατηγορίας έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον από την περσινή.

ΤΡΑΓΟΥΔΙ Ο Elton John με τον σταθερά συνεργαζόμενο μαζί του στιχουργό Bernie Taupin φαίνεται πως θα ξελασπώσουν για το «Rocketman» που δεν τα πήγε πολύ καλά στις προτιμήσεις της Ακαδημίας (ο Egerton πάντως άξιζε για πεντάδα πρώτου ανδρικού), ίσως και ως συλλογικός φόρος τιμής στη δισκογραφία του πρώτου, αλλά κάποιες πιθανότητες έχει και το τραγούδι του «Harriet» λόγω σόουλ εκτοπίσματος. Το «Into the Unknown» στόχευε να γίνει νέο «Let It Go», αλλά μάλλον δεν…

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Δεν έπαιρνε τόσα χρόνια Όσκαρ ο Roger Deakins, πλέον θα τα μαζεύει ένα-ένα! Μοναδικό το εικαστικό αποτέλεσμα της δουλειάς του στο «1917», παίζει μάλλον δίχως αντίπαλο, αν και ο συντάκτης του κειμένου ευχαριστήθηκε τα έντονα και παιχνιδιάρικα ‘60s χρώματα του Robert Richardson στο «Κάποτε στο… Χόλιγουντ», και ακόμη περισσότερο τις εφιαλτικές, εξπρεσιονιστικές συνθέσεις του Jarin Blaschke στον καταπληκτικό «Φάρο» (που κανονικά θα έπρεπε να είναι υποψήφιος σε πάρα πολλές κατηγορίες, αλλά… Όσκαρ είναι αυτά).

ΜΟΝΤΑΖ Λόγω ενίσχυσης από το ανάλογο σωματείο, τα «Παράσιτα» ενδέχεται να γράψουν ιστορία στην κατηγορία, και δικαιολογημένα: πρόκειται για άκρως νευρώδη δουλειά, με υψηλή νοημοσύνη. Το «Κόντρα σε Όλα» ίσως απειλεί από κοντά, ενώ ξεχωριστή μνεία αξίζει η Thelma Schoonmaker που δούλεψε κόντρα στο συνηθισμένο ύφος της δουλειάς της, με αριστουργηματικά αποτελέσματα.

ΣΚΗΝΙΚΑ Ακούγονται πολύ τα «Παράσιτα» λόγω του σπιτιού που ξετρέλανε πολλούς, αλλά η σκηνογραφική διεύθυνση του «1917» είναι σχεδόν πρωτοποριακή σε σύλληψη και ίσως αντικειμενικά αξιότερη βράβευσης. Από εκεί και πέρα και στον Tarantino υπήρξε έξοχη αναπαράσταση εποχής, και στον Scorsese μια μονίμως πένθιμη, μουντή ατμόσφαιρα υποστηριζόμενη από τον διάκοσμο, και στον Waititi μια ιδιάζουσα οπτική, ταιριαστή με τις καλλιτεχνικές προθέσεις του φιλμ. Το ένστικτο λέει «1917».

ΚΟΣΤΟΥΜΙΑ Θα προτιμηθούν τα ‘60s («Κάποτε στο… Χόλιγουντ»), ο 19ος αιώνας («Μικρές Κυρίες») ή μια παρδαλή ανάγνωση της χιτλερικής Γερμανίας («Τζότζο»); Ίσως το τελευταίο να κάνει την έκπληξη λόγω αυξημένης δυναμικής που εμφανίζεται γύρω του το τελευταίο διάστημα, με κύριους ανταγωνιστές τους δύο προαναφερόμενους.

ΗΧΟΣ Το παιχνίδι παίζεται μεταξύ «1917» και «Κόντρα σε Όλα». Ίσως γίνει μοιρασιά των βραβείων ήχου μεταξύ των δύο γιατί το δεύτερο άρεσε πολύ, ειδικά στο κοινό, οπότε ίσως πρέπει να του δοθεί κάποια ανταμοιβή για το γκελ που έκανε κατά αυτό τον τρόπο. Στη γωνία βέβαια περιμένει και ο «Joker»…

ΜΑΚΙΓΙΑΖ/ΚΟΜΜΩΣΕΙΣ Η «Βόμβα» μάλλον έχει το προβάδισμα εδώ, σε μια από τις αντικειμενικά πιο χλιαρές κατηγορίες ιστορικά στον θεσμό. Δεν θα ήταν μεγάλη έκπληξη αν ανακοινωνόταν τελικά και το «Τζούντι», ενώ ίσως είναι κοντά και το «Joker» αν αποφασιστεί να «τσιμπήσει» και κάποια άλλα τεχνικά.

ΟΠΤΙΚΑ ΕΦΕ Περίεργη κατηγορία η φετινή. Η κοινότητα των τεχνικών των οπτικών εφέ τίμησε σε πολλές κατηγορίες τον «Βασιλιά των Λιονταριών», και είναι αλήθεια πως η δουλειά που έχει γίνει σε επίπεδο υφών, χρωμάτων, σχημάτων και κίνησης είναι απίστευτη, παράλληλα όμως έχουν επισημανθεί και τα καλλιτεχνικής φύσης προβλήματα που προκάλεσε στο φιλμ αυτός ο τόσο τελειοποιημένος φωτορεαλισμός. Ίσως πάλι να εκτιμηθεί το όντως επαναστατικό de-aging του «Ιρλανδού», ειδικά ως αποζημίωση αν δεν κερδίσει σε καμία άλλη κατηγορία, ίσως και τα λιγότερο φανερά (για αυτό κι επιτυχημένα στην αποστολή τους) εφέ του «1917», ειδικά αν δεν πάει απλά για βασικές νίκες αλλά σαρώσει. Πάντως, το Όσκαρ «παίζει» κατά πάσα πιθανότητα μεταξύ αυτών των τριών, με ένα προβάδισμα του «Βασιλιά των Λιονταριών» λόγω αντικειμενικού επιτεύγματος.

ΗΧΗΤΙΚΑ ΕΦΕ Ό,τι ισχύει για το μιξάζ ισχύει κι εδώ. Αν αμφότερα τα βραβεία πάνε στο «1917», σίγουρα έρχεται σάρωμα, κάτι που έχει να συμβεί υπερβολικά πολύ καιρό για νικητή Όσκαρ καλύτερης ταινίας.

ΔΙΕΘΝΗΣ ΤΑΙΝΙΑ «Παράσιτα» και πάλι «Παράσιτα»! Υπήρξε διαπολιτισμικό φαινόμενο τη χρονιά που πέρασε, έχει σαρώσει παντού τις βραβεύσεις, φτάνει να διεκδικεί με αξιώσεις μέχρι και τον τίτλο της καλύτερης ταινίας! Με τέτοιο φαβορί κανένας άλλος συνυποψήφιος δεν έχει πιθανότητα, ακόμη κι αν ο Almodovar έδωσε την πιο ενδοσκοπική στιγμή στη φιλμογραφία του και η Πολωνία έκανε μια δυναμική έκπληξη από το πουθενά. Αν η Γαλλία πάντως μπορούσε να «καπαρώσει» και δεύτερη υποψηφιότητα, θα το έκανε με το «Πορτρέτο μιας Γυναίκας που Φλέγεται», το οποίο βάζει κάτω το 90% των υποψήφιων ταινιών όλων των άλλων κατηγοριών, με άνεση…

ΚΙΝΟΥΜΕΝΟ ΣΧΕΔΙΟ Τώρα αν πούμε ότι το «Κλάους: Το Μυστικό των Χριστουγέννων» μπορεί να κάνει την έκπληξη και να τους αφήσει όλους άφωνους; Έχει προηγηθεί και το BAFTA, αλλά αυτή η υποψία μάς έχει «καρφωθεί» και από πιο πριν. Ειδάλλως, το «Toy Story 4» φαντάζει μια ασφαλής επιλογή, αν και κάπως βαρετή, όσο απρόσμενα όμορφο σίκουελ κι αν ήταν. Η Χρυσή Σφαίρα του «Ευγενικού Κύριου Λινκ» μάλλον ήταν συγκυριακή και βάλσαμο στον πόνο της παταγώδους εμπορικής του αποτυχίας (κρίμα, γιατί ήταν συμπαθέστατο φιλμ).

ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ Το «American Factory» έχει ακουστεί πάρα πολύ σε ενώσεις κριτικών και λόγω θεματολογίας μεταξύ άλλων (σύγκρουση ΗΠΑ-Κίνας, έστω έμμεσα), αλλά κριτικές μιλάνε και για μια πραγματική αποκάλυψη σχετικά με το «Για τη Μικρή Σάμα», και ίσως λόγω αντικειμένου ευαισθητοποιηθούν περισσότερο οι χορδές των ψηφοφόρων της Ακαδημίας. Από την άλλη, δεν πρέπει να αποκλειστεί από το παιχνίδι και η «Γη του Μέλιτος» που σε φεστιβαλικό επίπεδο ειδικά απέσπασε τα καλύτερα λόγια.

Αναλυτικά οι υποψήφιοι…

Ραντεβού τα ξημερώματα της Δευτέρας!